Iv. Filip (Fransa)

Kısaca: IV. Philippe, lakabı Yakışıklı Philippe (Fransızca; ''Philippe le Bel'') (d. 1268- ö. 29 Kasım 1314), 1285-1314 Fransa kralı. ...devamı ☟

IV. Philippe, lakabı Yakışıklı Philippe (Fransızca; Philippe le Bel) (d. 1268- ö. 29 Kasım 1314), 1285-1314 Fransa kralı. 1284-1305 arasında I. Felipe adıyla karısı I. Jeanne ile birlikte Navarre Krallığı'nı yönetmiş, uzun yıllar süren bir mücadele sonucunda papalığın gücünü kırmayı başarmıştır. III. Philippe ile Aragonlu İsabelle'in oğlu Louis'nin torunuydu.On altı yaşına gelince şövalye oldu ve Navarre'lı Jeanne ile evlendi. 1285'te babasınıni kardeşi Charles'ı Aragon tahtına çıkarmak için güneye düzenlediği sefere katıldı. Ekim 1285'te babasının ölümü üzerine tahta geçti. Hükümdarlığının ilk yıllarında Aragon sorununu çözüme ulaştırdı ve kendisinden önceki kralların başlatmış olduğu reform programına hız verdi. 1294'te İngiltere ile başlayan savaş, ülke kaynaklarını zorlayan 10 yıllık bir çatışma dönemini başlattı. 1303'te imzalanan barış antlaşmasıyla sona eren bu savaş Fransa'ya toprak kazandırmadıysa da bazı önemli sonuçlar doğurdu. Bunların en önemlisi barış antlaşmasına Philippe'in kızı İsabelle'in (sonradan İngiltere kraliçesi Isabella of France) İngiltere'nin gelecekteki kralı II. Edward'la evlenmesine şart koşan bir hükmün konmasıydı. 1308'de gerçekleşen bu evlilik iki krallık arasındaki barışın uzun yıllar sürmesini sağladı. Savaşın bir başka sonucuda Philippe'in vasalı Flandre kontu Gwijde van Dampierre'in savaş sırasında I. Edward ile ittifak kurması nedeniyle Fransa ile Flandre arasında Philippe'in ölümünden sonra da sürecek bir düşmanlığın başlaması oldu. Philippe, İngiltere ile savaşın sona ermesinden hemen sonra Flandre'a bir sefer düzenledi. 1302'de Courtrai'de yenilgiye uğradıysa da iki yıl sonra Mons-en Pevele'de büyük bir zafer kazandı ve 1305'te imzalanan barış antlaşmasıyla Flandre ağır bir savaş tazminatı ödemek zorunda kaldı. Flandre'a karşı sürdürülen savaşın giderlerini karşılamak amacıyla, savunma giderleri için toplanan mülkiyet vergisini kaldırıp bunun yerine savaşmak istemeyenlerin belirli bir bedel ödemeleri zorunluluğunu getirdi. Bu yöntem daha sonra, Fransız krallarının savaş sırasında yürürlüğe koydukları geleneksel bir uygulamaya dönüştü. Philippe'in papalıkla olan ilşkileri İngiltere'ye karşı sürdürülen savaş sırasında bozulmaya başlamıştı. Papalığın bir Haçlı seferine ilişkin planlarını engelleyen bu savaşı sona erdirmek için bazı saldırgan girişimleri olan Papa VIII. Bonifatius Şubat 1296'da papanın onayı olmaksızın ruhban sınıfının vergilendirilmesini yasaklayan Clericis Laicos fermanını yayımlamış, ama I. Edward ve Philippe'in baskıları karşısında koyduğu yasağı kaldırmak (Temmuz 1297) zorunda kalmıştı. Philippe'in 1301'de Pamiers piskoposu Bernard Saisset'yi vatana ihanet suçuyla tutuklatması papalıkla olan ilişkilerinin yeniden gerginleşmesine neden oldu. Bonifatius Aralık 1301'de Philippe'in din görevlilerini vergilendirme hakkını askıya aldığını ilan etti ve Fransız krallık yönetimi ile Fransız Kilisesi'nin durumunu tartışmak üzere Fransız din adamlarını Roma'ya çağırdı. Philippe, Saisset'nin Roma'ya gitmesine izin verdiyse de, papalığın bir fermanını yaktırdı ve Nisan 1302'de büyük bir meclis toplayarak halkın desteğini sağladı. Philippe'in bakanlarından Nogeret, 7 Eylül 1303'te İtalya'nın Anagni kentinde Bonifatius'u yakalayarak, onun Philippe'i aforoz etme planlarını engelledi. İki gün sonra Anagni halkı tarafından serbest bırakılan Bonifatius bir ay sonra öldü. Bonifatius'un yerine geçen XI. Benedictus ve daha sonra papa seçilen V. Clemens Philippe'le iyi ilişkile kurdular. Clemens'in papalık meclisini Roma'dan Avignon'a taşıması (1309) ve 1311'de Bonifatius'un Kasım 1301'den sonra yayımladığı bütün fermanları iptal etmesi Philippe için tam bir zafer oldu. Philippe 1304-1313 arasındaki barış döneminde, papalık üzerinde tam bir denetim kurarak gücünü pekiştirecek planlarını yürürlüğe koyma ve krallığa yeni gelir kaynakları sağlama olanağını buldu. Bu doğrultudaki ilk girişimi Papa Clemens'in kendisine gelecekte yapılacak Haçlı seferleri katılmama hakkını veren, savaşta din görevlilerinden haksız yere alınan paraları geri verme yükümlülüğünden kurtaran ve 1305 barış antlaşmasının hükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde Flamanların dinsel cezalara çarptırılacağını ilan eden fermanlar çıkarmasını sağlamak oldu. 1306'da bütün Yahudileri Fransa'dan sürüp mülklerine el koydu. Ardından heretiklik ve ahlaksızlıkla suçladığı güçlü Templier tarikatına karşı saldırıya geçti. 1312'de Clemens'in onayıyla tarikatı dağıtıp mallarını Hospitallier tarikatına aktardı. Philippe ayrıca, Lyon kentini denetimi altına alarak ve oğullarının yaptığı evlilikler yoluyla Burgonya Kontluğu'nu Fransız egemenliğine sokarak doğu sınırını güçlendirdi. Kutsal Roma Germen İmparatorluğu üzerinde denetim kurma girişimlerinde ise aynı ölçüde başarılı olamadı. 1308'de kardeşi Charles'ı, 1313'te de ikinci oğlu Philippe'i imparator seçtirmek için girişimlerde bulunduysa da sonuç alamadı. 1313'te barış antlaşmasının hükümlerini yerine getirmedikleri için aforoz edilen Flamanlara, bölgeye oğullarının komutasında bir ordu göndererek boyun eğdiren Philippe, ertesi yıl çeşitli sorunlarla karşı karşıya kaldı. Papa Clemens'in ölümüyle (1314) en önemli destekçisini yitiren Philippe için Flandre'da ilkinden daha büyük bir ayaklanmanın başlaması ikinci bir darbe oldu. Flandre'a yeni sefer düzenlediyse de ateşkes görüşmelerinde güçlükle karşılaştı. Öte yandan bakanlarından biriyle ilgili ihanet söylentileri çıkması ve savaş için toplanan bütün paraların geri verilmesi yolunda taleplerin yoğunlaşması durumunu daha da güçleştirdi. Paraya gereksinim duyan Philippe ödemeyi geçiktirince muhalefet birleşerek harekete geçti. Bu arada kısmi felç geçiren Philippe, ölümünden bir gün önce koyduğu son verginin kaldırılmasını emretti ve kendi adına Haçlı seferi düzenlenmesi için emir verdi. Oğulları X. Louis ve V. Filip art arda Fransız kralı oldu.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.