Türkçe Bilgi: III. Makarios

'(Başpiskopos) III. Makarios' (Yunanca; Μακάριος Γ) asıl adı ''''Mihail Hristodolu Muskos'''' (Yunanca; Μιχαήλ Χριστοδούλου Μούσκος) (d. 13 Ağustos 1913 - ö. 3 Ağustos 1977), Kıbrıs Ortodoks Kilisesi başpiskoposu ve bağımsız Kıbrıs Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı.II. Dünya Savaşından sonra Kıbrısın Yunanistanla birleşmesi amacıyla başlatılan enosis hareketinin önderleri arasında yer almıştır.

Yoksul bir çobanın oğluydu.Kıbrısta, Atina Üniversitesinde, sonra da Boston Üniversitesi İlahiyat Okulunda öğrenim gördü.1946da papazlığa atandı.1948de Kition (Larnaka) piskoposu, 18 Ekim 1950de başpiskopos oldu.

Osmanlı egemenliği döneminde Rum Ortodoks topluluğunun yöneticisi sıfatını taşıyan Kıbrıs başpiskoposları, düzenin sağlanmasından ve halkın sorunlarının giderilmesinden sorumlu kişiler olarak önemli siyasi roller üstlenmişlerdi.Makarios başpiskopos olduktan sonra enosis hareketiyle özdeşleşmeye başladı.İngiliz hükümetinin Kıbrısa özerklik ya da Uluslar Topluluğu üyesi statüsü verilmesi yolundaki önerilerine olduğu kadar, Türkiyenin adayı taksim etme yolundaki isteklerine de karşı çıktı.Şubat 1954te Yunan başbakanı Aleksandros Papagos ile görüşerek enosis için Yunanistanın desteğini sağladı.Kısa bir süre sonra Albay Georgios Grivasın EOKAyı (Kıbrıslı Savaşçılar Milli Organizasyonu) kurarak başlattığı silahlı eylemleri perde arkasından yönetmekle suçlanırken, siyasi pazarlığı da sürdürerek 1955-56 yıllarında İngiliz valiyle bir dizi görüşmeler yaptı.Bu görüşmelerden sonuç alınamaması üzerine Mart 1956da ayaklanma kışkırtıcılığıyla suçlanarak tutuklandı ve Seyşel Adalarına sürgüne gönderildi.Ardından EOKAnın silahlı eylemleri hızla tırmandı.Adaya dönmesine izin verilen Makarios Şubat 1959da enosis isteğinden vazgeçerek uzlaşmaya yanaştı.Sonuçta 13 Aralık 1959da bağımsız Kıbrıs Cumhuriyetinin cumhurbaşkanlığına seçildi.Yardımcılığına ise Türk toplumundan Fazıl Küçük getirildi.

Kısa bir süre sonra Makarios anayasanın değiştirlmesi yolundaki isteklerini gündeme getirdi.Aralık 1963te başlayan Türklere yönelik saldırılar, iki toplum arasındaki çatışmalar ve Yunanistan ile Türkiyenin sürekli müdahaleleri Makarios yönetimini büyük güçlüklerle karşı karşıya getirdi.Önceleri yalnızca Rum çıkarlarını savunan Makarios, daha sonra amacının iki toplumu bütünleştirmek olduğunu ileri sürdü.Aralık 1967de Türk toplumunun merkezi yönetimin yetkisi dışında kalan işleri yürütmek için oluşturduğu Kıbrıs Türk Geçici Yönetimiyle görüşmek zorunda kaldı.Toplumlararası anlaşmazlıklar sürerken, Şubat 1968de ikinci bir dönem için yeniden cumhurbaşkanı seçildi.Anlaşmazlıklara son vermek için başlayan toplumlararası görüşmeler iki toplumun ayrı yetkileri konusunda çıkmaza girdi.1972 ve 1973te Kıbrısın öbür piskoposları tarafından istifaya çağrıldı.Ama 1973te tek aday olarak üçüncü kez cumhurbaşkanlığına seçildi.

Temmuz 1974te Kıbrıs Rum Milli Muhafız Birliğine bağlı birlikler, enosisi gerçekleştirmek amacıyla Yunanistandaki cunta yönetiminin planladığı bir darbe düzenledi.Makarios Maltaya, ardından Londraya kaçtı.Darbeden birkaç gün sonra,Birleşmiş Milletler genel kurulunda yaptığı konuşmada,Kıbrıstaki darbeyi,Yunan cuntasının yaptığını,garantör ülkeler olan,Türkiye ve İngilterein adaya müdahale etmesi gerektiğini söyledi.Türkiye Kıbrısa askeri bir müdahalede bulunarak adanın kuzeyinde ayrı bir Türk devletinin kurulmasını sağladı.Yunanistandaki askeri cuntanın düşmesinden sonra Aralık 1974te Kıbrısa dönen Makarios, adanın bölünmesine yönelik çabalardan sonuç alamadan öldü.

Iii. Makarios

İlgili konular

II. Hrisostomos

15 Temmuz 1974 Darbesi

1963 Kıbrıs Anayasası değişikliği önerisi

Attila 74: The Rape of Cyprus

Kıbrıs Kilisesi

EOKA-B

Akritas Planı