Yün

Kısaca: Yün Koyun, keçi, deve gibi ot yiyen evcil hayvanların vücutlarını örten yumuşak kıvırcık kıl görünümünde organik elyaf. Hayvanları yağmur, soğuk ve fiziki şartlardan koruyan yün, insanların giyecek, sergi ve diğer ev ihtiyaçlarını da karşılar. Dokumacılıkta ve tekstilde kullanılan elyafın % 9'u yündür. Geri kalanı sentetik olarak petrolden elde edilir. Yün elyafı keratin denilen bir çeşit protein olup, 5 ile 12 adet daha ince elyafın birbirine bitişik olarak epidermden çıkması ile meyd ...devamı ☟

yün
Yün

Yün Koyun, keçi, deve gibi ot yiyen evcil hayvanların vücutlarını örten yumuşak kıvırcık kıl görünümünde organik elyaf. Hayvanları yağmur, soğuk ve fiziki şartlardan koruyan yün, insanların giyecek, sergi ve diğer ev ihtiyaçlarını da karşılar. Dokumacılıkta ve tekstilde kullanılan elyafın % 9'u yündür. Geri kalanı sentetik olarak petrolden elde edilir.

Yün elyafı keratin denilen bir çeşit protein olup, 5 ile 12 adet daha ince elyafın birbirine bitişik olarak epidermden çıkması ile meydana gelir. Yün elyafının hemen dibinde yağ ve ter bezleri vardır. Bir koyunun derisinde santimetrekarede 4000 ile 10.000 arasında tüy vardır. Tüyü meydana getiren elyaf sayısı koyunun cinsine ve vücut bölgesine göre değişir. Yetişkin bir merinosun derisinde 20 milyon ile 126 milyon arası tüy bulunur. Yün elyafları ne kadar ince ise o kadar kıvırcık olur. Bir yün elyafı yaklaşık olarak 20 kilogramlık yükü taşır ve bu esnada boyu % 30 nispetinde uzayabilir. Yün elyafının mikroskoptaki görünümü bir timsahın derisi gibi pul puldur. Elektrik ve ısıyı iletmez. İyi bir nem tutucudur. Yün yakıldığında amonyak gazı çıkarır ve alev söndüğünde yün de hemen söner. Bu özelliği aynı zamanda ateşe dayanıklı olduğunu gösterir. Yün protein olduğu halde saç kılı, tavuk tüyü ve boynuz kemiği yapısında değildir.

Yünün kalitesinin hayvanın yaşı ile ilgisi vardır. En kaliteli yün iki yaşını doldurmuş hayvanlardan alınır. Daha yaşlı hayvanlarda yün sertleşmeye başlar. Yün denilince akla koyun yünü gelir. Tiftik keçisinin (Angora) yünü de çok kıymetlidir.

Yün hayvanlardan, havaların ısınmaya başlamasıyle kırkılarak alınır. Kırkım işlemi özel makaslarla yapılır. İyi bir işçi motorlu bir makasla günde 100-150 koyun kırkabilir. Dünya üzerinde elde edilen yünlerin toplam miktarının dörtte biri Avustralya'ya aittir. Bundan sonra Yeni Zelanda gelir. Türkiye'de yün elde edilen hayvan cinsleri Trakya bölgesinde kıvırcık; İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesinde Karaman; Bursa, Balıkesir havalisinde merinos koyunları ile Ankara tiftik keçileridir.

Keçi kılları yün sınıfına girmez. İlkbaharda kırkılan kirli koyun yününe “yapağı” denir. Yün elyafları çok ince olduğu için yapağıdan kaliteli iplik elde edilir. Yünün kalitesini, elyaflarının inceliği ve kopma mukavemetinin büyüklüğü tayin eder. Belli kalınlıkta üretilen iplik boyu uzadıkça yünün kaliteli olduğu anlaşılır. En ince elyaflı yün merinos koyunlarında bulunur. Bu yün elyafları 16 mikron ile 50 mikron arasında değişen kalınlıklardadır. Hayvanın omuz başlarına rastlayan kısımlarındaki yünler daha ince olur.

Yapağı “kaba pisliklerden” temizlendikten sonra deterjan ile yıkanır. Yıkama sonucu yünde bulunan potasyum karbonat, ter, lanolin gibi yağlı maddeler alınır. Kurutulan yün özel taraklarda elyaflarına ayrılır. Elyaflar bir huniden geçirilerek pamuk ipliği yapımına benzer şekilde iplik haline getirilir.

Yün, kalite ve imal ediliş metodlarına göre kumaş, örgü ipi, battaniye, halı, kilim yapımında kullanılır.

Yün, Anadolu'nun köy ve bazı kasabalarında elde taranıp kirmanlarda eğirilir. Tabii boyalarla istenilen renge boyanıp kullanılır. Bunlardan örülen renk renk kazak, çorap ve eldivenler ince bir zevkin ve göz nurunun eseridir.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

yün

Türkçe yün kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Yun] adj. wool, woollen
n. fleece wool, wool

yün

kırkılmış koyun tüyü.
genellikle işlenmiş ve iplik yapılmış koyun tüyü.
genel olarak hayvan tüyünden yapılmış.

yün

Türkçe yün kelimesinin Fransızca karşılığı.
laine [la], toison [la]

yün

Türkçe yün kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Wolle

yün

1 . Koyun tüyü:
"Bu şiltenin yünü az gelmiş."-
2 . sıfatBu tüyden yapılmış:
"Rahat, yünden, yumuşak bir terlik giyin."- S. F. Abasıyanık.

Ahmet Tekin - 4 yıl önce
Cepten sitenize giremiyorum.Görseldeki düdüklü lastiklimi?

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

yün Resimleri

Yün
3 yıl önce

yün elde edilir. Bu yün tipleri genel olarak 5 sınıfa ayrılır: İnce yün (Merinos yünü) tipi Orta (vasat) yün tipi Uzun yün tipi Crossbred (melez) yün...

Yun
7 yıl önce

Yun, Street Fighter'daki kurgusal bir karakterdir. Alpha Serisi'nden itibaren ortaya çıkmış iki kardeşten küçük olanıdır. Yun ve Yang iki kardeştir. Normalde...

Yun, Pizza, Ryu, Yang, Sakura, Street Fighter Circuit, Streeth Fighter
Gabardin
3 yıl önce

Gabardin, yün ya da pamuk ile örgü dokuma ile dokunan güçlü ve dayanıklı bir kumaş türüdür. Gabardin kumaşlar oldukça sık dokunmakta olup bu sayede su...

Gabardin, Açı, Pamuk, Su, Yün
Palto
3 yıl önce

denizcilerinin giyim tarzı olarak dünyaya yayılan bir moda akımının parçasıdır. Kalın yün kumaşlı, düz kesime ve geniş yakalı modele sahip paltolardır. Yakalarının...

Palto, 1842, Dostoyevski, Kitap, Nikolay Vasilyeviç Gogol, Rus, Taslak, Çarlık Rusyası, Gerçekçi Rus Edebiyatı
Yünlüce, Keşap
6 yıl önce

yaygın olduğu için yün üretimide başlıca geçim kaynağıdır.Bu nedenle adını yün üretiminden almıştır.Köyün mahalleleri arasında yün eğirmekten gelen eğircen...

Yünlüce, Keşap, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Alucra, Giresun, Asfalt
Derbent, Bafra
6 yıl önce

gerekse kuzeye Kızılırmak ağzına-Karadenize ve gerekse güneye Nebyen ve Yün dağlarına ve muhteşem Kızılırmak vadisine bakan tepeleri(Derbent Tepeleri)yle...

Derbent, Bafra, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Adaköy, Bafra, Akalan, Bafra
Şal
3 yıl önce

Ladak'ta yetişen keçilerin yumuşak yünleriyle niteklikli kumaşlar üretilebileceğini düşünmüştür. Sonrasında birkaç yün keçisi alarak, bu keçilerin tüylerinden...

Şal, Amerikan Bezi, Atkı, Atlas (kumaş), Atlet, Ayakkabı, Balaklava, Basma, Baston, Baş örtüsü, Blüz
Koktokay İlçesi
3 yıl önce

Diğer verilen isimler: Fu-yun-ch'eng, Fu-yun-hsien, Fu-yün-ch'eng, Fu-yün, Kok-togoy, Fu-yun ve Fu-yün-hsien. Burada (Çince: 富蕴可可托海国家地质公园) Fuyun Koktokay...