Plan öncesi bakış
}1960 yılına kadar ada Birleşik Krallık'ın kolonisi idi.Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 231. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3. 1955'te Kıbrıslı Rumların kurduğu EOKA örgütü Birleşik Krallık kuvvetlerini adadan çıkarmak için silahlı eylemlere başladı.Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 238. sayfa. Bu zaman zarfında Kıbrıs Türkleri'de silahlanmaya başlıyorHasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 227. sayfa. ve Birleşik Krallık adanın iki yanını kontolde tutmakta zorlanıyordu.Cyprus: The Search for a Solution by David Hannay Bu tarihten itibaren Taksim isteğinde bulunan Türkler ile Enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı.Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 246. sayfa. Birleşik Krallık yönetimi Türk Mukavemet Teşkilatı ile ilişkisi olduğunu düşündükleri 65 Türk ile EOKA mensubu olduklarını düşündükleri 1244 Rumu tutukladılar. Bunun üzerine Birleşik Krallık yönetimi Kıbrıs Türklerin ve Kıbrıs Rumların oluşturacağı bir bağımsız cumhuriyet kurulması için girişimde bulundu. 16 Ağustos 1960 tarihinde Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki 3 anlaşmayı imzalaması ile cumhuriyet kuruldu. Buna göre Türk-Rumlar tarafından ortak yönetilecek bağımsız cumhuriyette, devlet başkanı Rum olacak; devlet başkan yardımcısı ise Türk olması kararı alınmıştı.}
Uygulama
}21 Nisan 1966 tarihinde ada üzerinde yayımlanan Patris adındaki gazetede de planın ayrıntıları ortaya çıktı. Hazırlayıcıları arasında başta Akritas kod adı ile tanınan dönemin İçişleri Bakanı Polikarpos Yorgacis, Devlet Başkanı III. Makarios ve Kıbrıs Temsilciler Meclisi Başkanı Glafkos Klerides gibi isimler de yer almaktaydı. 7 Şubat tarihinde yine aynı gazete yayımlanan bilgilere göre Planı oluşturan yapının başkanı Polikarpos Yorgacis, Başkan Vekili Çalışma Bakanı Thassos Papadopulos, Kurmay sorumlusu Temsilciler Meclisi milletvekili Nikos Koçiş ve Kurmay Daireleri Müdürü ise Temsilciler Meclisi başkanı Glafkos Klerides idi.
Bu plan doğrultusunda 30 Kasım 1963 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti devlet başkanı III. Makarios, Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası'nda siyasí kurumların yapılanması ve teşkilatlanma hakkındaki 13 maddelik bir değişiklik önerisinde bulundu. Kıbrıslı Türkler bu değişikliklerin kendi haklarını kısıtladığını iddia ettiler.Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e 244.sayfa Bu değişiklik süreci içerisinde Kıbrıs Türkleri bu öneriye karşı çıktılar ve 1963-1964 Kıbrıs olayları'nın çıkmasına neden oldu.Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 238. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3. 1963†“1964 Kıbrıs olayları sırasında 364 Kıbrıslı Türk ve 174 Kıbrıslı Rum öldürüldü. 25 bin Türk ve çok sayıda Rum taşınmaz mallarını geride bırakarak göç etmeye başladılar. Othello'nun güzel ülkesi Kıbrıs '(Türkçe), Yazar: Ayşe Hür, Taraf Gazetesi, Yazılma Tarihi: 27 Temmuz 2008, Erişim Tarihi: 1 Ekim 2008.
Kaynakça
- } Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3.