Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Avunya

Kısaca: Avunya, (Osmanlıca: آ غو نيه; Ağunya) Çanakkale'nin Yenice ilçesinden Balıkesir'in Gönen ilçesine kadar olan ve Kazdağları’nın arkasındaki bölgeye verilen isim. Avunya bugünkü Kayatepe eski adıyla Engeci olan köyden başlamaktadır. ...devamı ☟

Avunya, (Osmanlıca: Ø¢ غو نيه; Ağunya}) Çanakkale'nin Yenice ilçesinden Balıkesir'in Gönen ilçesine kadar olan ve Kazdağları'nın arkasındaki bölgeye verilen isim. Avunya bugünkü Kayatepe eski adıyla Engeci olan köyden başlamaktadır. Bunun için oraya Avunya kapı adı da verilmektedir. Kökenbilim Avunya adının tam kaynağı ve anlamı bilinmemektedir. Bu adın Antik dönemden kaldığı} ve Lidyalılara dayandığı tahmin edilmektedir.Kalkım Beldesi'ndeki tarih içerikli tabela. Antik Yunancadaki Agonia sözcüğü kısırlık ve çoraklık anlamına gelmektedir. Fakat bu sözcük Anadolu kökenli bir adın Antik Yunancaya uydurulmuş biçmi de olabilir.} Avunya; Agunya, Ağunya} ve Agonya olarak da bilinmektedir. Tarihi İyonyalılar tarafından kurulan Avunya, İyonyalı kumandan Neleus (Nelee) kumandasında buraya gelen İyonyalılarca kurulmuş Çanakkale'den İzmir'e kadar olan Oniki İyon Kolonisi'nin merkezi olmuştur.} İleriki devirlerde Osmanlı'ya ilhak olmuştur. Osmanlı Devleti döneminde bölgenin Serdar ve Voyvoda ünvanlı kişilerce yönetildiği mezar taşlarından bilinmektedir. Yine böyle bir taş 1763-1764 (Hicri 1177) tarihli Avunya Serdarı Elhac Ali Ağa'ya aittir. Ayrıca Dilaver Paşa tarafından 1830'lu yılların sonunda Avunya'ya Köseler cemaatinden bir grup yerleştirilmiştir.} Eski Osmanlı teşkilatında Avunya, Biga Sancağı'na bağlı bir nahiyedir.} Tanzimat'dan sonra 1846 yılında Karesi Sancağı'na bağlı bir kaza yani ilçe olmuştur. Avunya Kazası ise yapısal olarak bir bölgesel kazadır. Yani kaza bölgedeki önemli bir yerleşim yerinin adını almak yerine, ilgili köy ve nahiyeleri topyekun içine alan Avunya bölgesinin adını almıştır. 1864 yılında yeniden nahiye yapılarak Edremit Kazası'na bağlanmıştır. 1881'de Karesi, vilayet olmuştur. Fakat Avunya'nın yönetiminde hiçbir değişiklik olmamıştır. 1888'de de durum böyledir. 1909'da da Karesi, bağımsız sancak olmuş, Avunya'nın yönetiminde yine değişiklik olmamıştır.} Kurtuluş Savaşı'nda Avunya kuzeyindeki dağlarla Biga ve Yenice gibi isyan bölgelerinden ayrıldığı için güvenliydi. Avunya halkı Yakup Tütüncü önderliğinde işgallere karşı Agonya Müdafaa-i Hukuk Heyeti'ni kurmuştur. Zaten I. Dünya Savaşı ve Balkan Savaşları'nda Avunya bir çok şehit vermiştir. Çanakkale Savaşı'nda yine Avunya'ya bağlı Koyuneli köyünden 80 kişi şehit olmuştur. Edremit Kaymakamlığı, Agonya Müdafaa-i Hukuk Heyeti başkanı Yakup Tütüncü'den Ayvalık Cephesine 50-60 gönüllü göndermelerini istemiştir. Avunya bu çağrıya 400 kişi göndermiştir. TBMM daha sonra Yakup Tütüncü'ye kırmızı şeritli İstiklal madalyası vermiştir. Avunya'dan giden gönüllüler cephede savaşırken Avunyalılar Anzavur, Edincikli, Bacak Hasan çeteleri ve Yunanların zulümlerine uğramıştır. Cumhuriyet sonra Balıkesir ilinin Edremit Kazası'na bağlı Avunya Nahiyesi, 1936 yılında dağıtılmış, nahiyenin bulunduğu topraklar Çanakkale iline verilmiştir. Coğrafya Kaz dağları ve diğer dağlar bölgenin yer şekillerini oluşturmaktadır. Dağlarda özellikle çam ve meşe ağaçları vardır. Gönen Çayı'nın bu yöredeki kısmına Agonya Çayı ve Koca Çay denir. Avunya'da tütüncülük bunun yanında buğday ekimi ve biber tarımı da gelişmiştir. Avunya'nın Kurtuluş Savaşı döneminde 36 köyü vardır. Bu köylere Büyük Avunya, Yenice civarındaki köylere Küçük Avunya denilmektedir. Avunya'da bulunan köyler şunlardır; }} *1.Çınarköy *2.Haydaroba *3.Kayatepe *4.Hamdibey} *5.Kalabak } *6.Sofular *7.Gündoğdu (Alakilise) *8.Armutcuk *9.Mancılık *10.Gümüşler} } *11.Karaaydın} *12.Kalkım *13.Akçakoyun *14.Örencik }

Notlar

} *Kısaltmalar; a.g.e. (adı geçen eser), s (sayfa), s. x-x (sayfa x ile x arası), s. x,x (sayfa x ve x)

Kaynaklar

Vikipedi

Ayşe Bolat - 6 yıl önce

O bölgede 1980-1984 yılları arasında 4 yıldan fazla bulundum.Cok güzel ormanları olan Yenice 'nin bir kısmı idi.Daglara tirmandiktan sonra başlayan ve genellikle düz olan kısma Avuna deniliyordu. Kalkım, Akçakoyun, Hamdibey en kalabalık yerleşim yerleri idi.Oralara belki yüzlerce kez gittim. Hamdibey 'in adı sanırım çetelerde sehit edilen Kumandan Hamdi Beyden geliyor.


Ayşe Bolat - 6 yıl önce

O bölgede 1980-1984 yılları arasında 4 yıldan fazla bulundum.Cok güzel ormanları olan Yenice 'nin bir kısmı idi.Daglara tirmandiktan sonra başlayan ve genellikle düz olan kısma Avuna deniliyordu. Kalkım, Akçakoyun, Hamdibey en kalabalık yerleşim yerleri idi.Oralara belki yüzlerce kez gittim. Hamdibey 'in adı sanırım çetelerde sehit edilen Kumandan Hamdi Beyden geliyor.


Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.