Çınar Vakası
Kısaca: (Vak'ayı Vakvakıye de denir), XVII. yy.da İstanbul'da Atmeydanı’nda (Sultanahmet meydanı) çıkan askeri ayaklanma. Ayaklananlar, ölümlerini istedikleri kişilerin cesetlerini Atmeydanı’ndaki bir çınara astıkları için bu adla anılır. Ayrıca, İslâm inanışına göre cehennemdeki meyveleri insan kafası olan vakvak ağacına benzetilerek Vak'ayı Vakvakıye adı verilmiştir de denir. Valide Kösem Sultan'ın öldürülmesi (1651) ve ocak ağalarının kaldırılması ile sonuçlanan ayaklanmadan sonra iktidar ...devamı ☟
Girit savaşındaki başarısızlıklar hükümet otoritesini sarstı, para ayarının düşmesi de iç ağalarının düşmanlarını arttırdı. Bu durum bir halk ayaklanmasına yol açtı. Kaptanı-derya Surnazen Mustafa Paşa ile bostancıbaşı Hasan Ağanın yönettiği hareket, Girit dönüşünde maaşlarını alamayan yeniçerilere, Sadrazam Süleyman Paşanın dağıttığı düşük para yüzünden genişledi. Sadrazam Süleyman Paşanın ayaklanmaya kurban gitmemesi için istifası kabul edilerek yerine Girit Serdarı Deli Hüseyin Pasa getirildi ve kaymakamlık da Surnazen Mustafa Paşaya verildi.
Hezarpare Ahmed Paşanın iç mihteri Hasan Ağa, Şamlı Mehmed Ağa, Galata voyvodalarından Karakaş Mehmed Ağa, sipahileri ve yeniçerileri kışkırttılar (26 şubat 1656). Asker saraya giderek ayak divanı istedi. Ayaklanmanın bastırılması için Müftü Hüsamzade Abdurrahman Efendiden başka kimsenin çaba göstermemesi üzerine ayaklananlar, Atmeydanmda toplandılar. Müftü Hüsamzade tarafından gönderilen mevkufatçı Kara Abdullah'ın linç edilmesi üzerine ayak divanı toplandı.
Mihter Hasan Ağa, Şamlı Mehmed ve Karakaş Mehmed'in başında bulunduğu grup Alay köşküne gitti. Padişah Mehmed IV'e dileklerini bildirerek bazı kimselerin idamını istediler. Bostancıbaşı Hasan Ağanın öldürttüğü darüssaade ağası Behram Ağanın, kapıağası Bosna'lı Ahmed Ağanın ve Raco İbrahim'in cesetleri Atmeydanı’ndaki çınar ağacına asıldı.
Beş gün süren ayaklanmada idamı istenenler tek tek yakalanarak öldürüldü ve cesetleri ayaklananlara teslim edildi, isyanın liderleri önceleri önemli mevkilere getirildiler. Sonra Valide Turhan Sultan'ın isteği ve müftünün verdiği fetva ile meydan ağaları adını alan yeni zorbalar da 8 mayıs 1656'da öldürüldüler; kaçmak isteyenler şehir kapıları kapatılarak yakalandılar; ortadan kaldırıldılar.
İlgili konular
çınar olayıBu konuda henüz görüş yok.