I. Isabel

Isabel I, lakabı Katolik İsabel (22 Nisan 1451 - 26 Kasım 1504), Kastilya (1474-1504) ve Aragon (1479-1504) kraliçesi Bu iki krallığı 1479`dan sonra kocası Aragon kralı II. Fernando ile birlikte yönetmiştir.Hükümdarlığı sırasında İspanya`nın birliğini sağlamış ve Kristof Kolomb`un Yenidünya`yı keşfiyle güçlü bir sömürge imparatorluğunun temelleri atılmıştır.

Kastilya kralı II. Juan ile Portekizli Isabel`in kızı, sonradan babasının yerine tahta çıkan IV. Enrique`nin ise üyev kardeşiydi.On üç yaşındayken kralın gözetimi altında yetişmesi için saraya getirildi.Kardeşi Alfonso`nun çevresinde toplanmış olan Enrique`nin muhalifleri, onun Temmuz 1468`de ölümü üzerine Isabel`e yöneldiler.Ama Isabel muhalefetin sözcüsü olmayı kabul etmedi ve Toros de Guisando Antlaşması`yla (19 Eylül 1468) IV. Enrique tarafından tahtın varisi ilan edildi.

Tahtın varisi olması nedeniyle, Isabel`in yapacağı evlilik İspanya`da ve dış ülkelerde yoğun tartışmalara yol açtı.Portekiz, Fransa ve Aragon değişik önerilerde bulundular.Enrique, Isabel`in Portekiz kralı V. Alfonso, Fransızlar ise Guienne dükü ile evlenmesini istiyordu.Ama Isabel, danışmanlarının da etkisiyle Aragon tahtının varisi Fernando ile evlenmeye karar verdi ve Enrique`nin onayı olmadan Ekim 1469`da Valladolid`deki Juan de Vivero Sarayı`nda onunla evlendi.Bu evliliğe karşı çıkan bir grup Kastilya soylusu, tahtın gerçek verisinin Isabel değil Enrique`nin la Beltraneja olarak bilinen kızı Juana olduğunu öne sürdüler.Kral da, Isabel`in kendisinin onayını almadan Fernando`yla evlenmekle tahta itaatsizlik ettiğini, böylece 1468 anlaşmasını çiğnediğini ileri sürerek bu grubu destekledi ve Juana`nın tahta çıkabilmesi için Guienne dükünün desteğinin sağlamaya çalıştı.Isabel ve Enrique daha sonra uzlaşmaya vardılarsa da, uzun yıllardan beri süren taht mücadelesi, kralın ölümünün (1474) hemen ardından bir iç savaşa dönüştü.

Savaş çıktığında kendini Segovia`da kraliçe ilan etmiş olan Isabel, aralarında Kardinal Mendoza ile Kastilya kraliyet ordusu başkomutanı Velasco`nın da bulunduğu bir grup Kastilya soylusunun desteğini almıştı.Juana`yı destekleyen grubun içinde ise Toledo başpiskoposu, Calatrava tarikatının önderi ve Villene markisi yer alıyordu.Bu arada Juana`yla nişanlanan Portekiz kralı V. Alfonso da Isabel`e karşı savaşa girişmişti.Isabel`in hükümdarlığının ilk dört yılı boyunca süren iç savaş, Juana`yı destekleyen Kastilyalı soylularun ve Portekiz kralının yenilgisiyle sonuçlandı (24 Şubat 1479).Aynı yıl Aragon kralı II. Juan`ın ölümü üzerine Kastilya ve Aragon krallıkları Isabel ve Fernando`nun yönetimi altında birleşti.

Böylece modern İspanya`nın temelleri atılmış oldu.Ama kişisel plandaki bu birliğin etkili bir siyasi birliğe dönüşmesi için uzun zaman geçmesi gerekecekti.Fernando ilk vasiyetnamesinde (1475), Isabel`i Aragon tahtınıon varisi olarak belirlemiş ve uyruklarının Kastilya ile kurulucak bir birlikten büyük yararlar sağlayacaklarını açıkça ilan etmişti.Bununla birlikte, her iki krallık uzun yıllar kendi kurumları ve yasaları uyarınca yönetildi.Isabel ve Fernando İber Yarımadası`ndaki son Müslüman kalesi olan Gırnata Krallığı`nı ele geçirerek uzun yıllardan beri süren ``Reconquista`` (İspanya`nın yeniden fethi) mücadelesini sona erdirmeye karar verdiler.Ama 1482`de Gırnata`ya karşı başlatılan ve güçlükle sürdürülen sefer Kastilya`nın mali olanaklarını tüketti.Savaşın yönetimiyle yakından ilgilenen Isabel, 1491`de Fernando`yla birlikte Gırnata yakınlarındaki Santa Fe`de karargah kurdu ve 2 Ocak 1492`de Gırnata`nın düşmesine değin orada kaldı.

Isabel`i Santa Fe`de ziyaret eden Kristof Kolomb, Avrupalıların Amerika kıtasına yerleşmesiyle sonuçlanacak yolculuğa çıkmak için onun desteğini istedi.Isabel`in bu seferin masraflarını karşılamak amacıyla mücevherlerini verdiği ileri sürüldüyse de, Kolomb`a yalnızca sınırlı bir mali destek sağladığı bilinmektedir.Bu yolculuğun sonunda keşfedilen Yenidünya, daha önceki keşif seferlerinde de olduğu gibi papalığın onayıyla Kastilya tahtına bırakıldı.

Isabel`in hükümdarlığı sırasında Andalucia`da Enkizisyon kuruldu (1478) ve Hıristiyanlığı benimsemeyen Yahudiler ülkeden sürüldü.Öte yandan 15. yüzyılın başlarında uygulanmaya konmuş olan kilise reformları bu dönemde hız kazandı.Isabel son derece dindar bir kişi olmasına ve Papa IV. Alexander tarafından Fernando`yla kendisine verilmiş olan onursal Katolik unvanını taşımasına karşın, papalığa karşı kararlı bir politika izledi.Bu doğrultuda papanın İspanya`daki arpalıklara kendisinin onayını almadan atama yapmasına ve Kastilya tahtının kilise üzerindeki geleneksel haklarının çiğnenmesine karşı çıktı.Gene bu siyasetin bir parçası olarak boş Cuenca piskoposluğunabir İtalyan kardinalin getirilmesini reddederek, dört yıl sonra bu göreve bir İspanyolun atanmasını sağladı.Ayrıca, papanın yeğeninin Sevilla piskoposu olmasını önledi.

Isabel, dinsel konular kadar eğitimle de ilgilendi; 30 yaşındayken Latince öğrenmeye başladı, saraydaki bilginlere destek oldu ve bunlardan Pietro Martire d`Anghiera`yı soyluların çocuklarını eğitmek için kurulan yeni bir saray okulunun başına getirdi.İspanyol ve Flaman ressamların da koruyuculuğunu üstlenen Isabel`in geniş resim koleksiyonunun bir bölümü günümüze ulaşmıştır.

Isabel`in hükümdarlığının son yıllarında önce tek oğlu ve varisi Juan (1497), ardından da kızı Portekiz kraliçesi Isabel (1498), daha sonra da kendisinden İspanya ile Portekiz`i birleştirmesi beklenen torunu Miguel (1500) öldü.Bunun üzerine sonradan Deli lakabıyla anılan öteki kızı Juana Kastilya tahtının varisi ilan edildi.Isabel`in son yıllarında kazandığı en büyük başarılardan biri askeri amaçla kurulmuş olan Alcantara, Calatrava ve Santiago tarikatlarına ait geniş toprakların krallığa bağlanması oldu.

Isabel`in yaşamına ve hükümdarlık yıllarına ilişkin başlıca kaynak vasiyetnamesidir.İber Yarımadasında siyasi birliğin sağlanması, Cebelitarık üzerinde denetim kurulması, Kuzey Afrika`daki yayılma politikası, Yenidünya yerlilerine karşı izlenen siyaset ve kilise reformları gibi önemli siyasi konulardaki değerlendirmelerinin yer aldığı bu vasiyetname, İspanya tarihine ışık tutan önemli bir belge niteliğindedir.

Kaynaklar

Vikipedi

İlgili konular

1451 1468 1469 1474 1475 1478 1479 1482 1491 1492

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

I. Isabel Resimleri

II. Isabel
6 yıl önce

Carlos) yandaşları Isabel'i tanımayı reddettiler. Don Carlos'un yandaşlarıyla Isabel'i destekleyenler arasında aynı yıl başlayan iç savaş (I. Carlismo Savaşı)...

II. Isabel, 10 Ekim, 1830, 1833, 1839, 1843, 1867, 1868, 1874, 1875, 1904
Isabel Coixet
6 yıl önce

te dije" (Things I Never Told You) [4] ile yine Goya Ödülleri'nde, bu sefer "En İyi Orijinal Senaryo" dalında aday gösterildi. Isabel Coixet uluslararası...

Isabel Coixet, 1962, 1983, 1984, 1988, 1989, 1996, 1998, 2000, 2003, 2004
İspanyol Engizisyonu
2 yıl önce

kralı II. Fernando ve Kastilya kraliçesi I. Isabel tarafından 1478'de kurulmuş engizisyon mahkemeleridir. II. Isabel tarafından 1834'te lağvedilene kadar...

Isabelle Huppert
2 yıl önce

Isabelle Anne Huppert (d. 16 Mart 1953, Paris), Fransız oyuncu. 1996 yılında Fransanın ulusal film ödülleri olan César Ödüllerinde En İyi Kadın Oyuncu...

Isabelle Huppert, 16 Mart, 1953, IMDb, Madame Bovary, Paris, Les destiní©es sentimentales, La comí©die de l`innocence, Saint-Cyr, La pianiste, Merci pour le chocolat
Isabelle Aubret
6 yıl önce

Isabelle Aubret (Thérèse Coquerelle d. 27 Haziran 1938 Lille, Fransa) Fransız Şarkıcı. 1962 Eurovision Şarkı Yarışmasında "Un premier amour" adlı şarkıyla...

Isabella
2 yıl önce

Massachusetts'teki Isabella Stewart Gardner Müzesi'nin bağışçısı Isabella (Danimarka) (d. 2007), Danimarka Prensesi I. Isabella (1451 - 1504), Kastilya...

Isabelle Renauld
2 yıl önce

Isabelle Renauld (d. 24 Kasım 1966; Saint-Malo), Fransız oyuncudur. ^ "Le ministère". Ordre des Arts et des Lettres. 2010. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından...

I. Maximilian (Kutsal Roma İmparatoru)
6 yıl önce

büyüyen Fransız tehdidine karşı 1490'larda İbya kralı I. Ferdinando ve kraliçesi Kastilyalı Isabel'in kızları Juana'yla (Deli) kendi oğlu Yakışıklı Philipp'i...