Genelkurmay Başkanlığı`nın 12 Nisan tarihinde, yapılacak olan Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yaptığı ve birçok köşeyazarının katıldığıWordPress Çevrimiçi29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştirİsmail Küçükkaya, Akşam Gazetesi Çevrimiçi 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştirErol Manisalı, Hakimiyeti-Milliye Çevrimiçi29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştirMetehan Demir, Sabah Gazetesi Çevrimiçi29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştirCNNTürk Çevrimiçi29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir, Türk Silahlı Kuvvetleri`nin "Atatürkçülüğe, laikliğe ve cumhuriyetin temel ilkelerine sözde değil özde bağlı" bir Cumhurbaşkanı adayı profilinin çizildiği "Basın Bilgilendirme Toplantısı"nın ardından yaşanan adaylık sürecinin ve rejim ile ilgili kaygıların değerlendirildiği ve şimdiye kadarki Genelkurmay Başkanlığı Basın açıklaması metodolojiisne uymayan açıklama ile başlayan süreç.
Açıklamanın ardından birçok gazeteci ve yazar tarafından yapılan değerlendirmelerde bu açıklamanın olağan bir açıklama sayılamayacağını; bunun Genelkurmay Başkanlığı tarafından alışılmadık bir uslup ile kaleme alındığı ve bir muhtıra olduğu görüşü ağırlık kazanmıştır.NTVMSNBC- ``Muhtıra gibi`` haberi Çevrimiçi 28 Nisan 2007 tarihinde erişildi
Bildiri
27 Nisan gece yarısına az bir zaman kala resmi internet sitesi üzerinden yapılan açıklamada adaylık süreci ile 23 Nisan öncesi yurdun birçok yöresinde laiklik karşıtı ve din bezirganlığı olarak nitelendirdikleri olayların gelişiminin vahim derecede olduğu ve bunun rejime meydan okuma olarak değerlendirilmesi gerektiği yer almış, bununla birlikte TSK`nın yasalar ile kendine düşen görev ve yetkileri kullanmaktan çekinmeyecekleri de dile getirilerek "Özetle, Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Atatürk`ün, “Ne mutlu Türküm diyene!” anlayışına karşı çıkan herkes Türkiye Cumhuriyeti`nin düşmanıdır ve öyle kalacaktır" denilmiştir.Bildiri Süreci
Türkiye Cumhuriyeti`nin 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer`in görev süresinin Mayıs ayında dolacak olması sebebi ile başlayan Cumhurbaşkanı seçimi ile ilgili olarak özellikle anamuhalefet Partisi CHP`nin Türkiye`nin tepedeki üç makamın da ``Milli Görüşçü`` olmaması ve Cumhurbaşkanı`nın tüm Partilerin uzlaşısı ile seçilmesi gerektiği düşüncesineAnka Haber Ajansı, `Baykal`dan Gül`e "süklüm-püklüm" benzetmesi` 24 Nisan 2007 13:43:28 GMT Önbellek görüntüsü29 Nisan 2007 tarihinde erişildi 25 Nisan 2007 29 Nisan 2007 tarihinde erişildi Haberler.com, Baykal`dan Arınç`ın "Dindar Cumhurbaşkanı" Açıklamasına Sert Yanıt: "Sen Kim Oluyorsun, Sana Ne?" 17 Nisan 200729 Nisan 2007 tarihinde erişildi birçok sivil toplum kuruluşuZaman Gazetesi 25 Nisan 2007 22:08:05 GMT Önbellek görüntüsü 29 Nisan 2007 tarihinde erişildiile (Cumhurbaşkanı`nın TSK`nın başkomutanı sıfatı taşıdığı gerekçesi ile) müdahil olması, bu görüşlere AKP ve diğer sivil toplum kuruluşları tarafından itibar edilmemesi, ülkede gerginliği tırmandırmıştır.Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt 12 Nisan`da Cumhurbaşkanı`nın Türk Silahlı Kuvvetleri`nin Başkomutanı olması sıfatı ile bu seçimlerin kendilerini de yakından ilgilendirdiğini belirtmiş ve seçilecek Cumhurbaşkanı`nın cumhuriyetin temel ilke ve kuralları ile Atatürkçülüğün gereklerine özde bağlı olması gerektiğini beyan etmesine ve birçok sivil toplum kuruluşu tarafından organize edilen 14 Nisan Cumhuriyet Mitingi`nin netice vermemesi sonucu süreç doğal olarak başlamıştır.
AKP Merkez Yönetim Kurulu Erdoğan`a seçimle ilgili tam yetki vermiş ve kamuoyu baskıları ile Muhalefet partilerinin başlattığı çalışmalar neticesinde kendisi aday olmayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı adayını belirlemek üzere AKP içerisinde ağırlığı olan ve ``Milli Görüşçü`` olarak anılan TBMM Başkanı Bülent Arınç ile yaptığı görüşmeler sonucunda, sunduğu birkaç isimden hiçbirinin istenmemesi ve Arınç`ın ``ya kendisinin ya da Abdullah Gül`ün olmasını`` istemesi sonucu `Gül`ün arkasındaki güç Arınç mı?`[1]30 Nisan 2007 tarihinde erişildiHürriyet Gazetesi, `Bülent Arınç rolünü ilan etti`[2]30 Nisan 2007 tarihinde erişildiBedavagazete, `Abdullah Gül-Bülent Arınç görüşmesi AK Parti`yi rahatlattı` [3]30 Nisan 2007 tarihinde erişildi Abdullah Gül`ü aday ilan etmiştir.
Aday gösterilen Abdullah Gül`ün kendisinin de Milli Görüş çizgisinden gelmesiHürriyet Gazetesi, İşte yazarların yorumları[4]29 Nisan 2007 tarihinde erişildiBugün Gazetesi, Murat Çelik, `Milli Görüş Gül`e nasıl bakıyor? `[5]29 Nisan 2007 tarihinde erişildiHaberzade, `Erdoğan ve Gül`ün Kesişen Hikayesi `[6]29 Nisan 2007 tarihinde erişildiİnternetHaber, Behiç Kılıç `Yol Haritası`[7]29 Nisan 2007 tarihinde erişildiVatan Gazetesi;Saykal`ın konuşmasına ithafen `Süklüm püklüm` benzetmesi Çevrimiçi Nisan] 2007 tarihinde erişildiCNNTürk, `Abdullah Gül kimdir?` .Çevrimiçi30 Nisan 2007 tarihinde erişildi Çevrimiçi 30 Nisan 2007 tarihinde erişildi 30 Nisan 200730 Nisan 2007 tarihinde erişildi ve türban konusunda Türkiye Cumhuriyeti`ni Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi`ne şikayet eden eşi Hayrinüsa Gül`ün de türbanlı olması ve eşi Başbakan iken bile davayı çekmemekte ısrarcı olması, bazı çevrelerce Cumhuriyete meydan okuma olarak algılanmıştır.
Bildiri`nin etkileri
Hükümet bildiriyi üzerine almış ve Hükümet sözcüsü Cemil Çiçek bir basın açıklaması yaparak Hükümetin de laiklikten yana olduğunu bildirmiştir.Eski Cumhurbaşkanı ve 12 Eylül darbesini yapan Kenan Evren Ordu`nun gerek gördüğü için böyle bir açıklama yapmış olduğunu ve bunun görevi olduğunu belirtmiştir.
Mecliste temsil edilen CHP, ANAP, DYP, HYP, SHP ile TBMM`de sandalyesi olmayan DSP, MHP, İP liderleri erken seçim kararı alınarak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yeni Meclis tarafından yapılması gerektiğini basın açıklamaları ile belirtmişlerdir. Ancak Hükümet böyle bir yolu tercih etmediklerini ve seçim sürecinin devam edeceğini açıklamışlardır. Abdullah Gül ise adaylıktan çekilmeyeceğini açıklamıştır.
TBMM`de 27 Nisan 2007 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimi 1. turunda toplantı yeter sayısı olan 367 sayısına ulaşılamadığı gerekçesiyle CHP tarafından Anayasa Mahkemesi`ne yapılan itiraz başvurusu 1 Mayıs 2007 tarihinde haklı bulunarak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 1. turu iptal edilmiştir. Bu gelişmeler üzerine Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 24 Haziran ya da 1 Temmuz tarihinde erken seçime gidileceği açıklaması yaptı. [8]
Haberler
Türk ulusal basın internet sitelerinde konuya ilişkin ilk haber başlıkları:- Hürriyet: Genelkurmay`dan çok sert açıklamahttp://www.hurriyet.com.tr/gundem/6420961.asp?gid=180
- Milliyet: Genelkurmay`dan çok sert açıklama http://www.milliyet.com.tr/2007/04/28/siyaset/asiy.html
- Sabah: Genelkurmay`dan gece yarısı bildirisi http://www.sabah.com.tr/haber,90CDFD4FDE6740FBA8C317E41E290BAE.html
- Star: Genelkurmay`dan açıklama http://www.stargazete.com/starextra/index.asp?haberID=51228
- Yeni Şafak: Genelkurmay geceyarısı açıklama yaptı http://www.yenisafak.com.tr/gundem/?t=27.04.2007&q=1&c=1&i=42573&Genelkurmay/geceyarısı/açıklama/yaptı
- Vatan: TSK`dan muhtıra gibi açıklama http://www.vatangazetesi.com.tr/root.vatan?exec=haberdetay&tarih=27.04.2007&Newsid=117532&Categoryid=1
Yorumlar ve tepkiler
Yabancı haber ajansları ise acil kodu ile üyelerine basın açıklamasını servis ettiler.http://www.milliyet.com.tr/2007/04/27/son/sonsiy39.aspAvrupa Birliği`nin Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, TSK`nın demokratik laikliğe ve demokratik değerlere saygı gösterdiğini ispatlaması için seçim sürecine karışmamasının gerektiğini söyledi. "EU warns Turkish army over vote", BBC NewsTürkiye`deki yazarlardan açıklamaya karşı çeşitli yorumlar geldi. Star gazetesi yazarlarından Mehmet Altan "`internet muhtırası` doğrudan demokrasiye bir müdahaledir"http://www.stargazete.com/index.asp?haberID=119068 yorumda bulunurken, Milliyet gazetesi yazarı Hasan Cemal konuyla ilgili "Hayır!" başlıklı yazısında askeri müdahalelerin toplumsal düzen ve gelişime zarar verdiği yorumunda bulunduhttp://www.milliyet.com.tr/2007/04/29/yazar/cemal.html. Radikal gazetesinden İsmet Berkan, bildirinin bir askeri darbe uyarısı olduğu yorumunu yaparak, geleceği haber verilen bu darbeden kurtulmak için alınması gerektiğine inandığı tedbirleri yazdı. [9] " http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=220037
Özgürlük ve Dayanışma Partisi genel başkanı Ufuk Uras ise "Muhtıraya Hayır! Sözde Değil, Özde Demokrasi İstiyoruz" başlıklı bir basın açıklamasında bulunarak Genelkurmay Açıklaması`nı eleştirdihttp://www.odp.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=168&tipi=3&sube=0 URL erişim tarihi: 1.Mayıs.2007..
Basın açıklaması, Genel Kurmay Başkanlığı web sitesinden yapılması nedeniyle esprili olarak "e-muhtıra" şeklinde anıldı.[10] ``e-muhtıra, f-darbe, g-askeri yönetim``, Maden, Perihan, Radikal gazetesi, 1 Mayıs 2005
"Siyasal Ufuk Hareketi" adlı sivil toplum örgütü, yayınladığı bildiride Genel Kurmay açıklamasını muhtıra olarak tanımlayarak, siyasi görüşü ne olursa olsun, tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını demokrasiyi korumak için birleşmeye çağırdı. Bildiride ayrıca "``Ortada açık bir askeri müdahale varken ve bir gazetenin reklam kampanyalarıyla şişirilmiş taktiksel bir a€˜irtica geliyor` söyleminden başka ciddi açık bir tehlike görünmezken a€˜ne darbe ne şeriattan` başka bir şey söylemeye dilleri varmayanlar...``" ifadesilye Cumhuriyet gazetesi ve ona yakın sol görüştekilerin tutumu eleştirildi. [11]Su hareketi internet sitesi
İstanbul eski valilerinden Erol Çakır ise, Genelkurmay açıklamasından yana tavır alarak, ülkenin dini ideolojiye bağlı tek parti diktatörlüğüne hızla sürüklendiğini iddia etti ve gidişi "çok vahim" olarak değerlendirerek`` "Bu yüzden bütün vatanseverlerin, Cumhuriyetin kuruluş felsefesine inananların hem demokrasiyi korumak, hem de Cumhuriyet`in temel kazanımları adına bu gidişe dur demeleri gerektiğine inanıyorum. TSK, bildirisi ile tehlikeyi vurgulamıştır."`` dedi.Erol Çakır, Vali Çevrimiçi
Kaynakça
kaynakçaDış bağlantı
- Genelkurmay Başkanlığı kurum sitesinden Basın Açıklamasının tam metni
- Hürriyet Gazetesi-Genelkurmay`dan çok sert açıklama
- Sandik.org - Ordu`dan muhtıra gibi açıklama
- Ahmet Hakan: Arınç hassasiyeti kaşıdı!
