Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Çaycı İzzet Paşa

Kısaca: 1819'da Edirne'de doğmuştur (2, 9). Küttaptan Ahmet Hamdi Efendi'nin oğludur. Dedesi Halkacıoğlu Halil Ağa'dır. ...devamı ☟

1819'da Edirne'de doğmuştur (2, 9). Küttaptan Ahmet Hamdi Efendi'nin oğludur. Dedesi Halkacıoğlu Halil Ağa'dır. Edirne'nin tanınmış Halkacı ailesine mensuptur. Ailenin Edirne yakınlarında bir çiftliği varmış. Çiftliğin kapısında büyük bir halka varmış. Bu yüzden çiftliğe Halkacı Çiftliği denirmiş. Ailenin adı da buradan gelmiş. Çaycı İzzet Paşa sadaret mektubi kalemine girmiş (9). Hicaz vali vekili (9), Suriye merkez mutasarrıfı (9), Ağustos 1886 - Eylül 1887 arası Basra valisi (8, 9), Mart 1892 - Ocak 1893 arası Adana valisi (8, 9) olmuştur. Çaya düşkünlüğü, çayla ilgili bir risalesinden dolayı adı "Çaycı"ya çıkmıştır (2, 9). Resmi kayıtlarda adı Hacı İzzet Efendi olarak geçmektedir (8, 9). Arapça, Farsça, Fransızca bilirdi (3, 7). Bilgili bir kimse olduğundan dolayı resmi sanı efendi olmakla birlikte paşa sanıyla anılmıştır. 1879'da çay üzerine "Çay Risalesi" ya da "İzzet Efendi Risalesi" olarak bilinen bir risale yazmıştır (2). Burada adı Mehmet İzzet Seyit bin Ahmet Efendi olarak geçmektedir (4). Çaycı İzzet Paşa'nın eşi, Nimet Hanım adlı, Şapsığ boyundan, saraylı bir Çerkezdi. Bu evlilikten 4 oğlu, 1 kızı olmuştur. Biri dışında oğulları ve altsoylarıyla soyadı yasası çıktığı sırada dul olan kızı ve kızının altsoyu Halkacı soyadını almışlardır. Dr. Kuddusi adlı oğluysa Esencan soyadını almıştır. Oğullarından Fahrettin Mekki Bey Mekke kadılığı yapmıştır. Onun oğlu Hanif Halkacı Kurtuluş Savaşı'nda İstanbul'dan Anadolu'ya silah gönderilmesinde gösterdiği yararlıktan ötürü istiklal madalyasıyla ödüllendirilmiştir. Kızının altsoyundan Doç. Pelin Halkacı Akın ünlü bir kemancıdır (13, 14). Oğullarından birinin torunu olan Prof. Dr. Süreyya Ülker emekli bir patoloji profesörüdür. Amcası Şerif Ağa'nın torunu Ziya Santur Türkiye'nin ilk santur ve ney metodunun yazarı olan ünlü bir santurcudur (10, 11, 12, 14). Çaycı İzzet Paşa'nın risalesi ülkemizde çay konusunda yapılan ilk özgün çalışmadır. 1731'de Damatzade Ebül Hayr Ahmet Efendi'nin yayımladığı çay risalesi Yusufi'nin Farsça yapıtının çevirisiydi (1). 1893'te Ali Nazıma'nın "Çay" (4), 1912'de Mehmet Arif'in "Çay Hakkında Malumat" adlı (5) kitapları bu alanda daha sonra yapılan çalışmalardır. Çaycı İzzet Paşa'nın risalesi Maarif Nezareti'nin onayıyla Beyazıt'taki Müzellefzade Rıza Efendi Basımevi'nde basılmış olup, 81 sayfadır (3, 6, 7). Çaycı İzzet Paşa 13 Nisan 1909'da İstanbul'da ölmüştür. Ölüm günü 31 Mart Vak'asına rastladığından cenazesi Beyazıt Camii'ne getirilememiştir. Edirnekapı'daki Mihrimah Sultan Camii'nde kılınan namaz sonrası Edirnekapı Şehitliği'nde toprağa verilmiştir. 1) Acıduman A. Damad-Zade Abu Al-Hayr Ahmed Efendi and a study on booklet of ... http://www.turkiyeklinikleri.com/abstract_tr.php?id=52696 2) Bardakçı M. Çayı İzzet Efendi ile Zihni Bey'den öğrendik. Hürriyet 3 Aralık 2001. 3) Birinci A. Çaycı İzzet Efendi. Koz MS, İşli EN. Serhattaki payitaht Edirne. YKY. İstanbul, 1998. 4) http://www.biriz.biz/cay/turkcay.htm 5) http://books.google.com.tr/books/about/cay_hakkinda_malumat.html?id... 6) http://books.google.com/tr/books/about/cay_risalesi.html?id... 7) Göğüş Z. Çay ve aday. Sabah 21 Ocak 1999. 8) Kuneralp S. Son dönem osmanlı erkan ve ricali. İsis. 2. bası. İstanbul, 2003. 9) Meydan Larousse büyük lugat ve ansiklopedi. Cilt 10. Sabah. İstanbul, 1992 - 2000. 10) Sarı A. Türkiye'de ilk santur metodu, ney metodu ve Ziya Santur. Dokuz Eylül Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzik Bilimleri ABD yüksek lisans tezi. İzmir, 1989. 11) Sarı A. Kayıp ilk ney ve santur metodumuzun bulunuşu hakkında. Tercüman 10 Mart 1990; http://www.muzikoloji.org/yazi/yazi_goster_uye.asp?yazi_id=224 12) Ülker S. Psalterion'dan santura yatuğan. Türk Dili Dergisi Mart - Nisan 2009; 22 (131): 24 - 26. 13) Ülker S. Kemandan viyolaya gıygı. Türk Dili Dergisi Mayıs - Haziran 2009; 22 (132): 19 - 22; http://turkcesivarken.com/kemandan-viyolaya-giygi/ , 7 Ağustos 2010. 14) Ülker S. Küğ mü mırın mı? Türk Dili Dergisi Mayıs - Haziran 2010; 23 (138): 35 - 38; Temmuz - Ağustos 2010; 24 (139): 30 - 32; Eylül - Ekim 2010; 24 (140): 30; http://www.musikidergisi.net/?p=1820 , 2011.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.