Çorum Tarihi Eserler ve Turistik Yerler

Çorum tarihi eserler bakımından gerçek bir hazinedir. Başlıcaları şunlardır:

Çorum Kalesi: Kimin tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Danişmendliler tarafından yapıldığı bildirilmektedir. Kale, şehrin güneyinde az yüksek platform üzerinde ovaya hakim bir yerde kurulmuştur. Kare biçiminde olup, her kenarı 80 metredir. Kale içinde ahşap evler ve minaresi yıkılmış büyük bir mescit vardır.

İskilip Kalesi: Yüz metre yüksekliktedir. Üç tarafı kayalarla çevrilidir. Yalnız kuzeybatı kısmı girişe elverişlidir. Etrafı surlarla çevrilidir. Dört yanında burçlar bulunmaktadır. Kalenin güneye bakan kısmında bir kapısı vardır. Kalede iki gizli yol bulunmaktadır. Birisi büyük Cami yönünde, birisi de Tabakhane Mahallesine çıkmaktadır. Kalenin kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir.

Osmancık Kalesi: Eski Osmancık ilçesinin doğusunda çok dağlık olan Kandiber denilen kalenin içerisinde kurulmuştur. Surlarının uzunluğu 2500 m, yüksekliği 27.5 metredir. Kalenin ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Kale içerisinde kayaları oymak suretiyle yapılmış bir hamam harabesi bulunmaktadır.

Ulu Cami: Çorum’un en büyük camisidir. Minberinin kapısı üstünde 706 senesi Safer ayının onuncu günü (1306 Ağustos) yazısı bulunmaktadır. Sultan Alaeddin Keykubat’ın kölesi tarafından yaptırılmıştır. Çeşitli zelzelelerde yıkılıp yeniden yapılmıştır. En son olarak Çabarzade Süleyman Bey ile oğlu Abdülfettah Bey zamanında bugünkü şekli inşa edilmiştir. İnşaat, 1810 senesinde tamamlanmıştır.

Hıdırlık Camii: Eshab-ı kiramdan Süheyb-i Rumi’ye saygı nişanesi olmak üzere ilk defa Hıdır oğlu Hayreddin Bey tarafından yaptırılmıştır. Beşiktaş Muhafızı Çorumlu Yedisekiz Hasan Paşanın Süheyb-i Rumi’den bahsetmesi üzerine, Sultan İkinci Abdülhamid Hanın emri üzerine şimdiki cami ve türbe yapılmıştır.

Şeyh Muhiddin Yavsi Camii: İskilip’te Ebussuud Efendinin babası Şeyh Yavsi tarafından tek kubbeli olarak yaptırılmış, daha sonra Ebussuud Efendi tarafından ekleme yapılarak cami büyütülmüştür. Caminin yanında Şeyh Muhiddin Yavsi’nin türbesi vardır.

Büyük (Ulu) Cami: 1839’da Göçükoğlu Hasan Usta tarafından yapılmıştır. İskilip’tedir. Büyük ahşap kubbesi vardır.

Mihri Hatun Camii: Dördüncü Murad Han, Kargı’ya bağlı Karakire köyünde hastalanarak vefat eden hanımı için yaptırmıştır. 1943 zelzelesinden zarar gören yapı, tamir ettirilmiştir. Sadece minaresi ilk yapılış şeklini korumaktadır.

Sinan Paşa Külliyesi: Kargı ilçesindedir. Külliye cami, sıbyan mektebi, han ve hamamdan meydana gelmiştir. 1507’de Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami avlusunu çevreleyen medrese zamanımıza ulaşmamıştır. Hamam 1956’da tamir ettirilmiş olup, günümüzde kullanılmaktadır. Hanın bir kısmı yıkıktır.

Koca Mehmed Paşa Camii: Sultan İkinci Murad’ın veziri Koca Mehmed Paşa tarafından 1430 senesinde Osmancık ilçesinde yaptırılmıştır. Selçuklu mimari özelliği hakimdir. Kapısı cevizden olup, üzerinde çok zarif ve sanatkarane bir işçilikle işlenmiş oyma süslemeler vardır. Granit taştan yapılı mihrabın geometrik süsleri çok güzeldir. Caminin yanında imaret vardır.

Akşemseddin Camii: Fatih Sultan MehmedHanın hocası Akşemseddin tarafından yaptırılmıştır. Osmancık ilçesindedir. Günümüze ulaşan dershane ve iki oda mescid olarak kullanılmaktadır.

Elvan Çelebi Zaviyesi: Mecitözü ilçesi Elvan köyündedir. Zaviye, cami ve türbeden meydana gelen yapı, Osmanlı döneminin ilk zaviyelerindendir. 1352’de Âşıkpaşaoğlu Elvan Çelebi yaptırmıştır. Kündekari tekniğinin çok güzel bir örneği olan türbe kapısı, Çorum İl Müzesindedir.

Koyun Baba Türbesi: Sultan İkinci Bayezid döneminde Osmancık ilçesinde yaptırılmıştır. Türbe, tekke, imaret ve kervansaraydan meydana gelen külliyeden günümüze sadece türbe kalmıştır. Ağaç işçiliğinin eşsiz bir örneği olan kapı, Çorum Müzesindedir.

Koyun Baba Köprüsü: Osmancık ilçesinde olup, Osmanlı köprü mimarisinin en güzel örnekleridir. İnşasına 1486’da başlanmış, 1491’de tamamlanmıştır. Köprü, 250 m uzunlukta, 7.5 m yüksekliktedir. Dokuz kemerli, on beş gözlüdür.

Çorum Saat Kulesi: 1894 tarihinde İkinci Abdülhamid Hanın Beşiktaş muhafızı, Yedisekiz Hasan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Saat Kulesi 27.5 m yüksekliğindedir. Tabanı sekiz köşeli olup, 5.3 m çapındadır. Her köşesi 2.1 metredir. Kulenin gövde çapı 3.9 m olup, 24 köşegenlidir. Kuleye döner merdivenle çıkılır. 81 basamağı vardır. Saatın rakamları dairesi çapı 1.5 m olup, yelkovan uzunluğu 85 cm, akrep uzunluğu 70 santimetredir. Geniş ve çok derin bir temel üzerine oturtulduğu söylenmektedir. 68 cm genişliğinde, 1.70 m yüksekliğindeki kapısının üzerinde 60x95 cm ebadındaki kitabesinde:

Şehinşah-ı zaman Abdülhamid Han-ı keremkarın

Ferikan-ı kiramından Hasan Paşa bi-hemta

Bütün evkatını vakf ile ihya-i hayrata

Muvaffak eylesin hem de aynı amaline Mevla

Bu saat kulesi ezcümle hayrat-ı güzininden

Yapıldı yümn-i evferle bu şehri eyledi ihya

Çıkıp bir vakt-i eşrefde yazıldı babına tarih

Bu mevkat-ı celili yaptı bak heft heşt Hasan Paşa.

yazıları yer almaktadır.

Sungurlu Saat Kulesi: 1892 yılında Kaymakam Edip Bey tarafından yaptırılmıştır.

Güpür Hamamı: Ulucami karşısındadır. 1436’da yapılan hamamda sonradan bir takım değişiklikler yapılmıştır. Halen kullanılmaktadır.

Paşa Hamam: Çöplü semtinde bulunan hamam, Taceddin İbrahim Paşa tarafından 1484’te yaptırılmıştır. Halen kullanılmaktadır.

Ali Paşa Hamamı: Çarşı içinde saat kulesi yanındadır. Çorum’un en büyük hamamıdır. Erzurum Beylerbeyi olan Ali Paşa tarafından 1573 yılında yapılmıştır. Halen kullanılmaktadır.

Boğazköy (Hattuşaş): Anadolu’da yaşayan Hitit Devletinin başkentidir. Çorum’a 82 km, Sungurlu ilçesine 30 km uzaklıktadır. Boğazköy (Hattuşaş)ün çevresi 6-8 km uzunluğunda büyük bir sur ile çevrilidir. 7 kapısı vardır. Bu kapıların üçü önemlidir. Kral Kapı, Aslanlı Kapı ve Yer Kapıdır. Yer Kapıya 70 m uzunluğunda bir yeraltı tünelinden girilmektedir. Bu surlar içerisinde birçok tapınaklar vardır. En önemlisi Büyük Tapınak etrafında çeşitli erzak küpleri mevcuttur. Bu tapınak içinde sütunlu galeriler, rahiplere ait odalar, adak sunma yerleri ve kurban kesme yerleri mevcuttur. Bugün yabancı istilalar ve bir takım tahribat sonucu duvarların büyük kısmı yıkılmış, 1.5 m yükseklikte duvarlar kalmıştır. Hattuşaş şehrinin 5 tapınağının en büyüğü ve en önemlisi Büyük Tapınaktır. Kazılarda 10.000’den fazla yazılı tablet bulunmuştur. Dünyanın en zengin Hitit Müzesi Çorum’dadır.

Alaca Höyük (Arinna): Alaca’ya 22 km, Çorum’a 45 km, Boğazköy’e 37 km uzaklıktadır. Höyüğün genişliği 277 m, uzunluğu 310 m olup, 20 m yüksekliktedir. Alacahöyük’te ilk kazı yapılmasını sağlayan Türk bilgini İstanbul Müzeler Müdürü Halil Ethem Bey olmuştur. Kazıya 1906-1907 yıllarında başlanılmıştır. Altın, gümüş ve tunçtan yapılmış çok sayıda eser bulunmuştur. Büyük kısmı Ankara Müzesindedir. Geri kalanı Alacahöyük’tedir. Hitit İmparatorluğuna ait on binlerce eserin çıkarıldığı tarihi bir hazinedir.

Yazılı Kaya: Hattuşaş şehrinin 2 km doğusunda yer alır. Bu kaya iki büyük galeriden ibarettir. Taptıkları şeylerin resimleri ile süslüdür. Büyük galeride insanlar sayısı 69, küçük galeride ise 18’dir. Bir açık hava tapınağı olarak kurulan muzzam kabartmaların M.Ö. 1300 yıllarında Üçüncü Hattuşil zamanında yapıldığı anlaşılmaktadır. Yazarlı, Büyük Gülücek, Eski Yapar, Kalın Kaya, Kalehisar ve Gerdek Kayada eski çağlara ait çeşitli tarihi eser ve kalıntılar vardır.

Eski Ekin Mağarası: Yapma mağaradır. Yanından dere geçen bu mağara yığılmış taş basamaklarından çıkınca yontulmuş bir kapıdan dar bir koridorla geniş bir odaya geçilir. Odanın içerisinde oturma yerleri ve dışardan ışık alması için bir de penceresi vardır. Gerdek Kaya Mağarası: Çorum’a 12 km uzaklıkta Elmalı köyüne yakın bir yerdedir. Mağara tek bir odadan ibarettir. Dış duvarları üzerinde çok enterasan motifler vardır. Büyük Laçin Mağarası: Laçin’e bir km uzaklıktadır. Bir odadan ibarettir. Mescitli Mağarası: Kaya içine oyulmuştur. Köye iki kilometredir. Kapılı Kaya Mağarası: Kırkdilim Boğazının bitiminde yüksek odalı bir mağaradır. Geniş bir penceresi vardır. Yeni Kışla Mağarası: Mağaranın içerisi 8-10 m yüksekliğindedir. Köye bir kilometre uzaklıktadır. Molla Hasan ve Kadıderesi Mağarası: Yanyana dizilmiş üç dallı bir mağaradır. Köye 1 km uzaklıktadır. Alköy Mağarası: Cemilbey bucağına bağlı Alköy’ün yakınında yerden 4 m yükseklikte çok düzgün oyulmuş bir mağaradır. Sazak Mağarası: Saçayak boğazına 500 m uzaklıkta bir kaya üzerindedir. Mağarada ocak yerleri ve sedirler vardır. Böğdüz Kılıçören Mağarası: İçerisine, çok derin bir koridorla girilir. Bu mağarada söylentilere göre büyük bir hazinenin Bizanslılar zamanında saklandığı söylenmektedir. Mağaranın ağzı kapalıdır, az bir yeri açıktır. Kılıçören köyünün güneyindeki dağlardan birisidir.

Mesire yerleri: Çorum ilindeki mesire yerleri genellikle ormanlık bölgelerde toplanmıştır. Bazıları şunlardır:

Belediye Parkı: 40.000 metrekarelik bir sahada ağaçlı, çiçekli bir mesire yeridir. 1884’te Kaymakam Mahmud Bey yaptırmıştır. Baha Bey Çamlığı: İl merkezine 2 km uzaklıkta Çamlık bir mesire yeridir. Hacılar Hanı Çamlığı: Çorum-Samsun yolu üzerinde il merkezine 30 km uzaklıkta, çam ve meşe ağaçlarıyla kaplı bir dinlenme yeridir. Soğuksu kaynakları çoktur. Çatak: Çorum’a 20 km uzaklıkta orman içi bir mesire yeridir. Keklik ve üveyik av kuşları çoktur.

Kaplıcaları: Çorum ilinde şifalı su kaynakları varsa da az olup, yeteri kadar faydalanılmamaktadır. Bazıları şunlardır:

Laçin Hamamı: İl merkezine 40 km uzaklıkta Laçin ilçesi yakınındadır. İçme kürleri idrar söktürücüdür. Arak Madeni Suyu: Çorum-İskilip karayolu üzerinde Karacaören köyü yakınındadır. Mide, karaciğer, safra yolları ve metabolizma hastalıklarının tedavisinde faydalıdır. Figani (Beke) Hamamı: Çorum-Mecitözü yolu üzerindedir. İdrar söktürücü özelliği vardır.

Çorum Tarihi Eserler ve Turistik Yerler

Nallıhan

Ankara

Niğde (il)

Karadeniz Ereğli

Ayasofya

Samsun

Çorum Tarihi Eserler ve Turistik Yerler