Ş>L dönüşümü: “Taş” sözcüğündeki ş, “l” harfine dönüşmüştür: çul (burada ayrıca t>ç ve a>u değişimleri de vardır.) Gümüş sözcüğünün Çuvaşçası “kamal” şeklindedir.
A>U dönüşümü: Örneğin “at” sözcüğü Çuvaş Lehçesinde ut şeklindedir. Z>R dönüşümü: Örneğin “biz” kişi zamiri Çuvaşça`da ebir şeklindedir. `Örnekler: Türkiye Türkçesi “sekiz”, Çuvaşça`da sagár. “Siz” kişi zamiri Çuvaşça`da “ezir”. “Buzağı” sözcüğü Çuvaşça`da “páru”
D>R dönüşümü: Örnekler: “ayak” sözcüğünün eski Türkçesi “adak” şeklindedir. Çuvaşça`da ayak sözcüğü a`nın u`ya, d`nin y`ye ve k harfinin yumuşak g`ye dönüşmesiyle şöyle bir gelişme izlemiştir: adak>urak>urağ>ura. Çuvaşça`da “ura” ayak anlamındadır. Koymak sözcüğünün eski Türkçesi (kod-) şeklindedir. Bugünkü Çuvaşça`da o`nun u`ya, k`nin de sert h (x)`ye dönüşmesiyle (xur-) şeklindedir. T>Ç dönüşümü: Bazı sözcüklerde olmayabilir. Bu değişime şu örneği verebiliriz: “taş” sözcüğünün Çuvaşçası çul şeklindedir. Bazı fiillerde bu tip değişmelere rastlamayabiliriz; dolmak fiilinin Çuvaşçası (tul-) şeklindedir. K>Y dönüşümü: k>ğ>y şeklinde gelişmiştir. Bazı sözcüklerde vardır: “kan” sözcüğünün Çuvaşçası “yun” şeklindedir. Çuvaş Türkleri oldukça değişik bir Kiril alfabesinde okuyup yazarlar.
Serkan Erdem - 4 yıl önce