Braunschweig bombardımanı (15 Ekim 1944), II. Dünya Savaşının en acımasız yüzlerinden biridir. Kent Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 5. Bombardıman Uçakları Grubu tarafından ağır bir şekilde bombalandı. 15 Ekimin akşamı bombalanmadan sonra Braunschweig kenti bir ateş fırtınasına girdi ve iki gün boyunca aralıksız yandı. Bu saldırı sonucu en çok ortaçağ karakteri taşıyan şehir merkezi hasar gördü. Şehir merkezi bu saldırı sonucu neredeyse % 90 oranında hasar gördü. Bu saldırı şehrin karakterini bu zamana kadar kötü yönde etkilemiştir. Emir (Area Bombing Directive) 14 Şubat 1942 senesinde Birleşik Krallık Havacılık Bakanlığından verildi. Hedef noktası Braunschweig Braunschweig'a ilk bombalama 17 Ağustos 1940'ta Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından yapıldı; bu saldırıda yedi kişi hayatını kaybetti. Bu günden sonra saldırılar yoğunlaştı ve şiddetini gün geçtikce daha da arttırdı. 27 Ocak 1943'den beri United States Army Air Forces (USAAF) orduları Alman şehirlerini gündüz vakitlerinde de bombalıyordu. 1944 senesinin Şubat ayından sonra („Big Week“) Braunschweig kenti planlı bir şekilde Amerikan ve Britanyalı bombardımancıların hedef noktası oldu. Geceleri Kraliyet Hava Kuvvetleri ve gündüzleri USAAF şehire saldırıyordu. Bu saldırma biçimi yani kombine edilmiş saldırma biçimi (combined bomber offensive; CBO), 1943'de Casablanca Konferansında Büyük Britanya ve ABD tarafından kararlaştırıldı. Araştırma ve silahlanma yerleri Braunschweig ve etrafında
1930'lu yıllardan sonra Braunschweig Almanya'nın silah sanayiinin merkezi oldu.. Şehrin iç kısmında bulunan bu fabrikalar Almanya'nın çeşitli yerlerinden işçi akımına uğramasına neden oldu. Böylece yeni göçmenler için 1933'de evler yapıldı. 20. yüzyılın başında Braunschweig kenti daha çok işçi ve endüstri şehri oldu ve II. Dünya Savaşı sırasında Amerikan ve İngiliz hava kuvvetleri tarafından 43 kere bombalandı.. Saldırılar daha çok silahlanma fabrikalarına düzenlendi. Bu fabrikalar şehrin merkez ve etrafında bulunuyordu. Bu bombardıman sırasında özellikle savaş uçakları, panzer ve tır üreten fabrikalar bombalandı ve ayrıca garlar, tren tamirat faaliyeti gösteren tesisler, su kanalında bulunan limanlar ve fabrikalar bombalandı. Şehirde bulunan konserve fabrikaları özellikle bombalandı, çünkü buradan askerlere yemek konserveleri gönderiliyordu. Hedefte Braunschweig Teknik Üniversitesi de vardı. Özellikle 1936 ve 1939 yılları arasında kurulan dört enstitüsü bombardımanın hedefindeydi: uçak yapımı enstitüsü, uçak motorları ile ilgilenen enstitü, aerodinamik enstitüsü ve uçuş meteoroloji enstitüsü. Şehrin içinde ve dışında bulunan silahlanma tesisleri
Braunschweig'ın en önemli silahlanma tesislerinden biri havacılık endüstrisiydi. Bu havacılık silahlanma tesislerinden biri Flugzeugwerke Braunschweig GmbH idi . Diğerlerinden biri Luther-Werke'ydi ve burada Messerschmitt Bf 110 panzerlerini de üretiyordu. Savaş için en önemli tesislerden biri Büssing AG'ydi. Büssing AG'de tırlar üretiliyordu. Schuberth-Werk'lerinde Alman ordusu için Stahlhelmler üretiliyordu. Şehirde ayrıca makinacılık ile ilgilenen Braunschweigische Maschinenbauanstalt (BMA), Karges & Hammer, Wilke-Werke, Wullbrandt & Seele, Lanico ve Selwig & Lange fabrikaları vardı. Ayrıca konservecilik fabrikası Schmalbach'da şehir için bir önem taşıyordu. Kentin ayrıca yakınlarında özellikle silahlanma için fabrikalar kuruldu. Mesela Braunschweig kentinin 15km güneyinde bulunan Salzgitter'daReichswerke Hermann Göring ve 40km güney-doğusunda Wolfsburg kentinde Volkswagen-Werk fabrikları vardı. 1930'lu yıllarda Braunschweiguçakların şehri oldu (Stadt der Flieger Braunschweig şehrinin hava savunması aşağa yukarı 100 tane top'dan oluşuyordu ve bu topların kalibreleri 8,8 cm veya daha büyüklerinden oluşuyordu. Bu toplar genelde Batarya, Çift Batarya veya Büyük Bateryalardan oluşuyordu. Bir "Baterya" genelde altı tane top'dan (çoğunlukla 8,8cm çapında veya 10,5cm çapında ) oluşuyordu. Bir "Çift Batarya" ise oniki tane top'dan , ve bir "Büyük Batarya" ise on tane Batarya'nın birleşmesi sonucu oluşuyordu. Bunun yanında ise çeşitli FlaK birlikleri vardı. FlaK II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hafif kalibre uçaksavar silahıydı. Bunlar genelde düşük seviyede uçan uçaklar için ya da doğrudan bir objeyi korumak için kullanılan silahlardı. Şehirde ve şehrin etrafında çeşitli yerlerde çeşitli hava savunma mevkileri vardı. Bunların arasında Abtstraße, Eintrachtstadion, Lamme, Ölper ve Mascherode'de bulunan "Batarya'lar". Bevenrode, Broitzem, Lünischteich, Melverode, Ölper ve Melverode, Querum, Wenden'de bulunan " Çift Batarya" ve Wenden'de ayrıca "Büyük Batarya" vardı. Hava Meydanları
Waggum, Broitzem ve Völkenrode'de 1916 tane hava meydanı vardı. Bunlar 1930'lu yıllarında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası tarafından alındı ve savaş için olumlu bir hale getirildi. == 15 Ekim 1944'de havasaldırısının hazırlığı Saldırının amacı 13 Ekim 1944'de Kraliyet Hava Kuvvetleri , „Operation Hurricane“ harekat emrini aldı. Bu operasyonun amacı Alman sivil halkına Batılı Müttefiklerin gücünü ve hava üstünlüğünün onlarda olduğunu göstermek amaçlı yapıldı. Emir'de: mesela bu pasaj vardı: Operation Hurricane'in asıl hedefinde Duisburg kenti vardı. Duisburg için aşağa yukarı 1.000 tane ağır bombardıman uçakları gönderildi. Ayrıca Köln'de bu hedeflerin arasındaydı. Köln için ortalama 1.200 bombardıman uçakları gönderildi. Braunschweig'a 150.000 nüfusu ile o zamanlarda 233 tane bombardıman savaş uçakları gönderildi. Martın 1944 senesinde Britanya'nın Bomber Command'ın başkomutanın Air Chief Marshall Arthur Harris, "Bomber Harris", olarak da anılıyordu, savaş'ın sonuna doğru ellinde bir liste bulunuyordu ve bu listede en önemli altı bombalanması gereken şehirler vardı. Birinci sırada Schweinfurt vardı ve ikinci sırada ise Leipzig kenti yer alıyordu. Braunschweig ise üçüncü sırada yer alıyordu. Braunschweig'dan sonra sırayla Regensburg, Gotha ve Augsburg vardı. Altı şehirdede önemli oranda uçak endüstirsi ve rulmanlı yatak-fabrikaları vardı. Braunschweig'ın öneminden dolayı Harris ve "Mighty Eighth" lakaplı "8. Hava Ordusu'nun komutanı James Doolittle 28 Mart 1944'de, şehrin 29 Mart 1944'de bombalanmasına karar verdi. Bu saldırı beklenen iyi sonucu getirmedi, çünkü „Operation Double Blow'un“ ikinci harekatı kötü hava şartlarından dolayı iptal edildi. Böylece şehrin yok edilişi iptal edildi. 15 Ağustos 1944 senesinde Braunschweig'a Ekim'de saldırma planları bitirildi. Darmstadt 11 Eylül 1944 senesinde başarılı bir saldırma biçimi ile saldırıya uğrayıp ve büyük bir hasara uğrayınca (ortalama 11.500 ölü), sıra 15 Ekim 1944'de Braunschweig kenti'ne geldi. Braunschweig tek silahlanma endüstrisi yüzünden yok edilmesi planlanmıyordu, bir diğer amaç sivil halka zarar vermekti ve Braunschweig kentini böylce her zaman oturulmaz ve bir hayalet şehire dönüştürmekti. Hedefte şehiri (genelde Almanya'yı) büyük bir şekilde tahrip etmek vardı ve böylece detaylı bir şekilde şehire saldırma, elinde bulunan silahlarla ve bu saldırıyı yerine getirmekle, şehirleri yok etmek amaçlanıyordu. Hedefte şehiri bir alev fırtınasına sokmak vardı ve bu fırtına tesadüf değil daha çok saldırganların attıkları bombalardan oluşturuldu. 13 Ekim'de High Wycombe'da Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 5. Bombardıman Uçakları Grubu
'na meteoroloji'den yapılan açıklamalara göre 14 ve 15 Ekimde havada az bulutlanma, akşamları iyi bir görüş ve orta derecede rüzgarlar olucağı belirtildi. Böylece Harris 14 Ekim 1944'de saldırma emrini çıkardı. Braunschweig'ın kod-adı ingilizce „SKATE'di“ ve bu adla şehire saldırıldı. Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 5. Bombardıman Uçakları Grubu
5. Bombardıman Uçakları Grubu (parolası : „undaunted“, almanca „furchtlos“, türkçe „korkusuzlar“) 1937 yıllında kuruldu ve savaş sırasında modernize edilip ve yeniden silahlandırldı. 1939'dan 1940'a kadar gurubun korgenerali Arthur Harris'di, kendisi sonra Bomber Command'ın başkomutanı oldu. 1943'de grubun içinde bulunan 15 tane uçak bölüğü ile berbaber umumi karargahı Morton Hall, Swinderby'e taşındı. Grub Braunschweig'a saldırı sırasında korgeneral Ralph Cochrane tarafından yönetildi. Cumartesi günü 14 Ekim 1944'de umumi karargahda 5. Bombardıman Uçakları Grubunun saldırma hazırlıkları sona erdi, saat 13:10'da emir bütün saldırıya katılacak bölüklere verildi. 14 Ekim 1944'deki emir
* Emir: En az 220 tane 5. Bombardıman Uçakları Grubu hedefe saldıracak. Hem 1.000 tane 1., 3., 4. ve 5. Bombardıman Uçakları Grubu COD'a kodadı saat 0129 ve saat 0325. * Harekat'ın hedefi: düşman'ın endüstri merkezini yok etmek * Harekat saati: 14 ve 15 Ekim 1944 akşamı * Harekat güçler: 53. üs - 80'den fazla savaş uçakları, 55. üs - 100'den fazla savaş uçakları, 49. kademe - 18'den fazla savaş uçakları, 54. üs - 13'den fazla savaş uçakları ayrıca (106. kademe) aydınlatma ve flama ile temsil etmek amaçlı birlikler. * Hedef: SKATE Braunschweig'ın kodadı * Saldırı zamanı: muhtemel saldırı zamanı saat 02:30. Saldırılacak hedef zamanı maximal +6 dakika saldırı zamanından. Savaş uçakları saldırı zamanında mütenasip bir şekilde hedef üzerinde dağılması gerekiyor. Uzun süren saniye tapalı uçaklar ilk dalgada saldırması gerekiyor. * Bomba imlaları ve tapalar: 51 tane savaş uçakları: 1x 2000 HC (= hava torpili) artı Maximum „J“-Cluster (= yangın bombası). Geri kalanlar: 1x 1000 MC/GP (= sekme tapalı infilak bombası). * Filmçekimleri:Bütün savaş uçakları geceleride kullanılan kamera ve fleşlerle teçhiz edilmesi gerekiyor, bunlar 60% yükseklikte yakılması gerekiyor. 106. kademe hariç bütün diğer uçaklar 50% film malzemeleri ile silahlandırlması lazım. 106. yüzde yüz diğer film malzemeleri ile çıkacak. * Saldırı: Hedef yelpazevari bir şekilde kısımlar tarafından ima edilen yerden gec infilak eden bombalar tarafından saldırılacak. * Hedefi işaretlemek: Saldırı zamanı -10 [1]: kör işaretleme. Hedefin ortasına (= Braunschweiger Dom) yeşil flama ile temsil edilecek. Saldırı zamanı -5'te bunlar yenilencek. -9, -7 ve -5'inci saldırı zamanında hedefe kırmızı flama ile temsil edilecek. == Hava saldırısının gidiş hattı Hedefe uçuş Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 5. Bombardıman Uçakları Grubu planlara göre 14 Ekim saat 23:00'te hedef „SKATE“'ye uçmaya başlamışdı. Aynı zamanda Kraliyet Hava Kuvvetlerinden 1.000 tane başka bombardıman ekipleri havalanmışdı Duisburg kentini bombalamak için. Braunschweig'ı bombalamak için havalanan ekip güneyden doğru hedefe gelmeyi planliyordu, Ruhr bölgesinde bulunan flakları geçmek için. Bu yöre çünkü cok iyi korunuyordu.Paderborndan ekip kuzeye doğru dönüp, Hannoveri geçip Braunschweig'a doğru uçmaya başladı. Ekip tam 233 tane ağır dört motorlu Avro Lancaster I ve III'ten oluşuyordu Saat 01:20'de Braunschweig radiolarında düşmanların Hannover'e doğru uçtuğu söylendi. Hannover 60km Braunschweig'ın batısında kalıyor. Kentde aslında hedefin Kassel olduğu tahmin ediliyordu ama yine de Hannover'e yakınlığından dolayı şehirde küçük bir alarm başlatıldı. 25 dakika sonra yeni bir anons edildi bu anonsda düşmanların Hannoveri geçtiği ve Braunschweig'a doğru uçuşta olduğu yöndeydi. Böylece şehirde alarmlar tam başlatıldı. Kısa bir süre sonra şehrin merkezi hedeflenerek işaretlendi ve birkaç dakika sonra ilk bombalar atılmaya başlandı. Alman hava savunmasını yanıltma
Aynı zamanda ayrıca 141 tane antreman uçakları sahte bir taarruz yaparak sanki Helgoland'a saldırcakmış gibi yaptı. 20 tane De Havilland DH-98'de Hamburg'a doğru yöneldi, sekiz tane Mannheim'a, 16 tane Berlin'e ve iki tanede Düsseldorf'a. Bunu dışında ayrıca 140 tane uçak yanıltma manevraları ile Alman hava savunmasını yanıltma
k için kullanıldı. Saat 1:40 doğru varak halinde kalaylar atıldı (kodadı: „Windows“), Alman radar sistemini bozmak için. Varak halinde kalaylar ve sahte bir taarruz birbirinden uzak hedeflere yaparak, hem yerden hem havadan savunmanın neredeyse neticesiz bir duruma gelmesini sağladı. Alman gece avcılarıda bu sistem yüzünden pek bir şeyde yapamadı, çünkü avcılar bu sistem yüzünden büyük bir bölgeye yayılmak zorunda kaldı. Gecenin açık olması ve iyi bir işaretleme ve saldırma biçimi ile sonuç İngilizler tarafından iyi olarak sonuçlandı, ayrıca saldırı sırasında görüs muhteşem olarak nitelendirildi excellent“. Eski Braunschweig kenti'nin batışı
14 Ekim tarihinde cumartesi günü son ikazlar geceyarısı yani saat 0:00 araları ihbar edilmeye başladı ve 15 Ekim'de saat 1:50'ye doğru alertler harekete geçirildi ve böylece Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin hava saldırısı başlamış oldu. Hava saldırısı 40 dakika sürdüğü halde, 15 Ekim 1944 pazar günü eski Braunschweig kentinin batış günü olarak şehir tarihine girdi. 5. Bombardıman Uçakları Grubu savaş sırasında özel bir işaretleme teknolojisine sahipti, ayrıca akıllı bir bombalama sistemine sahip olan bu grubun en büyük amacı, şehire en büyük hasarı vermekti. Bu bombalama sistemine İngilizler „sector bombing“ Uçak diğer bombardımancılar gibi hedefin 4.950m üstünden uçarak çekimleri yaptı. Lancaster'ın hızı 260km/h dı operasyon sırasında. Çekimler „Eyemo“ tipindeki bir kamera tarafından yapıldı. Saldırı zamanı saat 02:33 olarak (uçak saati) note edildi. Filmde bu metin mesela yer alıyor: “Bomber Command … made a heavy and concentrated attack on the industrial town of Brunswick, which is one of Germany’s biggest centres for the aircraft and engineering industries. As the aircraft with the cameras runs up to the target the fires can be seen spreading rapidly all over the city and by the time the aircraft is over the target the whole city is ablaze and the streets can be seen clearly outlined.”
„Bomardıman komandosu ... endüstri şehiri Braunschweig'a ağır ve konsantre edilmiş bir saldırı düzenledi, en büyük uçak imalatı ve makinacılık merkezine Almanya genelinde. Kameralı uçak hedefe yaklaştıkca alevlerin şehire nasıl yayıldığı gözler önünde. Uçak tam hedefin üstündeyken bütün şehir alevlere teslim olmuş bir durumda ve caddeler bu alevler içerisinde açıkca belli oluyor.“
Alev fırtınası
Ortalama 40 dakika sonra aşağa yukarı 847 ton bomba şehire fırlatıldı, bu bombalar halı bombardımanı şeklinde Almanya'daki tipik ahşap evlerin bulunduğu mahalleye atıldı ve böylece alev fırtınası için yanan malzeme bulunmuş oldu. Basınç dalgaları şehirdeki çatıları uçuruyordu ve böylece evin içindeki bulunan bütün eşyaları dışarı uçuruyordu, pencerenin camları sıcaktan patlıyordu, duvarlar yıkılıyordu, elektirik ve su kesilmesine yol açıyordu ve itfaiye ile kurtarma ekiplerinin bodrum ve sığınaklara mecburen sürülüyordu. İnfilak bombalarından sonra şehire bu sefer beyaz fosfor bombaları ve yangın bombası atıldı. Bu bombaların görevi alev fırtınasının etkisini güçlendirmekti. Diğer saldırılardaki gibi (mesela Hamburg'daki gibi) bu alev fırtınası bombardımanın yol açtığı tesadüfen doğal bir hadis değil, daha çok üstüne çalışılmış bir prosedür. Bu alev fırtınası saldırma taktiğinin bir parçasıdır. Sıcaklar yüzünden ısınan hava, oluşan termal güçler tarafından havaya yükseldi, böylece soğuk havanın altan tekrar esmesine yol açıtı ve orkan şeklinde oluşan farklı sertlikte rüzgarların esmesine neden oldu. Bu rüzgarlar yüzünden yangın daha şiddetlendi ve bu yangının şiddetlenmesi sonucunda rüzgarlarda daha sert esmeye başladı. Bu fenomen yüzünden eşyalar havada uçup insanlarında ağır eşyalar tarafından yaralanmasına ve rüzgardan devrilmesine yol açtı. Kasırga şeklindeki termal hava şartları o kadar güçlüydü ki bütün pazar boyunca şehir merkezindeki kiliselerin çanlarının çalmasına sebep oldu. Ortalama üç buçuk saat sonra, yani saat 6:30 civarlarında, yangın kent merkezinde en güçlü ve şiddetli durumuna geldi. 150 hektar tarihi şehir ve yöresi alevlere teslim oldu. 100 metre yüksekliğinde olan Andreskilisesi'nin kulesi hala görünür bir şekilde yanıyordu ve kıvılcımların yağmur gibi şehire dökülmesine neden oluyordu. Kent merkezi yangın bombaları tarafından bombalandı. Kurtarma ve yangın söndürme ekipleri böylece yangının merkezine ulaşmakta güçlük çekiyordu. , şehrin yanışı çok uzaktan komşu kasabalar ve şehirler tarafından bille görülüyordu. 90km uzaklıktaki itfaiye ve kurtarma ekipleri bille şehire yardıma geldiler. 24 saat içinde operasyon Hurricane sırasında Kraliyet hava kuvvetleri tarafından kent'e tam 10.000 ton bomba atıldı. Bu sayı 24 saat içinde atılan en çok İkinci Dünya Savaşı sırasında bomba yükü. 23.000 kişi'nin kurtuluşu
Şehirin merkezinde çıkan yangınlar büyük bir alana yayıldı. Bu yöre'de sekiz tane dolu olan sığınak vardı. Bu sığınakların içinde toplam 23.000 kişi bulunuyordu. Sığınağın içinde bulunan insanlar bazı tehlikelelerle karşı karşıya geldi, bunlardan biri eğer sığınakların içinde uzun bir süre kalmaları durumunda yangınlardan oluşan oksijen kıtlığı veya dışarı çıktıklarında alevfırtınasının içinde kalıp yanmaları yönündeydi. Wassergasse (su yolu)' Rudolf Prescher'nın teşebbüsleri sayesinde saat 5:00'e doğru alev fırtınası en yoğun hallini almadan önce kendisi bir su yolu yapılmasını sağladı. Böylece 23.000 kişi tahliye edildi. Bu sonuca ulaşmak için itfaiye ekipleri hayatlarını tehlikeye atıp yangınların arasından sıyrılıp sığınaklara ulaştı. == İstatislikler 15 Ekim 1944'de Kent merkezinde bulunan yapı stilleri 1944'de şehir merkezinde ortalama 2.800 çeşit evler vardı, bunlar çeşitli yüzyıllarda ve böylece çeşitli stillerde yapılan yapılardı. E. Hundertmark 1941'de bu listeyi yaptı: Hasar gören binalar
Sıkı bir şekilde inşa edilen şehir merkezi ortalama 800 tane olan ahşap evleri ile bir görünüm sunuyordu, bunlardan bir kaçı orta çağ mimarisine aitti. Ayrıca taş yapılardan oluşan binalar'da vardı, bunlar 17. ve 18 yüzyılda yapılan yapılardı. İç içe olan sokaklar ve iç içe olan binalar çabuk yanabillecek olan ahşap evlerden oluşuyrdu ve bu fırsatı kaçırmayan İngilizler belirli bir taktik ile şehrin bu kısmını alev fırtınasına soktu. Bu yangın yayılar sonra bütün şehiri hapis etti. Öncelikle infilak bombaların atılmasıyla ve sonrasında atılan yangın bombaları ile, küçük çaplı çabuk yayılan bir yangın oluştu. Bu yangın büyüdü ve şiddetlendi ve böylece yangınların bir biriyle birleşmesi sonucu 2½ gün süren bir alev fırtınası oluştu. Bu alev fırtınası şehir merkezini komple büyük bir hasara uğrattı ve bazı yapıların yıkılmasına sebep oldu. Çeşitli medeni yapılar, anıtlar ve mahaller bu olay sonrasında yok oldu. 25 Ocak 1945'te Braunschweig'ın başsavcısı Otto Georg Thierack Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyasının adalet bakanına bir rapor gönderdi ve bu mektupta şunları söylüyordu: „Das Gesicht der alten Stadt Braunschweig ist aber völlig verändert.
[2] Die Fachwerkhäuser die in manchen Straßen und Gassen den Eindruck einer mittelalterlichen Stadt aufrechterhalten hatten, sind reihenweise abgebrannt.“
„Eski Braunschweig kenti'nin yüzü ama komple değisti.
[3] Bazı sokaklarda bulunan ve orta çağ'ın intıbasını yansıtan ahşap evler tamamen yandı.“
Braunschweiger Dom, Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin saldırısı olduğu gece hedef noktası olmasına rağmen bombalardan ve yangından herangibi bir hasar görmedi. Olay'ın olduğu gece önemli şehir- ve çeşitli mimari eserlerde büyük bir hasar gördü ya da bombaların ve yangının şiddetinden hasar alıp komple yıkıldı. Saldırını bitişinden ortalama dokuz saat sonra İngiliz bir keşif uçağı saat 11:40'da şehrin üzerinden uçtu, bu uçuşun sebepi yapılan hasarı rapor etmekti. Bilakis yangınlardan dolayı oluşan duman bulutları çok az şey görünmesine sebep oldu. Olaya şahit olan birisi hatta şöyle dedi:" O günü hava aydınlanmadı, büyük bir dumanlardan oluşan bulut güneşi karartı." 17 Ekim gününün akşam saatlerinde büyük alevler söndürüle bildi ama küçüp çaplı alevlerin söndürülmesi ile beraber söndürme işleri üç gün uzadı ve böylece 20 Ekim gününe kadar sürdü. O zamanın nüfusuna göre 80.000 kişi ( bu oranda ortalam bütün Braunschweig nüfusun 53,3% yapıyordu ) bu saldırı sonucu meskensiz kalmasına sebep oldu. Ama bu tahmin Birleşik Krallık'ın askeri arşivlerini açmasıyla geri çevrildi. O gece 233 tane bombardımanın olduğu netice kazandı., ayrıca önemli silahlanma tesislerinin bulunduğu Salzgitter (Hermann-Göring-Werke) ve Fallersleben (Volkswagen-Werk) şehrin yakınında bulunuyordu. Böylece Braunschweig halkı çeşitli birçok alarmlar sayesinde böyle saldırı anındaki yapıcakları şeyleri billiyorlardı. 1939 ve 1945 arasında 2.040 kere şehir ikaz edilmiştir ve 620 kere sirenler çalınmışdır. Geçmişde yapılan birçok tatbikat ve bir tehlike sezildiğinde yapılan alarmla sayesınde halk o anda ne yapacağının billinci altındaydı. 1943 yıllın ortasına kadar şehir büyük bombardımanlardan ve böylece ağır bir hasardan korunmuş oldu. Ama bu devam eden savaş sırasında zamana kalmış bir şey oldğu için şehire 1943'den sonra ikazlar yapılmışdır. Diğer bir neden ise şehirde bulunan birçok hava saldırısına karşı güçlü olan sığınakların bulunması. Bu sığınaklar özellikle şehrin merkezinde bulunuyordu. Kraliyet Hava Kuvvetleri bu saldırı sonucunda bir Lancester'ını kaybetmişdir. Braunschweig'daki sığınaklar
Braunschweig kent'i diğer Alman şehirlerine nazaran daha çok sığınaklara sahiptdi. Bu sığınaklar ayrıca büyük ve moderndi. Sığınaklar büyük olduğu halde savaş sırasında tıklım tıklım doluyorlardı. Faaliyete giren Braunschweig itfaiyeleri ve şehir dışından gelen itfaiyeler
Çeşitli tahminlere göre bombalamanın olduğu gece ve altı gün sonrasında alevleri söndürmek için ortalama 4.500 itfaiyecinin görev başında olduğu tahmin ediliyor. Wehrmachts raporu
Oberkommando der Wehrmacht tarafından çıkarılan Wehrmacht raporunda Braunschweig'ın adı sadece bir kere geçiyor. … In der vergangenen Nacht warfen die Briten wahllos eine große Zahl von Spreng- und Brandbomben auf Wohngebiete der Städte Duisburg und Braunschweig. Tilsit, Hamburg und Berlin waren das Ziel weiterer nächtlicher Bombenangriffe … „…Geçen akşam İngilizler rasgele infilak ve yangın bombalarını Braunschweig ve Duisburg kentlerinin mesken bölgelerine attılar. Tilsit, Hamburg ve Berlin diğer günlerde geceleri hedef haline geldi…“ Saldırı sonucu oluşan hasar ve ölenler hakkında bir bilgi verilmemiştir. 15 Ekim 1944'de Bomber Command günlüğündeki rapor
Kraliyet Hava Kuvvetleri Bomber Command'ın günlüğünde 15 Ekim Braunschweig saldırısı hakkında şu yazı kayıt edilmiştir: “RAF Bomber Command Campaign Diary October 1944 14/15 October 1944: [4] Not only could Bomber Command dispatch more than 2,000 sorties to Duisburg in less than 24 hours, but there was still effort to spare for No 5 Group to attack Brunswick with 233 Lancasters and 7 Mosquitos. The various diversions and fighter support operations laid on by Bomber Command were so successful that only 1 Lancaster was lost from this raid. Bomber Command had attempted to destroy Brunswick 4 times so far in 1944 and No 5 Group finally achieved that aim on this night, using their own marking methods. It was Brunswick’s worst raid of the war and the old centre was completely destroyed. A local report says ‘the whole town, even the smaller districts, was particularly hard hit’. It was estimated by the local officials that 1,000 bombers had carried out the raid.”
"Kraliyet Hava Kuvvetleri Bomber Command'ın 14/15 Ekim 1944'deki günlüğünden: [5]Bomber Command sadece 24 saatde içinde 2000 tane hareket Duisburg'a düzenlemedi, 5. Bombardıman grubu ayrıca 233 tane Lancaster'le ve 7 Mosquitos ile Braunschweig'a bir saldırı düzenledi. Çeşitli yanıltma manevraları ve Bomber Command tarafından gönderilen avcı destekleme operasyonları ile hareket baya başarılıydı, saldırı sonucu sadece bir tane Lancaster kaybedilmiştir. Bomber Command 1944 senesinde dört kere Braunschweig'a saldırı amaçlamıştır ama Beşinci Bombardıman Grubu bu amacına bu gece ulaştı, saldırıda kendi işaretleme tekniği ile. Bu Braunschweig'ın en büyük hasar gördüğü hava saldırısıdır bu savaş sürecinde ve eski şehir merkezi büyük bir hasar gördü. Belirli mevzii raporlarda bütün şehrin ve hatta küçük mahallelerin büyük hasar gördüğü belirtiliyor. Şehirdeki memurlar bu saldırının 1000 tane bombardıman tarafından yapıldığını tahmin ediyor."
Bu metindende belli oluyor ki RAF Bomber Command hava saldırısından kısa bir süre sonra şehire verdiği büyük hasardan haberdardı. == Oluşan hasarın istatislikleri Nüfus ve ölü sayısı İkinci Dünya Savaşı başlamadan önce Braunschweig'ın nüfusu 202.284'dü, savaşın sonunda bu sayı %26,03 düşüp şehirde yaşıyanların sayısı 149.641 kişi oldu. O zamanın raporlarına göre savaşın sonuçlarından ölenlerin sayısı 2905'di, bunların 1286'si yabancı uyruklu insanlardı, yani %44,3. Genelde insanlar bombardıman sonucu ya da bombaları etkisiz hale getrimeye çalışırken patlama sonucu öldüler. Yabancılar genelde savaş sonucu esir düşmüş, zorla çalıştırılan ya da toplama kamplarından getirilen işçilerdi. İsçiler genelde Arbeitsamt'ın yakınlarında oturuyordu ( Arbeitsamt Türkiye'de İş Kurumu olarak adlandırılır ). 1944'de yaklaşık 51.000 yabancı yaşıyordu bu yörede. Yabancılar silahlanma tesislerinde çalışıyorlardı, Büssing, MIAG ve NIMO gibilerinden. Bu grup içerisinde ölü sayısının bu kadar yüksek olmasının bir nedeni bu insanların sığınaklara girmesinin yasak olması. Bugünki raporlara göre 3.500 yabancının öldüğü yönünde. Hasar gören binalar
ın hakkinda o zamanlar doğru bilgiler verildi. Bir raporda kentte bulunan savcı 15 Ekim 1944 hakkında bu bilgileri vermiştir: 15.776 ev alev fırtınasını ve bombardımanın etkisiyle hasar görmüştür. 3.600 bina komple hasar görüp yıkıldı, 2.000 bina ağır hasar gördü, 1.800 bina orta şekilde hasar gördü ve 1.400 ev hafif hasar görmüştür olarak sonuçlandı ve böylece Braunschweig en çok savaş sonucu hasar gören şehirler arasına girdi. == Savaş'dan sonra Şehirin yeniden yapılışı 17 Haziran 1946'da Braunschweig'da enkaz kaldırma çalışmaları resmi bir şekilde başladı. Bu çalışmalar 17 sene sürdü ve 1963'de şehir resmi şekilde bu çalışmaların bittiğini ilan etti. Bu ilana nazaran ama hala senelerce küçük çaplı çalışmalar devam etti. 15 sene savaşın bitmesinden sonra yani haziran ayının 1959 senesinde şehrin yöresinde bulunan kör bombalar ortadan kaldırıldı. Yinede onca sene sonra hala bugün'de çeşitli büyüklükte ve özelikte şehrin içinde ve yan semtlerinde kör bombalar bulunuyor. Mesela şehir merkezinde eski Schlosspark'ın yakınlarında bir tane 7 haziran 2005 senesinde patlamamış bir uçak bombası bulundu. Bombayı imha etmek için bombanın bulunduğu yerden 10.000 insan tahliye edildi. 1950 ve 1960'lı senelerinde şehir hızlı bir şekilde yeniden yapılandırıldı. Bunun birçok sebepi vardi, mesela halk için acilen yeni oturma ve ev imkanları gerekiyordu, ulaşımın yeninden kolayca sağlanması gerekiyordu ve şehir ekonomisi yeniden canlanması gerekiyordu. Şehirin merkezi savaşdan sonra bir enkaz yığınına dönüşmüşdü ve böylece yeni mimarlar şanslarını değerlendirerek yeni, modern ve otomobillerin ulaşımını kolayca sağlayan yapılar imar etti. Yinede imar konusunda mimarlar Braunschweig okulunun (Braunschweiger Schule) prensiplerine ve okulun önemli hocaları ve kurucuları olan Friedrich Wilhelm Kraemer, Walter Henn ve Dieter Oesterlen prensiplerine uydu. Yinede bu yapılanma sonucu bazı yerlerde yeni hasarların oluşmasına neden oldu. Ortaçağ karakteri taşıyan şehir merkezinde bulunan binalar yıktırıldı ve eski kentin yeniden ayni halde yapılanması görmemezlikten gelindi. Hasar gören binalar
yeniden tamir edilip kullanılacağına çabuk yıktırıldı ve ulaşım konusunda özellikle otomobillerin ulaşımı için yollara önem verildi. Böylece şehir ikinci kez yok edildi. Ayrıca kültürel yapılarda barış zamanındada yıkıldı. Birçok ortaçağ, barok ve klasisizm şeklindeki yapılar yıktırıldı ve böylece oradaki halk mutabakatını bir yönden kaybetmiş oldu. Bu nedenle bu konu hakkında birçok tartışmalar oldu. En önemli yıkılan yapı Braunschweig'da 1960 senesinde yıkılan Braunschweiger Schloss oldu (Braunschweig sarayı). Ama yine de yeniden yapılanmada yıkılan binaların eski halinde yeniden aynı yere yapılması da devam ediyor. Mesela Alte Waage eski halinde yine inşaa edildi. Ayrıca Braunschweiger Schloss'unda ön tarafı 2005-2007 seneleri arasında yeniden eski halinde inşaa edildi. Anılar
Verilen hasarın anlamı
Savaşın başlarında bille Lordlar Kamarası'nın üyesi anglikan piskopos George Bell bomabardımanların Alman kentlerine çok büyük hasar yarattığını söyledi ve Alman şehirlerine verilen zararların batının etnik medeniyetlerine tehdit oluşturduğu düşüncesini taşıyordu. Böylece iki düşman gelecekte bille bir barışa ip attamiyacağını düşünüyordu. Birçok zaman kendisi şüphelerini Lordlar Kamarasında belirtmişdir. Mesela 1944'de : “How can the War Cabinet fail to see that this progressive devastation of cities is threatening the roots of civilization?” "Savaş kabinesi nasıl oluyor da, süren bu büyük tahribatın şehirlere ve medeniyetin kökenine verdiği zararları göremiyor ?" Savaştan sonra yapılan Area Bombing Directive saldırısı hakkında insanların akıllarında sorular oluştu. Mesela savaşın sonlarına doğru Braunschweig'ın yok ediliş planının askeri tarafdan ne kadar mühim olup olmadığı sorulan sorulardan biriyidi. Bu soru Köln Hamburg, Dresden, Pforzheims, Essens, Duisburgs ve birçok şehir içinde geçerlidir. Sanatsal açıdan
Saldırıdan kısa bir süre sonra ressam ve NSDAP partisinin bir vekilli Walther Hoeck „Der Brand von Braunschweig“ adlı resimi boyadı. Hoeck Braunschweig'ın Lehndorf mahallesinden saldırıyı kendi gözleriyle gördü ve böylece saldırı anınıda yaşamış oldu. Hoeck ayrıca „Der Brand von Braunschweig“ adlı resime benzer 6 tane resim daha boyadı. Bu resimlerde sadece küçük çaplı değişkler göze batıyor. Bütün resimler uzaklıktan şehrin yanan siluetini gösteriyor. Resimlerin hiç birinde insanlar ya da hayvanlar bulunmamakta. Ressam bu resimlde alev fırtınasının büyük gücünü ve açtğı büyük hasarı göstermekte. Şehirin tanınması için ayrıca resimlerde kentin ünlü yapıları görülmekte. Bu yapılar arasında Andreas-, Katharinen- ve Michaeliskiliselerin kulelerinin kuleleri var. „Der Brand von Braunschweig“ hala şehirde yaşıyanlar için sanatsal açıdan kente verilen hasarın örneği. Saldırı sonucu ölenler için Braunschweiger Hauptmezarlığında Kasım ayının 1962 yıllında bir anı yapıldı . == Literatür == * Braunschweiger Zeitung (Hrsg.): Die Bomben-Nacht. Der Luftkrieg vor 60 Jahren, Spezial-Heft Nr. 10 (2004), Braunschweig 2004 * Friedenszentrum Braunschweig e.V. (Hrsg.): Braunschweig im Bombenkrieg. 50 Jahre danach. Den Opfern des Krieges gewidmet. Band 1: Dokumente zur Ausstellung 30.09.–31.10.1993, Braunschweig 1994 * ders.: Braunschweig im Bombenkrieg. 50 Jahre danach. Den Opfern des Krieges gewidmet. Band 2: Dokumente von Zeitzeuginnen und Zeitzeugen: „Bomben auf Braunschweig“. Landesmuseum 11.September–16.Oktober 1994, Braunschweig 1994 * ders.: Braunschweig im Bombenkrieg. 50 Jahre danach. Den Opfern des Krieges gewidmet. Band 3: Dokumente aus der Gedenknacht 14./15.10.1994: „Die Gerloff-Berichte“, Braunschweig 1994 * Jörg Friedrich: Der Brand. Deutschland im Bombenkrieg 1940–1945, Propyläen Verlag, München 2002, ISBN 3-549-07165-5 * Eckart Grote: Braunschweig im Luftkrieg. Alliierte Film-, Bild- und Einsatzberichte der US-Air Force / British Royal Air Force aus den Jahren 1944/1945 als stadtgeschichtliche Dokumente, Braunschweig 1983, ISBN 3-924342-00-8 * ders.: Braunschweig im Zweiten Weltkrieg. Dokumente einer Zerstörung – Stunde Null – Neubeginn In: Arbeitsberichte aus dem Städtischen Museum Braunschweig, Nr. 65; Braunschweig 1994 * ders.: Target Brunswick 1943–1945. Luftangriffsziel Braunschweig – Dokumente der Zerstörung. Braunschweig 1994, ISBN 3-9803243-2-X * Peter Neumann: Braunschweig als Bombenziel. Aus Aufzeichnungen der Jahre 1944 und 1945, in: Braunschweigisches Jahrbuch, Band 65, Braunschweig 1984 * Rudolf Prescher: Der rote Hahn über Braunschweig. Luftschutzmaßnahmen und Luftkriegsereignisse in der Stadt Braunschweig 1927 bis 1945, Braunschweig 1955 * Günter K. P. Starke: Das Inferno von Braunschweig und die Zeit danach, 4. erweiterte Auflage, Braunschweig, Appelhans Verlag 2002, ISBN 3-930292-58-0 == Dış bağlantılar == * Filmaufnahmen des alten Braunschweig vor der Zerstörung (mit Zeitzeugeninterview) * Bunkeraufnahmen (mit Zeitzeugeninterview) * Original-Filmaufnahmen von der Bombardierung am 15. Oktober 1944 (Luftaufnahmen) * Original-Filmaufnahmen von der Bombardierung am 15. Oktober 1944 (Bodenaufnahmen) * Chronologische Liste der Bombenangriffe auf Braunschweig (mit Opferzahlen) * „Das brennende Braunschweig“, Gemälde von Walther Hoeck * Beschreibung der Bunker, Bomben, Zerstörungen u.v.m. * Schadenskarte Braunschweigs aus dem Jahre 1945 * „Braunschweiger Bewehrung“ für Bunker Kaynaklar
Vikipedi