adı = Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Lisesi |
sloganı = - |
amblemi = |
eğitim dili = Türkçe |
yabancı dil = İngilizce, Almanca, Fransızca |
kuruluş = 1877 |
türü = Anadolu Lisesi, Normal Lise, Fen Lisesi |
müdür = Aşkın Aştı |
şehir = Levent, İstanbul |
ülke = Türkiye |
web_sitesi = T.V. Okulları Web SitesiT.V. Mezunları Web Sitesi }}
Tarihçe
Şemsi Efendi Mektebi ve Terakki Mektebi`nin Kuruluşu
Selanik, 19. yüzyılda çeşitli uluslardan insanları ve kültürleri barındıran yapısıyla, hareketli kültür ve politika yaşamıyla ve en önemlisi zengin ekonomisi ile Osmanlı İmparatorluğu`nun başkenti İstanbul`dan sonra gelen en önemli kentlerinden biriydi. Osmanlı`da Tanzimat Fermanı gibi çağdaşlaşma hareketleri Selanik`te yankı buluyor, Fransız Devrimi`nin ilkeleri Osmanlı topraklarında bu kentte yaygınlaşıyordu. Sonuçta toplumsal ve kültürel yaşamı böylesine canlı bir kentin Osmanlı İmparatorluğu`nda eğitim alanında da öncülük görevi yüklenmesi bir bakıma kaçınılmazdı.
1873 yılında kentin ilk özel müslüman Türk ilkokulu olarak kapılarını açan Şemsi Efendi Mektebi; çağdaş kuşaklar yetiştirmeyi hedeflemişti ve yöntem olarak da usul-i cedid (çağdaş yöntem) öğretimini seçerek bu atılımı yapıyordu. İşte bu Şemsi Efendi Mektebi, bugün artık Türk milli eğitiminin en köklü kurumlardan birisi olan Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Okulları`nın çekirdeğidir.
Okul, Şemsi Efendi`nin öncülüğünde Abdi Kamil, Derviş Efendi, Halil Vehbi Efendi gibi Selanik eşrafının katılımı ve diğer hayırseverlerin yardımlarıyla kurulmuştur.Kuruluşundan bir müddet sonra kız öğrencilere eğitim olanağı sağlaması, okulda batılı eğitim anlayışına uygun özel dersler verilmesi, bu kurumun çağdaş niteliğinin kanıtlarıdır.
Şemsi Efendi Mektebi, kuruluşunun üzerinden daha dört yıl geçmeden devralınarak Emin Lütfi Efendi`nin başkanlığındaki 13 kişilik bir encümen ile tam teşkilatlı ve daha büyük kapasiteli bir okula dönüşme çabalarını başlattı. Bu çalışmalar sonucunda 2 Ağustos 1877 tarihinde okul, rüştiye (ortaokul) düzeyine çıkarıldı ve Terakki Mektebi adı altında öğrenime başladı.
Okul, bu tarihten sonra da gelişmesini sürdürdü. 27 Mart 1880 tarihinde okulun adı Selanik Terakki Mektebi olarak değiştirildi. Selanik Terakki Mektebi ortaokuldan sonra lise düzeyinde de eğitim vermeye başladı. Bu hızlı gelişim ve verdiği eğitimin kalitesi açısından Selanik`in en gözde okullarından biri haline gelen Selanik Terakki Mektebi, velilerin de isteğine uyarak yatılı kısım ve kızlar bölümünü de açtı. Okul, 20`nci yüzyılın başında adını Yadigar-ı Terakki Ticaret Mektebi olarak değiştirdi.
1912 yılına gelindiğinde Balkan Savaşı nedeniyle Selanik`te zor günler yaşanmaya başladı. Kentin Müslüman Türk halkı; savaş, baskılar ve o yılların karışıklıkları içinde Selanik`i terkedip, başta İstanbul ve İzmir olmak üzere doğuya doğru göç etmek zorunda kaldı. 1923 Lozan Antlaşması`ndan sonra da Terakki Mektebi`nin Selanik`te kalan son bölümü de diğer Türk malları gibi tasfiye edilip kapatıldı. Böylece okulun Selanik`teki yaklaşık 55 yıllık tarihi sona erdi.
Terakki Mektebi`nin İstanbul`daki Gelişimi
Ama okulun Selanik`teki son bölümünün kapanmasından dört yıl önce, İstanbul`da Terakki ruhunu taşıyan bir başka okul açılmıştı. Selanik Terakki Mektebi`nden yetişmiş ve Balkan Savaşı yıllarında İstanbul`a göç etmiş bir grup genç, içinden çıktıkları irfan yuvasının geleneğini sürdürmek ve genç kuşaklarda da aynı geleneği yaratmak için 5 Nisan 1919`da Şişli Lisan Mektebi adı altında bir okul kurdular. 3 Eylül 1919`da Mahmut Celalettin Konağı`nda kapılarını açan Şişli Lisan Mektebi, 24 Haziran 1920 akşamı bu ahşap konak yanınca 1 Eylül 1920 tarihinden itibaren eğitime Pangaltı`da kiralanan Nuri Paşa Konağı`nda devam etti.
Okul, 1921 yılından itibaren adını Şişli Terakki Mektebi olarak isim değiştirir. Kuruluş yıllarında olduğu gibi, bu okul da encümen adı verilen kurucu ve koruyucu üyelerden oluşmuş bir heyet tarafından yönetildi. Okul kurucularının benimsedikleri ilke Terakki geleneğini ifade ediyordu:
- "Terakki Mektebi ticaret amacıyla kurulmamıştır, hayır için yaşadığı gibi hayır ile de yaşar."
Şişli Terakki Mektebi, 1935 yılında kendi mülkiyetindeki binalarına kavuşuncaya kadar hep Nişantaşı ve Pangaltı arasında, okul hizmeti vermeye uygun konakları kiralayarak tam teşkilatlı, yatılı, karma bir lise olarak gelişti.
Şişli Terakki Mektebi, 1922 yılında Ferit Paşazade Mehmet Bedri Bey ve validesine ait binada, 1924 yılında Şerif Paşa Konağı ve Münire Sultan Konağı`nda, 1927 yılında Halil Rifat Paşa Konağı`nda ve 1928 yılında da Nişantaşı`ndaki Baş Mabeyinci Konağı`nda hizmet verdi.
Baş Mabeyinci Konağı 1935 yılında Emlak ve Eytam Bankası`ndan satın alındı. Konak 1949 yılında yıkılarak yeni ve çağdaş okul tesislerinin yapımına başlandı. Ön cephesi Teşvikiye Caddesi, arka cephesi Akkavak Sokağı, ortası da büyük bir avludan oluşan tesislerin inşaatı 1962 yılında tamamlandı. 1969 yılında da ön cepheye iki kat ilave edildi.
Şişli Terakki Mektebi, 17 Mart 1934 tarihinde aynı adla anılan bir limited şirkete devredildi. Ancak, bu biçimsel bir değişimdi. Çünkü şirket ortakları Terakki ruhuna ve ilkelerine uygun olarak hiçbir biçimde kar hissesi istemeyecekleri konusunda birer taahhütname imzalamışlardı.
1963 yılında şirket ilk kuruluştaki yapısına, yani Vakıf kavramının o günkü yasal ifadesi ile Tesis`e dönüştürülmüş, 1967 yılında yürürlüğe giren 903 sayılı yasanın Vakıf kurma olanağını tanıması ile de Terakki Tesisi, Terakki Vakfı`na dönüşmüş ve okul bu vakıf tarafından yönetilmeye başlamıştır.
Terakki Vakfı`nın Kurucu Üyeleri
- Abdurrahman Malta
- Ahmet Elberger
- Akif Akev
- Fahri Refiğ
- İbrahim Telci
- Necdet Üçer
- Nuri Türen
- Osman Üçer
- Reşat Atabek
- Yusuf Kapancı
- Ata Refiğ
- Rifat Edin
- Fikret Güvenç
- Mehmet İnal
- Memduh Paker
- Nazmi Eren
- Vedat Uras
- Ecvet Gürses
- Neş`e Deriş
Günümüz Şişli Terakki Lisesi
Okulun bugünkü modern tesislerini oluşturan Levent tesislerine doğru ilk adım, 1966 yılında satın alınan 25,800 metrekarelik arazi ile atıldı. Levent`teki ilkokul binasının yapımına 1973 yılında başlandı ve binanın birinci modülü 1975 yılında, ikinci modülü ise 1983 tarihinde tamamlanarak öğretime açıldı.Terakki Vakfı Okulları`nın Levent tesislerinin temeli ise 14 Temmuz 1991`de atıldı.Levent eğitim tesislerinin kuruluşundaki ilke, artık bilgi toplumuna dönüşen ve sanayileşen bir ülkenin gereksindiği üretici insan gücünün yetiştirilmesi için uygulamalı bir öğretimin, sosyal, kültürel ve sportif bir eğitim ile bütünleştirilmesi olmuştur. Bu nedenle, Levent eğitim tesislerinde, sayısı giderek artan öğrencilere, gelişen teknolojinin sağladığı olanaklarla düzenlenen özel derslikler, laboratuarlar, kütüphaneler, toplantı ve konferans salonları, yemek salonları, büfeler, Bilgi İşlem Merkezi, kültür merkezleri, Terakki Sanat Galerisi ve spor tesislerinden oluşan tüm çağdaş olanaklar sunulmaktadır.
Terakki Vakfı Okulları, 1994-1995 öğretim yılından itibaren Anaokulu, İlköğretim Okulu, Genel Lise, Anadolu Lisesi ve Fen Lisesi olarak İstanbul`un en güzel semtlerinden Levent`teki tesislerinde hizmet vermektedir.
Ünlü Mezunları
- Mustafa Kemal Atatürk
- Coşkun Kırca
- Ece Vahapoğlu
- Emre Kongar
- Halit Refiğ
- İshak Alaton
- Kaan Tangöze
- Lale Oraloğlu
- Nasuh Mahruki
- Nora Romi
- Okan Karacan
- Orhan Pamuk
- Yetkin Gürsel
Kaynakça
Selanik`ten İstanbul`a, Osmanlı`dan Cumhuriyet`e Terakki OkullarıTerakki Vakfı Okulları Resmi Sitesi