Vokatif

Kısaca: Vokatif, Türkçede olmayan ismin hâllerinden biridir. Kişiye, hayvana ya da eşyaya hitap için bazı dillerde kullanılmaktadır. Vokatif bir ifade hitabın altını çizen bir söz yöneltme şeklini içerir. Mesela "Bilmiyorum, Ahmet" cümlesinde ''Ahmet'' vocatif bir ifade olup "Bilmiyorum Ahmet" cümlesideki ''Ahmet'' gibi "bilmek" fiiline bağlı düz tümleç olmayıp tersine kime hitap edildiğini belli eder. ...devamı ☟

Vokatif, Türkçede olmayan ismin hallerinden biridir. Kişiye, hayvana ya da eşyaya hitap için bazı dillerde kullanılmaktadır. Vokatif bir ifade hitabın altını çizen bir söz yöneltme şeklini içerir. Mesela "Bilmiyorum, Ahmet" cümlesinde Ahmet vocatif bir ifade olup "Bilmiyorum Ahmet" cümlesideki Ahmet gibi "bilmek" fiiline bağlı düz tümleç olmayıp tersine kime hitap edildiğini belli eder. Tarihi olarak vokatif hali Hint-Avrupa hal sisteminin bir parçası olup

Latince

, Sanskrit, ve klasik Yunancada vardır. Birçok modern Hint-Avrupa dilinde kaybolmasına karşın bazılarında bugüne kadar kalmıştır. Örnekleri Modern Yunanca, Arnavutça, Baltık dillerinden olan Litvanyaca ve Letonyacada,

Slav dilleri

nden

Lehçe

,

Çekçe

, Hırvatça, Sırpça,

Ukraynaca

, Makedonyaca,

Bulgarca

ve modern

Kelt dilleri

nden

İskoçça

ve

İrlandaca

da
bulunmaktadır.

Roman dilleri

nden

Romence

de
vokatif korunmuş olup bazen kendini göstermektedir; mesela kişisel artikeli kullanan, fakat vokatif halden önce düşüren Katalanca ve Portekizcede. Ekstremaduraca ve Falacada sonda gelen bazı sesliler (İng. post-tonical vowel), isimlerin vokatif halinde açığa çıkarlarsa da bu yeni bir gelişme sonunda oluşmuş olup

Latince

deki vocatif halden gelmemektedir. Hint-Avrupalı olmayan

Gürcüce

gibi dillerde de görülmektedir. Hint-Avrupa dillerinde vokatif hal

Üç tarihi Hint-Avrupa dili

Mesela "kurt" kelimesini alalım: Simgelenimle ilgili notlar: kesme işaretiyle ayrılmış elemanlar kökü, konu ünlüsünü (İng. theme vocal) asıl soneki gösterir. "Ø" simgesi, başka durumlarda olabilmesine rağmen burada bir sonekin olmadığına işaret eder. Örneğin

Latince

de yalın hal lupu'''s' ve vokatif hali lupe iken -i hali (akuzatif) lupu''edir. Proto-Hint-Avrupalı kelimelerin önündeki yıldız işareti teorik imareler olup herhangi bir yazılı kaynakta görülmemiştir. ̥ sembolü (altta halka) bir ünsüzün ünlü görevini gördüğünü gösterir; bu örneklerde hemen "l" veya "r"in altında görünmesi gerekirken fonttan dolayı arkasında çıkabilir.

Cermen dilleri

İngilizce

Modern

İngilizce

de
formel (morfolojik) bir vokatif hal bulunmamaktadır.

İngilizce

genelde vokatif ifadeler için yalın hali kullanır, fakat cümlenin kalan bölümünden ünlemlerde olduğu gibi virgüllerle ayrılır. Tarihsel olarak veya şiirsel ya da hitap konuşmalarında vokatif rol,

İngilizce

de ayrıca isim veya cümle bölümüne "O" ile başlayarak gösterilebilir. Bu şekil sık sık Kitab-ı Mukaddes'in King James sürümünde görülür: mesela "O ye of little faith" (Matta İncili 8:26). İyi bilinen bir başka örnek de Rudyard Kipling'in Just So Stories adlı eserinde görülen O (my) Best Beloved vokatif cümle parçasıdır. Buradaki 'O' klitik şekli olarak görülebilir ve "Oh" ünlemiyle karıştırılmamalıdır (The Chicago Manual of Style, 15. baskı, 5.197 bölümü). Fakat Oxford

İngilizce

Sözlüğü'nün altını çizdiği üzere "O" ve "Oh" aslında biri öbürünün yerine kullanılırdı. "Oh"nun ünlem olarak ortaya çıkmasıyla "O", modern

İngilizce

de tercih edilen vokatif biçimdir.

İzlandaca

Vokatif hal genelde

İzlandaca

da
görülmezse de artık kullanılmayan birkaç kelimede

Latince

den gelen vokatif deklinasyon bulunmaktadır. Bunlardan biri Jesú'nun vokatifi olan Jesús'dur (Ey İsa!). Mesela: * Jesús (yalın) elskar þig. *: İsa seni sever/seviyor. * Ó Jesú (vokatif), frelsari okkar. *: Ey İsa, kurtarıcımız(sın). sonur ("son") ve vinur ("arkadaş/dost") yerli kelimeler ayrıca bazen kısaltılmış şekilleriyle vokatif cümle parçalarında son ve vin olarak görülür. İlaveten vokatif cümle parçalarında sıfatlar daima zayıfça dekline edilir. Oysa bunan dışında özel isimler genelde kuvvetli dekline edilmektedir. * Kær vinur (kuvvetli sıfat, tam isim) er gulli betri. *: Samimi arkadaş/dost altından iyidir. * Kæri vin (weak sıfat, shortened isim), segðu mér nú sögu. *: Samimi arkadaş/dost, bana bir hikaye anlat.

Hint-İran dilleri

İrani diller

Kürtçe
Kürtçe
de
vokatif kullanılmaktadır. Mesela bir
Kürtçe
lehçesi olan Kurmancide bu hal, eril kelimelerin sonuna -o, dişil kelimelerin sonuna harfi getirilerek oluşturulur. Örnekler: Bunun dışında vokatif çekim eki kullanmadan ayrı kelimelerle de oluşturulabilir. Bunun için Lo (e) ve (d) kullanılmaktadır. Örnekler: Genelde
Kürtçe
bayan adlarının sonları zaten -ê üzerine, bay adları da -o ile bitmektedir. Örnekler: Aso, Derdo, Gulê, Memo, Nazê, Şemo.

Kelt dilleri

İrlandaca

İrlandaca

da
vokatif hal

İskoçça

ya benzer. Ana belirliyici vokatif ilgeç a baştaki harfin yumuşamasını sağlar. Tekil olunca 'broad' ile biten birinci deklinasyon eril isimlerin dışında özel bir şekli yoktur. Mesela 'daraltılarak' damaksal yapılıp böylece tekil vokatifi (ve ayrıca tekil genitifi ve çoğul yalın) oluşturulan damaksal olmayan ünsüzler bu istisnalardandır. Sıfatlar ayrıca inceltilmektedir. Birçok durumda bu, tekilde eril vokatif ifadenin genitif hale ve dişil vokatifin yalın hale benzemesi demektir. Vokatif çoğul genelde yalın hal çoğula benzer. İstisna bir kez daha -a ekleyerek vokatif çoğulun oluşturulduğu birinci deklinasyon isimleridir.

İskoçça

İskoçça

da
vokatif halle isimlerin ilk harfleri yumuşar. Ayrıca eril isimler mümkünse inceltilir(yani son ünlünün önüne 'i' tamamlayıcı ünsüzü gelir). Bunun dışında a, ismin önüne bir ünlüyle veya bir ünlüyü hemen arkasında bulunduran bir f'le başlamıyorsa eklenir. Eğer f ve ünlü ile başlıyorsa yumuşadığında sessizleşir. Örneğin: “Hamish” ismi, sadece “Sheumais”'ın

İngilizce

telaffuzudur ve dolayısıyla aslında bir Galca vokatiftir. Benzer şekilde “Vairi” ismi, “Mhàiri”'in

İngilizce

telaffuzudur.

Diğerleri

Keltçe vokatif hali ilgeçi aynı

İskoçça

da ve

İrlandaca

olduğu gibi "a" ile yaparak ve izleyen kelimeyi ikinci duruma değiştirerek korumaktadır. Man dilinde vokatif hal, en azından baştaki inceltmele belli edecek kadar vardır. Bu Galcede de böyledir. Bretonca vokatifi kaybetmişe benzemektedir.

Roman dilleri

Latince

Latince

de
bir adın vokatif hali, yalın haliyle aynıdır. İstisna, yalın halde "-us"la biten ikinci-deklinasyon isimler. Bir örnek, Shakespeare'in (genelde "Sen de mi, Brutus?" ile tercüme edilen) meşhur cümlesi "Et tu, Brute?"dir. Burada Brut'''e' vokatif hali temsil ederken Brut''us yalın halidir. -iusla biten isimlerin vokatifleri farklı olup -ie ile bitmesi yerine yalnızca ile biterler. Böylece Julius Julī ve filius filī oluvermektedir. Bu kısaltma vurgunun yerini değiştirmediğinden Vergilius vokatifinde vurgu, kısa olmasına rağmen ilk ide olup Vergilīdir. -aius ve -eius ile biten isimlerin vokatifleri, i kökte ünlü harflerle bir arada olmasına rağmen -aī veya -eī ile biter. Birinci ve ikinci deklinasyon sıfatlar, yalın hal -usla biterse eril tekilleri ayrıca farklı vokatif şekiller alarak -e ile biter. -ius ile biten sıfatların vokatifleri -ie ile bittiğinden mesela eximiusun vokatifi eximie olmaktadır. -eus ile biten isimler ve sıfatlar yukarıdaki kurallara uymaz. Meusun vokatifi kuralsız olup iken deusun belirgin bir vokatifi bulunmayıp deus olarak kalmaktadır. "Tanrım!",

Latince

de böylece mī deus!tur. Buna rağmen Jerome'nun Vulgate'i tutarlı biçimde (ve klasik kurallardan ayrılarak) deus meusu vokatif olarak kullanmaktadır.

Romence

Romence

de
vokatif hal

Latince

den
kalmıştır. Morfolojik olarak özel sonlamalar kullanılarak oluşturulurken ara sıra başka morfofonemik değişikliklere sebep olur: * tekil eril/cinsiyetsiz: aşağıdaki kelimelerdeki "-e" gibi: ** "om" - "omule!" (erkek, insan), ** "băiat" - "băiete!" veya "băiatule!" (oğlan), ** "văr" - "vere!" (kuzen), ** "Ion" - "Ioane!" (John); * tekil dişil: "-o" as in ** "soră" - "soro!" (kız kardeş), ** "nebună" - "nebuno!" (deli kadın), ** "deşteaptă" - "deşteapto!" (kibar olan (d) , fakat bu vokatif daima alaycı şekilde kullanılır), ** "Ileana" - "Ileano!" (Helen); * çoğul, all genders: aşağıdaki kelimelerdeki "-lor" gibi ** "fraţi" - "fraţilor!" (ağabey/erkek kardeşs), ** "boi" - "boilor!" (insanlara hakaret için kullanılan öküz), ** "doamne şi domni" - "doamnelor şi domnilor!" (Bayanlar, baylar!). Resmi konuşmada çoğu zaman vokatif yalın hal/-i hali (akuzatif) kendi şekli olsa bile yalnızca taklid eder. Bunun böyle olması, vokatifin genelde aşırı doğrudan görülmesi ve böylece kaba gelmesindendir.

Venedikçe

Venedikçe

de
vokatif hal, hal sonlarını kaybeden çoğu Roman dili gibi herhangi bir sonla belirlenmez. Fakat dişil özel isimlerinde belirteçin yokluğuyla hala görülmektedir. Buna yüklemlerde de ismin diğer hallerinde dişil isimlerden önce gelen Ła / L' kişisel artikeli örnek gösterilebilir. Böylece vokatif hal, hiçbirinin özel bir sonu ya da edatı olmamasına rağmen hem yalın, hem de -i hali (akuzatif) hallerinden ayırd edilebilir. Bunun aksine eril ve diğer isimler, yalnızca ses uyumuna ve ses kesmelerine (İng. voice breaks) dayanmaktadır. Kişisel artikelin dişil özel isimlerde (varlığı/yokluğu) ayrıca vokatif hali edatlardan ayırt eder. Bu, edatsal yapılanmalarda bile düşürülen yerel isimlerin belirli artikeli ła'dakinden farklıdır. (Cinsiyete uygun) artikelin kişinin isminden önce kullanımının yaygın olduğu konuşma dili Almancasında artikel, bir kişi çağrıldığında

Venedikçe

de olduğu gibi ihmal edilir.

Slav dilleri

Bulgarca

Diğer

Slav dilleri

nden farklı olarak,

Bulgarca

isim deklinasyonunu tamamen kaybetmiş, fakat vokatif hali muhafaza etmiştir. Geleneksel erkek isimlerin genelde bir vokatif hali vardır: :Иван (yalın hal) :Иване (vokatif hal) :Петър :Петре :Тодор :Тодоре Daha yeni ve yabancı isimlerin vokatif biçimi olabilirse de kullanılmamaktadır (sadece Ричард (Richard) yerine Ричарде, kulağa garip ve komik gelmektedir). господин министре (Bay Bakan) biçimindeki vokatif cümle parçasındaki gibi ifadeler, neredeyse tamamen ve bilhassa resmi yazılarda karşılığı olan yaygın şekillere yerini bırakmıştır. Özel isimlerin genelde daha az kullanılmasına rağmen vokatif şekilleri vardır. Aşağıda sıkça vokatifle kullanılan özel isimler sıralanmıştır: :бог (tanrı) :боже ([1] Tanrı[2]) :господ (efendi) :господи ([3] Efendi[4]) :Иисус, Иисус Христос (İsa, Mesih İsa) :Иисусе, Иисусе Христе :другар (arkadaş) :друgарю :поп (papaz) :попе :жаба (kurbağa) :жабо ([5] Kurbağa[6]) :глупак (budala) :глупако (budala seni!) Vokatif hal şekilleri ayrıca normalde dişil isimlerde mevcuttur: :Елена :Елено :Пена :Пено :Елица :Елице :Радка :Радке -е ile biten biçimler kaba kabul edilir ve normalde bu biçimlerden kaçınılır. İstisnalar, vokatifi daima kullanılan dişil akrabalık kavramlarıdır: баба - бабо (büyükanne), мама - мамо (ana), леля - лельо (hala/teyze), сестра - сестро (kız kardeş).

Çekçe

Çekçe

de
vokatif (5. pád) yalın halin eril ve dişil isimlerinin tekilinde farklıdır. Gayrıresmi konuşmada, eril soyadının erkeklere hitapta genelde yalın halde olur. Mesela pane Nováku! yerine pane Novák!. (Dişil soyadları sıfat olup yalın vokatif halleri aynıdır). Hocalar sıkça öğrencilerine yalın haldeki soyadlarıyla hitap ederler. Fakat bu hitap şekli kaba olarak görülebilir. Resmi ve yazılı biçimlerde uygun vokatifi kullanmak şiddetle tavsiye edilir.

Lehçe

Lehçe

'de vokatif (wołacz) şu şekilde oluşturulur: Dişil isimler, genelde -o almaktadır. Ancak -sia, -cia, -nia, ve -dzia ile bitenler hariç. Bunlar -u ile biter. -ść ile bitenler de -i ekini alır. Eril isimler generally -de hali karmaşık kalıbına uyar. Bóg → Boże ("tanrı"), ojciec → ojcze ("baba") ve chłopiec → chłopcze ("oğlan") gibi birkaç kelime hariç. Cinsiyetsiz isimler ve all çoğul isimler yalın haldekinin aynısıdır. Birkaç örnek: Resmiyet dışı konuşmada yalın hal, gitgide artarak vokatif yerine kullanılmaktadır. Ters bir görüngü ayrıca görülmektedir – gayrıresmi in informal görüşmelerde, vokatif biçim bazen yalın halin yerini alır. Örneğin "Józio przyszedł" (Joe geldi) yerine "Józiu przyszedł". Bunun yanı sıra vokatif şu durumlarda yaygındır: * Birinin ünvanını, işlevini veya ailevi rolü gibi başka bir özelliğini kullanarak hitapta **Panie doktorze (Doktor!), Panie prezesie! (Oturam başkanı!) **Przybywasz za późno, pływaku (Geç vardın, yüzücü) **synu (oğul), mamo (ana), tato (baba) *Sıfatlardan, işaret zarfları ve tamlayan zarf]]lardan sonra **Nie rozumiesz mnie, moja droga Basiu! (Beni anlamıyorsun, sevgili Basia'm!) *Hakaret edici veya küçümseyici hitapta. Mesela **Zamknij się, pajac'u'! ("Kapa çeneni, soytarı!") **Co się gapisz, idiot'o'? ("Neye dik dik bakıyorsun, geri zekalı?!") **Nie znasz się, baran'ie', to nie pisz ("Yazmayı bırak, geri zekalı, neden bahsettiğini bilmiyorsun!") **Spadaj wieśniak'u'! ("Kaybol, köylü!") *After "Ty" (ikinci şahıs tekil zarf) **Ty kłamczuchu! (Yalancı seni!) *Sabit ifadelerde. Mesela **(O) Matko!, (O) Boże!, chłopie Vokatif ayrıca Kocham Cię Krzysiu! ("Seni seviyorum, Chris!") veya Tęsknię za Tobą, moja Żono. ("Seni özledim, karım.") gibi şefkatli veya birşeyi sevdiren bağlamlarda sıkça kullanılır.

Litvanca

Litvanca

da bütün isimlerin neredeyse her zaman yalın halden farklı olan vokatif hali bulunmaktadır. İstisnalar bazı dişil isimlerin çoğullarıdır. Fakat günlük konuşmada vokatif hali yalın halle değiştiremek yaygın olarak yapılan bir yanlıştır. Küçük ismin aldığı biçim deklinasyona ve bazen adın cinsine bağlıdır: *(i)a deklinasyon -as "vyras" (m) – "vyre" (erkek, koca) -ias, -ys "svečias" (m), "gaidys" (m) – "svety" (guest), "gaidy" (rooster) -is "brolis" (m) – "broli" (ağabey/erkek kardeş) İstisnalar: -ėjas ile biten "vėjas" – "vėjau" (rüzgar) ve "siuvėjas" – "siuvėjau" (dikişçi) gibi isimler. Bu deklinasyona ait isimlervokatif haldede -ai ile biterler: "Jonas" – "Jonai". Küçültme şekilleri normalde bitimsiz olarak kullanılırlarsa da ("broliuk") (little ağabey/erkek kardeş) tam şekli de geçerlidir ("broliukai"). *(i)o deklinasyon -a "galva" (f) – "galva" (baş) -ia "vyšnia" (f) – "vyšnia" (kiraz) -i "marti" (f) – "marčia/marti" (gelin) Rasa, Rūta gibi dişil isimler vokatif halde aynı şekilde telaffuz edilirlerse de vurgu değişimine uğramaktadırlar. Yalın halde son hecenin, vokatif halde sondan ikincinin vurgulanması gerekmektedir: Ilona (yalın) – Ilona (vokatif). *ė deklinasyon -ė "katė" (f) – "kate" (kedi) Bu deklinasyonda (hem özel, hem de cins) bazı isimler ayrıca farklı olarak vurgulanır: "aikš" – "aikšte" (kare). Küçültme şekillerinin sonu genelde ihmal edilir: "sesutė" – "sesut" (küçük kız kardeş). *(i)u deklinasyon -us "sūnus" (m) – "sūnau" (oğul) *i deklinasyon -is "dantis" (m), "avis" (f) – "dantie" (diş), "avie" (koyun) -uo "vanduo" (m), "sesuo" (f) – "vandenie" (su), "seserie" (kız kardeş) -ė "duktė" (f) – "dukterie" (kız evlat)

Rusça

Tarihi vokatif
Geçmişte

Slav dilleri

nde
bulunan vokatif

Rusça

da
kaybolmuş ve şimdi ancak kullanılmayan belirli ifadelerde görülmektedir. Genelde dini kökenli bu ifadeler, günlük konuşma dilinde çokça kullanılır: "Боже!" (Bozhe, "Бог", Bog, "Tanrı"nın vokatifi), ayrıca sıkça "Боже мой!" (Bozhe moy, "Tanrım!") ve "Господи!" (Gospodi, vokatifi "Господь" Gospod, "Efendi") ifadelerinde kullanılmaktadır. Bu, ayrıca "Господи Иисусе!" (Gospodi Iisuse!, Iisuse "Иисус" Iisus, "İsa"nın vokatifi) ifadesinde de geçer. Vokatif hali ayrıca dualarda kullanılmaktadır; örneğin "Отче наш!" (Otche nash, "Babamız!"). "Ey Tanrım!" gibi kuvvetli duyguları ifade etmek için kullanılmakta ve çoğu zaman birleştirilmektedir ("Господи, Боже мой").
Tarihi vokatif
le ilgili daha çok örnek Kitab-ı Mukaddes'in atasözü olarak kullanılan başka alıntılarında görülmektedir. Örneğin "Врачу, исцелися сам" (Vrachu, istselisya sam - "Hekim, kendini iyileştir", cf. yalın "врач", vrach). Vokatif şekilleri ayrıca in modern Slavoncada kullanılır. Rus Ortodoks Kilisesi'nin patrik ve piskoposlarına "владыко"(vladyko, egemen, cf. yalın "владыка", vladyka) diye hitap edilir. Sonraki durumda vokatif biçim piskoposlar ve patrikleri adlandırırken genellikle yanlış olarak yalın halde kullanılır..
Yeni vokatif
Modern günlük konuşma

Rusça

sında küçük isimler ve kavramların ufak bir bölümü, bazı dilbilimcilerin tekrar ortaya çıkan vokatif hal olarak gözönüne aldığı çoğu zaman özel ve "kısalmış" bir biçim alırlar. Bu biçim ancak küçük isimlere ve -a ve ile biten isimlere uygulanmakta olup isteğe bağlı olarak vokatif biçim düşürülmektedir: "Лен, где ты?" ("Len, gde tı?", "Lena, neredesin?"). Bu ifade temelde "Лена, где ты?"'ya eşit olmakla birlikte tek farkı önceki sürümün konuşanla hitap edilen kişi arasında positif kişisel, duygusal bir bağın varlığını göstermektedir. ile biten isimler bu durumda bir inceltme işareti almaktadır: "Оль!" = "Оля!" ("Olgä!" = Olga!). Ek olarak küçük isimlerde bu biçim çoğu zaman "мам" (mam) ve "пап" (pap) olarak kısaltılan "мама" (mama, ana) ve "папа" (papa, baba) gibi kelimelerde kullanılır. Bu tür kullanımlar (yukarıdaki örnekte "Leno" olması gereken) tarihi vokatiften farklıdır ve bu tür tarihi kullanımla ilgisi yoktur.

Slovakça

1980'lerin sonuna kadar

Slovakça

daki
farklı vokatif halin varlığı tanınır ve okullarda öğretilirdi. Bugün bu halin dini, edebi veya alaycı bağlamlardaki birkaç örnek dışında kaybolduğu kabul edilir. Mesela * Boh (Tanrı) m. – Bože * Kristus (Christ) m. – Kriste * pán (efendi) m. – pane * otec (baba) m. – otče * človek (erkek, insan) m. – človeče * chlap (erkek) m. – chlape * chlapec (oğlan) m. – chlapče' * Ježiš (İsa) m. – Ježišu * priateľ (arkadaş/dost) m. – priateľu * brat (ağabey/erkek kardeş) m. – bratu, bratku * syn (oğul) m. – synu, synku * mama (mother) f. – mamo * žena (kadın) f. – ženo Günlük konuşmada

Çekçe

vokatif bazen belli kelimelerin altını çizmek için kullanılır. Mesela *
majster (üstad) m. – majstre * šéf (patron) m. – šéfe * švagor (kayınbirader) m. – švagre Konuşma dilinde başka bir vokatif biçimi muhtemelen bazı Macarcakonuşan aile efradının veya özel isimlerin etkisiyle ortaya çıkmaktadır. Mesela * otec (baba) m. – oci * mama (mother) f. – mami * babka (grandmother, old kadın) f. – babi * Paľo (Paul – domestic form) m. – Pali * Zuza (Susan – domestic form) f. – Zuzi

Ukraynaca

Ukraynaca

, diğer yakın akraba olan Beyaz

Rusça

ve

Rusça

gibi Doğu

Slav dilleri

nin
aksine vokatif hali korumuştur. Detaylar için bakınız

Ukraynaca

gramer#Morfoloji
. == Diğer dil gruplarından örnekler Arapça Aslında

Arapça

da
yalnızca üç hal vardır: yalın hal, -i hali ve genitif. Fakat, başka dillerde vokatif hale benzer bir anlam, ismin önüne getirilen
ya () ilgeciyle belli edilir.

İngilizce

tercümelerde ihmal edileceğine düz olarak yerine
O kullanılmaktadır.

Gürcüce

Gürcüce

de
vokatif hal ikinci tekil ve çoğul kişilere hitapta kullanılır. Kelime kökünün bir ünsüzle bittiği durumlarda vokatif hal soneki -
o olur ve ünlüyle biten kelimelerde vokatif hal için sonek yoktur. (Sonek, eski

Gürcüce

-
v idiyse de şimdi arkaik kabul edilmektedir.) Mesela kats-, "erkek" kelimesinin köküdür. Birileri bir başkasına bu kelimeyle hitap ederse katso'' oluverir! Sıfatlar ayrıca vokatif halde çekimleri olur. İsimlerde olduğu gibi ünsüz son gövdesi (İng. final stem) olan sıfatlar vokatif halde sonek olarak -o ekini alır ve ünlünü son gövdesi değiştirilmez. Karşılaştırma örneği: :lamazi kali "güzel bayan" (yalın hal) :lamaz'o kalo'! "güzel bayan!" (vokatif hal) İkinci cümle parçasında hem both sıfat, hem de isim çekime uğrar. İkinci tekil ve çoğul kişisel zarflar ayrıca vokatif halde de çekilir. Shen sen (tekil) ve tkven siz (çoğul) vokatif halde she! ve tkve! oluvererek sondaki -n ekini kaybeder. Böylece biri, bütün ögeleri çekerek mesela She lamazo kalo! "ey güzel bayan!" diyebilir.

Kanton lehçesi

Birçok kişinin ön isimleri iki karakterlidir. Ön isimler (veya daha genel olarak ön isimlerin bir karakteri) önüne Ah teklifsiz durumlarda sevgili bir şekilde eklenir.

Korece

Korece

de
vokatif hal yalnızca ön isimlerde teklifsiz durumlarda kullanılır. Bu, isim bir ünsüzle biterse soneking 아 (a) ile, bir ünlüyle biterse de 야 (ya) ile yapılır: 미진은 집에 가겠어? (Mijin-eun chibe kagesseo?)
"Mijin eve gider/gidiyor mu?" 미진, 집에 가겠어? (Mijin-a, chibe kagesseo?)
"Mijin, eve gider/gidiyor musun?" 동배 뭐 해? (Dongbae meo hae?)
Dongbae ne yapıyor? 동배, 뭐 해? (Dongbae-ya, meo hae?)
"Dongbae, ne yapıyorsun?

Japonca

Japonca

da vokatif hal sıfır anlambirimle özel bir ilgeç kullanılmadan oluşturulur. Örnekler: 田中さんは部長を訪問してくださる Bay Tanaka şefe uğramalı 田中さん、 部長を訪問してください Bay Tanaka, [7] şefe uğra İlgeç は ilk cümlenin öznesini işaretler, yani yalın hal işaretçisidir (İng. marker); ilgeç を nesneyi işaretler, yani -i hali (akuzatif) işaretler. İkinci cümlede 田中さん cümlesinden sonra ilgeç olmamakta, böylece onu vokatif yapmaktadır. は ve が ilgeçlerinin ayrıca sıkça günlük konuşma dilinde ihmal edilmesine rağmen kelimeyi vokatif yapmadığına dikkat çekeriz. Örnek: 田中さん部長を訪問 Bay Tanaka patronu ziyaret eder/ediyor.

Türkçe

Türkçede vokatife benzer

Arapça

dan gelme bir şekil varsa da ismin hallerinden sayılmaz. Bu şekil arkaik (genelde dini) ya da alaycı ifadelerde kullanılır. Mesela * Ey iman edenler! * Ey aptal!

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.