Cafer Mustafa Sunullah Efendi | resim = | resim_boyutu = | başlık = | doğum_adı = | doğum_tarihi = 1552 | doğum_yeri = (İskilip | ölüm_tarihi = 10 Nisan1612 | ölüm_yeri = İstanbul | yattığı_yer = | anıtlar = | ikamet = | milliyeti = | soyu = | vatandaşlık = | diğer_adları = | tanınma_nedeni = | eğitim = | aktif_yılları = | meslek = Şeyhülislam, kazasker, kadı, müderris, şair | unvan = | etkiledikleri = | etkilendikleri = | önceki = | sonraki = | ebeveynler = | eş = | çocukları = | imza = | dipnotlar = }} Cafer Mustafa Sunullah Efendi (İskilip1552 - İstanbul 10 Nisan1612) Türk, Osmanlı devlet adamı, şair, müderris, kadı, kazasker ve şeyhülislam.
Hayatı
Cafer Mustafa Sunullah Efendi İskilip'lidir. Kanuni Sultan Süleyman devrinin devlet adamlarından Anadolu Kazaskeri Cafer Efendi'nin oğludur. Babası Cafer Efendi ile şeyhülislam Ebussuud Efendi amcazade olup Ali Kuşçu'nun soyundan gelmişlerdir. Sunullah Efendi Ebussuud Efendi'den icazet almıştır. Sonra ilmiye sınıfının hiyerarşisi içinde ilerleye başlamıştır. 1569 yılında Beşiktaş'ta Hayrettin Paşa Medresesinde müderris olarak ile göreve başlamıştır. 1587 yılında Sultan III. Murat Medresesinde müderris, olmuştır. Sonra 1589 yılında Bursa kadısı ve 1591 yılında İstanbul Kadısı görevlerini yapmıştır. 1591 yılında Anadolu Kazaskerliği ve 1592 yılında Rumeli Kazaskerliği yapmıştır. 1594 yılında Sultan III. Mehmet'in tahta çıkışından sonra emekli olmuştur. 1598 yılında Padişah tarafından 50 akçe zam ile taltif edilmiştir. Sonra da dört kez toplam 5 yıl 7 ay 2 gün şeyhülislamlık makamında bulunmuştur. İlk defac eyhülislamlığa 2 Ekim1599 yılında Şeyhülislam Hoca Saduddin Efendinin vefatı üzerine tayin edilmiştir. Ama Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa ile arasının açılması üzerine 2 Ağustos1601'de tekrar emekli edilmiştir. Hocasadettinzade Mehmet Çelebi Efendi yerine 4 Ocak1603'de ikinci kez şeyhülislamlığa getirilmekle beraber bir ay sonra Yemişçi Hasan Paşa aleyhine ortaya çıkan sipahi isyanında Sunullah Efendi Yemişçi Hasan Paşa aleyhinde bir fetva verdiği için tekrar azledilmiştir. Bu azilden sonra Sünnullah Efendi bir inziva hayatına çekilmiştir. Fakat 8 Eylül1604'de kendine selef olan Ebülmeyamin Mustafa Efendi yerine 3. kez şeyhülislam görevine getirilmiştir. İki yıl sonra 28 Eylül1606'de azledilmiş yerine Ebülmeyamin Mustafa Efendi tayin edilmiştir. 23 Kasım1606'da dördüncü defa şeyhülislam yapılmıştır. Saray hadimlarının gayretleri ile bu görevden 5 Eylül1608 azledilmiştir. Yıllık 750 akçe gelirle emekli yapılmıştır. 10 Nisan 1612'de İstnabul'da vefat etmiştir. Mezarı Kırk Çeşme Hüsam Bey Camii yanında idi. Değerlendirme Uzunçarşılı onu "orta derecede ilmi kudretli" olarak nitelendirir. Bu üst yönetimde yer alan sert tartışmalarda Anadolu'da yaşayan Türklerin yanında yer alarak dönemin bir sadrazamı hakkında katlı vaciptir fetvası vererek devşirmelerin Türkleri yoketme planlarını engellemiştir. Kendisinin de sürekli görevden alınma ve göreve sonra dönme nedeni de Celalı isyanlarında takındığı Anadolu Türklerinden yana tutum olmuştur. Eserleri * Kessaf Tefsiri'ne «Hasıye»si * Kutub-ü Mütedavile'ye ve bazı eserlere talikatlan vardır. Kaynakça Ayrıca bakınız * Osmanlı şeyhülislamları listesi Dış bağlantılar * Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN:978-975-16-0010) say.458,461 * Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.III say.233 [1]
