Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri, kısaca BAE (Arapça: الإمارات العربية المتحدة - El İmarat el Arabiyye el Müttahide), Arap Yarımadasının güneyinde küçük bir devlet. Katar ve Umman arasında yer alan Birleşik Arap Emirlikleri'nin güney ve batısında Suudi Arabistan yer alır. Güneybatı Asya'da Arap Yarımadası'nda 7 emirlikten (Abu Dabi, Acman, Dubai, Füceyre, Resül-Hayme, Şerce, ve Ummül-Kayveyn) oluşan bir Orta Doğu ülkesidir. Suudi Arabistan ve Umman'a sınırı vardır. Petrol açısından zengin olan ülke Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinin istikrarlı bir ülkesidir.

Tarihi

Bu bölgenin tarihi oldukça eskidir. Eski tarihde Mısırlılarla Mezopotamyalılar buralarda müşterek medeniyet kurmuşlardır. On altıncı yüzyılda Portekizliler burasını ele geçirdiler ve yüz sene kadar burada hüküm sürdüler.Portekizlilerden sonra 1783 yılına kadar İranlılar hakim oldu. Bu tarihten sonra Araplar istiklal mücadelelerine başlayarak, yabancıları buradan kovdular. Bölgeye giren Avrupalı gemilere, bilhassa İngiliz gemilerine saldırıyorlardı. 1820 yılında İngiltere ile antlaşma yapılarak yabancı gemilere saldırma durdu. Hatta İngiltere buraların korunmasını üzerine aldı. Böylece şeyhlik tamamen İngiltere'nin sömürgesi oldu. 1972 senesine kadar İngilizlerin egemenliği altında kaldı. 1972 senesinde İngilizler İran körfezinden geri çekilince, yedi Arap şeyhliği Abu Dabi, Dubai, Sarjah, Rasal Haimah, Fujiara, Ajman, Ummal Kawain birleşip, bir federasyon haline getirilerek bağımsızlıklarını ilan ettiler.

16. yüzyıl'da başlayan Portekiz etkisi 17. yüzyıl'da yerini İngilizlere bıraktı. Başat kabile Kavasim ile Arabistan içlerinden gelen Vehhabileri korsan olarak ilan eden İngilizler, 1819 - 1820'de kıyı limanlarına karşı saldırıya geçti. Aslında İngilizlerin asıl amacı, bölge ticaretini kendi egemenlikleri altına almaktı. Mahalli esnafin büyük bir direnişi dahi İngilizleri deniz ticaretini kendi güdümleri altına almalarını engelleyememiştir. Sonunda korsanlığa son veren 1820 Genel Barış Antlaşması'nı zorla kabul ettirdiler. 1853 yılında Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması üzerine bölgeye Ateşkes Kıyısı adı verildi. İngilizler 1892 yılında Özel Ayrıcalık Antlaşması olarak bilinen bir paktın oluşmasını sağlayarak bölgenin dış politikasını denetim altına aldılar.

Ateşkes Kıyısı 1873 - 1947 arasında İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası, sonraki yıllarda da İngiliz Dışişleri Bakanlığı tarafından yönetildi. 1971 yılında İngilizlerin Basra Körfezi'nden çekilmesi üzerine, emirlikler "Birleşik Arap Emirlikleri" adı altında bir federasyon oluşturdu. Birleşik Arap Emirlikleri asırlarca Osmanlı egemenliği altında huzurla yaşamış, petrolün bulunmasıyla İngilizlerin sinsi oyunlarıyla Osmanlı İmparatorluğu'ndan koparılmıştır.

2 Aralık 1971 İngiltere'den bağımsızlığını ilan etmiştir. Bağımsızlık günü milli bayram olarak kutlanılır. Anayasası ise, yine 2 Aralık 1971'de oluşturulmuştur.

Fiziki Yapı

Ülkenin yüzölçümü 83,600 km²'die. (116. sırada) Kıyılarında devam eden Akdar Sıradağlarının arka kısımları çöllerle ve kumlu alanlarla kaplıdır. Sulak ve yeşil alanları çok azdır. Ancak Bureymi ve El-Jiva vahalarında kısmen de olsa yeşillik alanlara rastlanır. Bölgede derin kuyular açılarak su ihtiyacı karşılanır. Çıkarılan su arıtılmak suretiyle kullanılır.

Ekonomi

BAE'nin GSMH'si 130.8 milyar dolar (55. sırada), kişi başına düşen milli gelir ise 27,957 dolar (23. sırada)'dır. Emirliklerin en büyük gelirini petrol teşkil eder. Petrol üretimi hızla ilerlemektedir. Abu-Dabi ve Dubai'de zengin petrol yatakları mevcuttur. Çıkarılan petrolün çoğunluğu ihraç edilir. Yüksek gelir ve büyük bir dış ticaret fazlasına sahiptir. Dışa açık bir ekonomi anlayışına sahiptir. Zenginliğinin kaynağı gelirlerin %40'ını oluşturan petrol ve doğalgazdır.

Ülke petrol dışında doğalgaz rezevleri açısından da zengindir. Bölgedeki diğer ülkelerin de önemli ölçüde mal ve hizmet tedarik ettikleri bir ticaret yapısına sahiptir.

Petrolle başlayan kalkınma, ticaret, finans ve turizm sektörleriyle daha da üst seviyelere çıkmıştır. Bunların dışında, ülkede gıda, tekstil, mobilya, çimanto, alüminyum, seramik, demir-çelik ve cam sektörleri geliştirilmeye çalışılmktadır.

Petrolün sağlamış olduğu çok büyük gelirle ülkenin her yeri imar edilmektedir. Petrol mamüllerini işleyen büyük rafinelerle, kireç, çimento fabrikalarına modern tesis ve binalara ülkenin her yerinde rastlanır. Binaların içi hava şartlarına göre Air Condition'larla donatılmış, büyük hastaneler, okullar, dinlenme tesisleri inşa edilmiştir. Hiç kimseden vergi alınmaz. Nüfus başına milli gelir 18.430 doları bulur. Dışardan en modern sanayi ve kimya mamüllerini satın alır. Dünyada kişi başına düşen milli gelirin en yüksek olduğu ülkedir.

Vahalarda yaşayanlar tarımla uğraşır. Topraklarının ancak % 2'si ekilebilir niteliktedir. Tarım ürünleri arasında arpa, buğday ve darı yer alır. Halkın bir kısmı ticaretle uğraşır. Balıkçılık, av ve inci arama işi gün geçtikçe ilerlemektedir.

Türkiye ile ticaret 1985 yılından sonra gelişmeye başladı. Türk firmaları BAE'de geniş çaplı ihaleler almaya başlamışlardır.

Nüfus ve Sosyal Hayat

Ülkenin nüfusu 4,496,000'dir. Nüfusun çoğunluğunu Araplar teşkil eder. Petrolün bol olmasıyla, özellikle Arap ülkelerinden göç, çok olmuştur. Müslüman ülkelerden işçiler gelerek burada çalışırlar. Yabancılardan Hindliler, İranlılar, Pakistanlılar bulunur. Dış ülkelerden gelenler genellikle ticaretle uğraşır.

En önemli limanları Dubai ve Abu Dabi'dir. Nüfus buralarda daha fazla kalabalıktır.

Siyasi Hayat

Yönetim, şeyhler konseyinin elindedir. Devlet başkanı 1983'ten itibaren Dubai Emiri, Şeyh Zayed'dir. Şeyhlikler iç işlerinde müstakildir. En büyüğü Abu Dabi'dir. Bundan sonra Dubai Şeyhliği gelir.

Ülke Monarşi ile yönetilen Yedi Emirlikten oluşan federasyon ile yönetilir. (Arapçada El İmarat el Arabiyye el Müttahide İngilizcede United Arab Emirates) Ülkenin başkenti Abu Dabi'dir. En büyük şehri ise dünyaca ünlü kent olan Dubai'dir. Körfez ülkeleri içerisinde en liberal dış ticaret rejimine sahiptir.

Dil

Ülkede diğer Afrika-Arap ülkelerinde olduğu gibi Arapça resmi dildir. Arapça ülkede eğitim dilidir ve hakim dil olma özelliği taşır. Ayrıca bir dönem İngiliz hakimiyetinde kaldığı için ülkede İngilizce konuşulur. Özellikle iş hayatında yaygın olarak İngilizce kullanılır. Ticaret dili Fransızca, Arapça ve Farsça'dır.

Din

Ülkedeki en yaygın din ise %96'lık oranıyla İslam'dır. Azınlık dinleri olarakta toplam %4'lük oranlarıyla Hıristiyanlık, Hinduizm ve diğer dinler takip ederler.

Birleşik Arap Emirlikleri