ikonuna tıklayınız.
Honduras
İngilizce Honduras kelimesinin İspanyolca karşılığı.s. Honduras
Konum: Orta Amerika'da, Karayip Denizi kıyısında, Guatemala ve Nikaragua arasında ve Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında, El Salvador ve Nikaragua arasında yer alır. Coğrafi konumu: 15 00 Kuzey enlemi, 86 30 Batı boylamı Haritadaki konumu: Orta Amerika ve Karayipler Yüzölçümü: 112,090 km²dr Sınırları: toplam: 1,520 km sınır komşuları: Guatemala 256 km, El Salvador 342 km, Nikaragua 922 km Sahil şeridi: 820 km İklimi: Alçak arazilerde subtropikal iklim, yükseklerde ve dağlarda ise ılıman iklim görülmektedir. Arazi yapısı: İç kısımlarda çoğunlukla dağlar, kıyı bölgelerinde dar ovalar yer almaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m; en yüksek noktası: Cerro Las Minas 2,870 m Doğal kaynakları: Kereste, altın, gümüş, bakır, kurşun, çinko, demir, antimon, kömür, balık, hidro enerji Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %9.53 daimi ekinler: %3.21 diğer: %87.26 (2005 verileri) Sulanan arazi: 800 km² (2003 verileri) Doğal afetler: Hafif depremler yaygındır; Karayip kıyılarında kasırga ve su baskınları zarara yol açar.Yazları sıcak ve kurak kışları yağışlıdır.
Nüfus
Nüfusu 6,7 milyona varan Honduras'ta kilometrekareye 60 kişi düşmektedir. Halkın yarısından çoğu kırsal (%53) alanda yaşamaktadır fakat 1998'deki Mitch kasırgasının ardından şehre göçte artış gözlenmiştir.Honduras halkı kökenlerine göre üç ana gruba ayrılır:
- ladinos: Maya soyundan gelirler ve halkın %90'ını oluştururlar. Komşu ülkelerin aksine Honduras'ta Maya soyundan gelmek gurur veya utanç kaynağı olarak görülmez.
- garífuna: Siyah tenli Karayip bölgesi insanlarıdırlar. Nüfusun %2'sini (180.000) oluştururlar.
- indígenas: (yerliler)
- Miskito: 35.000 kişi
- Sumu Twahka: 730 kişi
- Paya: 3000 kişi
- Lenca: 80.000 - 100.000 kişi
- Chortí: 55.000 kişi
- Jicaque/Tolupane
Son dönemde ortalama yaşam süresi kadınlarda 67, erkelerde ise 65 yıla yükselmiştir. Ülkede her 1600 kişiye bir doktor düşerken her 900 kişiye de hastanede bir yatak düşmektedir. Binde 30 bebek ölümlerine rastlanmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)'nun verilerine göre halkın gıda gereksinimi %98'lik bir oranla giderilmesine rağmen halkın yarısına yakın bir kısmı hatalı veya yetersiz beslenmeden muzdariptir.
Ülkede okuma yazma oranı %76'dır (kadınlarda ve erkeklerde ortalama aynı). Kırsal alanda okuma yazma oranı şehre kıyasla oldukça düşüktür.
Son yıllarda gözlenen hızlı nüfus artışı (2004 verilerine göre %2,2) nedeniyle Honduras'ta nüfusun yarısından çoğunu 18 yaşın altındaki çocuklar ve gençler oluşturmaktadır. Nüfus, son dönemdeki hızıyla artmaya devam ederse 2025'te toplam nüfusun 14 milyona ulaşması beklenmektedir. Yalnız hızlı nüfus artışı Honduras'ta fakirliğin sebebi olarak görülmemektedir.
Nüfus: 7,326,496 (Temmuz 2006 verileri)
Nüfus artış oranı: %2.16 (2006 verileri)
Mülteci oranı: -1.39 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 25.82 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 69.33 yıl
erkeklerde: 67.75 yıl
kadınlarda: 70.98 yıl (2006 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 3.59 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %1.8 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 63,000 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 4,100 (2003 verileri)
Ulus: Honduraslı
Nüfusun etnik dağılımı: melez (Kızılderili ve Avrupalıların karışımı) %90, Amerika yerlileri %7, siyahlar %2, beyazlar %1
Dinler: Roma Katolikleri %97, Protestan azınlıklar
Diller: İspanyolca, Amerika yerlilerinin kullandıkları dil ve lehçeler
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %76.2
erkekler: %72.1
kadınlar: %76.3 (2003 verileri)
Politika
Honduras tarihinde İspanyol tesiri büyüktür. Uzun yıllar İspanyolların ticari dominyonu olarak kalan Honduras, bağımsızlığını kazandıktan sonra da kargaşa bitmemiştir. Bağımsızlıktan sonra El Salvador ile savaş durumuna gelen Honduras, bu olaydan dolayı ekonomik açıdan büyük kayıplar yaşamıştır. Hatta bir dünya kupası maçında El Salvadorlu futbolcuların kaldığı otel, Honduraslı vatandaşlar tarafından kundaklanmak istenmiştir. Bu olayın yankıları Honduras'ta hala sürmektedir. Bu gün Honduras dünyanın birçok ülkesine göç veren ülkelerin başında gelmektedir. 28 Haziran 2009'da askeri güçler, devlet başkanlığına baskın yaparak Manuel Zelaya'yı devletin başından indirmişlerdir. Bu konuda Dünya'da, özellikle Amerika kıtasında büyük kriz başlamıştır.Ülke adı: Resmi tam adı: Honduras Cumhuriyeti
kısa şekli : Honduras
Yerel tam adı: Republica de Honduras
yerel kısa şekli: Honduras
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Tegucigalpa
İdari bölümler: 18 bölge; Atlantida, Choluteca, Colon, Comayagua, Copan, Cortes, El Paraiso, Francisco Morazan, Gracias a Dios, Intibuca, Islas de la Bahia, La Paz, Lempira, Ocotepeque, Olancho, Santa Barbara, Valle, Yoro
Bağımsızlık günü: 15 Eylül 1821 (İspanya'dan)
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 15 Eylül (1821)
Anayasa: 11 Ocak 1982
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: BCIE, CACM (Orta Amerika Ortak Pazarı), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), LAES, LAIA (Latin Amerika Entegrasyon Birliği), MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OPANAL, OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Ekonomi
Honduras'ın ekonomisi tropik fırtına Mitch'den önce ve Mitch'den sonra olmak üzere iki ayrı şekilde ele alınabilir. 1998 öncesi %80'lerde olan fakirlik, 1998'de yaşanan felaketten sonra daha da artmıştır. Bu değişim işsizlik oranında da sayılara yansır. Fırtına öncesi %31 olan işsizlik oranı 1998'i takip eden yıllarda %44'e kadar ulaşmıştır. 2003 yılında bu oranın tekrar %27'ye düştüğü belirtilmektedir.Latin Amerika ve Karayip Ülkeleri Ekonomi Komisyonu (ECLAC) 'nin hesaplamalarına göre Mitch 3,8 milyar dolarlık maddi hasara yol açmıştır ve bu rakam Honduras'ın Gayri Safi Milli Hasıla'sının %70'ine denk gelmektedir. Hükümet yeniden yapılanmanın 5 milyar dolara mal olacağını tahmin etmektedir.
Ekonomiye genel bakış: Honduras Batı Yarımküresinin en yoksul ülkelerinden biridir.
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 22.13 milyar $ (2006 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %5.2 (2006 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %13.6
endüstri: %31.4
hizmet: %55 (2006 verileri)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %5.7 (2006 verileri)
İş gücü: 2.589 milyon (2006 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: Tarım %34, endüstri %23, hizmet %43 (2003 verileri)
İşsizlik oranı: %27.9 (2006 verileri)
Endüstri: Şeker, kahve, tekstil, giyim eşyası, ağaç ürünler
Endüstrinin büyüme oranı: %7.7 (2003 verileri)
Elektrik üretimi: 4.805 milyar kWh (2004)
Elektrik tüketimi: 4.824 milyar kWh (2004)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (2004)
Elektrik ithalatı: 356 milyon kWh (2004)
Tarım ürünleri: Muz, kahve, narenciye, et, kereste, karides
İhracat: 1.947 milyar $ (2006 verileri)
İhracat ürünleri: Kahve, muz, karides, ıstakoz, et, çinko
İhracat ortakları: ABD %73.3, Guatemala %2.9, El Salvador %2.9 (2005)
İthalat: 4.86 milyar $ (2006 verileri)
İthalat ürünleri: Makine ve taşıt araçları, endüstriyel hammaddeler, kimyasal ürünler, yakıt, gıda maddeleri
İthalat ortakları: ABD %52.6, Guatemala %6.4, El Salvador %4.1 (2005)
Dış borç tutarı: 5.587 milyar $ (2006)
Para birimi: Lempira (HNL)
Para birimi kodu: HNL
Mali yıl: Takvim yılı
İletişim Bilgileri
Kullanılan telefon hatları: 494,400 (2005)
Telefon kodu: 504
Radyo yayın istasyonları: AM 241, FM 53, kısa dalga 12 (1998)
Radyolar: 2.45 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 11 (1997)
Televizyonlar: 570,000 (1997)
Internet kısaltması: .hn
Internet servis sağlayıcıları: 8 (2000)
Internet kullanıcıları: 223,000 (2005)
Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: 699 km (2005)
Karayolları: 13,603 km (1999 verileri)
Su yolları: 465 km
Limanları: Puerto Castilla, Puerto Cortes, San Lorenzo, Tela
Hava alanları: 116 (2006 verileri)
