Cevat Paşa

Kısaca: Cevad (Cevat) Paşa Osmanlı Devletinin 19. asır kumandan ve sadrâzamlarından. Şam’da doğup İstanbul’da vefât eden Cevad Paşa, Kaba-Ağalızâde nâmıyla anılan ve Şûrâ-yı Askerî üyesi Afyonlu Mustafa Âsım Beyin oğludur. ...devamı ☟

Cevad (Cevat) Paşa Osmanlı Devletinin 19. asır kumandan ve sadrazamlarından. Şam’da doğup İstanbul’da vefat eden Cevad Paşa, Kaba-Ağalızade namıyla anılan ve Şura-yı Askeri üyesi Afyonlu Mustafa Âsım Beyin oğludur. 1851 yılında doğdu. İlk tahsilini Bursa ve İstanbul mekteplerinde yaptıktan sonra Harbiyeye girdi. 1869’da burayı bitirince Erkan-ı Harbiyeye alındı ve buradan da birincilikle mezun oldu. Kısa bir zamanda terfi görerek önce kolağası ve o sıralarda yazdığı El-Ma’lumatü’l-Kafiye fi Ahval-il-Memalik-il-Osmaniyye adlı eserini padişaha takdim ile binbaşı oldu. 1877-1878 Osmanlı-Rus harbinde Tuna ordusuna gönderilen Cevad Paşa, önce başkumandan Süleyman Ağanın yaverliğinde, sonra kaymakamlıkla (yarbay) Necip Paşa fırkasının Erkan-ı Harbiye reisliğinde bulundu. 27 yaşındayken miralaylığa terfi ederek Peyker Paşa kolordusunun Erkan-ı Harbiye reisliğine getirildi. Harpten sonra 1878Berlin Muahedesi hükümlerinin tatbiki işi ile görevlendirildi. 1884’te Çetine Sefaretine tayin ve rütbesi mirlivalığa (tuğgeneral) yükseltildi. Burada iki yıl kalan Cevad Paşa rahatsızlığı sebebiyle Viyana’ya gitmek için izin istedi ise de, İstanbul’a gelmesi emrolundu.

Sultan İkinci Abdülhamid Hanın dikkatini çekip takdirini kazanan Cevad Paşa, dönüşünden sonra İstanbul’da Teftiş-i Askeri Komisyonu azalığına getirildi. Girit’teki karışıklıklar üzerine Girit fevkalade kumandanlık ve vali vekilliğine tayin edildi. Adadaki Müslüman ve Hıristiyan ahaliye iyi idaresi ile kendini sevdirerek aralarında bir anlaşma ve ahenk tesis eden Cevad Paşaya hizmetine karşılık 40 yaşında müşirliğe (orgenerallik) yükseltildi. Cevad Paşanın değerini takdir eden Sultan İkinci Abdülhamid Han, onu sadrazamlığa getirdi (1891).

Cevad Paşa, 3 seneyi geçen sadareti esnasında takip ettiği siyaseti, dahilde ve hariçte sulhun muhafazası idi. Zamanının en mühim ve müzmin meselesi, hala bugün ehemmiyeti devam ettirilmek istenen Ermeni meselesi olmuştu. Cevad Paşa, meselenin en ince teferruatına vakıf ve memleketin menfaatlerini müdrik bir devlet adamı sıfatıyla, sert, fakat adilane kararlar aldı. Üç sene sonra sadrazamlıktan alınarak Nişantaşı’ndaki evinde ikamete mecbur edilen Cevad Paşa, bu sıralarda Girit’te yeniden karışıklıkların çıkması üzerine Girit Fırka-i Askeriye kumandanlığına tayin edilerek 1897’de Girit’e gönderildi.

Girit’in Avrupa devletleri tarafından hususi bir şekilde idare edileceği anlaşılıp, Almanya İmparatorunun Suriye taraflarına seyahat yapması kesinleşince, Cevad Paşa mihmandarlığa getirildi. Ancak imparatorla görüşmesinden sonra karargahı Şam’da bulunan Beşinci Ordu Kumandanlığına tayin edildi. Burada rahatsızlanan Cevad Paşa, doktorların verdiği rapor sayesinde İstanbul’a geldi ve 1900’de vefat etti. Merhum, Fatih civarında Emir Ahmed Buhari hazretlerinin türbesi karşısında inşa olunan hususi bir türbede medfundur.

Cevad Paşa, münevver, bilgili ve dürüst bir devlet adamıydı. Arapça, Farsça, Fransızca bilip, Rumca ve İtalyanca’ya da vakıftı. Türkçe'de emsali bulunmayan 10 ciltlik Tarih-i Askeri adlı eseri çok değerlidir. Eserde İmparatorlukta eskiden beri mevcut muhtelif askeri teşekkül ve müesseseler, 1826 yılına kadarki meşhur harpler hakkında malumat (bilgi) verilmektedir. Yalnız Yeniçerilere ait olan birinci cildi basılmıştır. Ayrıca kıyafetleri ve o devrin silah ve teçhizatını gösterir bir de albümü vardır ki, Paris’te basılmıştır. Bunlardan başka Riyaziyenin Mebahis-i Dakikası, Kimyanın Sanayie Tatbiki, Sema ve Telefon gibi fenni eserleri de mevcuttur. Ancak 24 nüshası basılan Yadigar adlı bir de mecmua çıkarmıştır. Sadrazamken Babıali bahçesinde yaptırdığı kütüphane bugün de Cevad Paşa Kütüphanesi adı ile anılmakta olup,Başbakanlık Osmanlı Arşivinin bir deposudur. Beş bin ciltlik kütüphanesini İstanbul Arkeoloji Müzesine bağışlamıştır.

Ayrıca Bakınız

  • Türk Devlet ve Siyaset Adamları< li> Sadrazamlar
  • Müslüman Türk devletleri
  • Bu konuda henüz görüş yok.
    Görüş/mesaj gerekli.
    Markdown kullanılabilir.

    Ahmed Cevad Paşa
    3 yıl önce

    eserler veren Ahmet Cevat Paşa'nın en önemli eseri "Tarih-i Askeri Osmani" (Osmanlı İmparatorluğu Askeri Tarihi)’dir. Şakir Paşa ailesi olarak anılagelen...

    Cevat Çobanlı
    3 yıl önce

    2012.  ^ Mustafa Kemal Paşa, diğer tüm muvazzaf general milletvekillerinden istediği gibi İsmail Cevat Paşa ve Cafer Tayyar Paşa'ya da iki görevden birisini...

    Cevat Abbas Gürer
    3 yıl önce

    Mehmet Cevat Abbas Gürer (1887, Niş, Osmanlı İmparatorluğu - 4 Temmuz 1943, Yalova), Türk asker, siyasetçi, Mustafa Kemal Paşa’nın başyaveri, Meclis-i...

    Cevat Abbas Gürer, Amasya Genelgesi, Bandırma Vapuru, Heyet-i Temsiliye, Meclis-i Mebusan, Mustafa Kemal, Niş, Sofya, Son Osmanlı Mebusan Meclisi, TBMM, Türk
    Ahmed Paşa
    3 yıl önce

    Kabaağaçlızade Ahmed Cevat Paşa veya Cevat Şakir Paşa (1851-1900), sadrazamlık görevinde de bulunmuş Osmanlı devlet adamı Kalaylıkoz Hacı Ahmed Paşa, 28 Eylül 1704...

    Cevat Dereli
    3 yıl önce

    Cevat Hamit Dereli (1900, Rize - 23 Temmuz 1989, İstanbul), Türk ressam. Cevat Dereli 1900'da Rize'de doğdu. Resimle 1907-1914 döneminde İstanbul'da tamamladığı...

    8. Ordu (Osmanlı)
    6 yıl önce

    Ocak 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı: 8. Ordu, (Ferik Cevat Paşa) 22. Kolordu 3. Tümen, 7. Tümen, 20. Tümen 16. Tümen 54. Tümen 2. Kafkas...

    Paşa
    3 yıl önce

    2012.  ^ "Paşa". Nişanyan Etimolojik Sözlük. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012.  ^ Cevat Akkanat. "Paşa Şiir"....

    Halikarnas Balıkçısı
    3 yıl önce

    Paşa Ailesine mensup babası yüksek komiser olarak görev yaptığı Girit'te doğdu. Babası Girit ve Atina'da sefirlik ve valilik yapan Mehmed Şakir Paşa,...

    Halikarnas Balıkçısı, Halikarnas Balıkçısı