Türkçe Bilgi: Yozgat tarihi

Yozgat ili Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir. Alişar Höyüğünde 5000 sene önceye ait eserler bulunmuştur. Yozgat il toprakları Anadolu’da ilk siyasi birliği kuran veAnadolu’da tarih devrinin başlangıcı kabul edilen Hititlerin sınırları içinde ve en kalabalık yerleşme merkezlerinden biriydi. M.Ö. 1500-2000 yılları arasında kurulan Hitit Krallığının merkezi Hattuşaş, Yozgat il sınırları içindedir.

Sami Asurlular Kızılırmak’ı geçerek buraya kadar gelmişlerse de, bu bölgeye hakim olamamışlardır. Frikya ve Lidya krallıkları bu bölgeye devamlı hakim olamadılar.

M.Ö. 6. asırda Presler Anadolu’nun mühim kısmını ve bu bölgeyi istila ettiler. M.Ö. 4. asırda Makedonya Kralı İskender, Pers Devletini yenerek Anadolu ve İran’ı krallığına kattı. İskender’in ölümü üzerine imparatorluk komutanları arasında taksim edilerek Anadolu, Asya İmparatorluğu (Selevkoslar Devleti)nin payına düştü. Az sonra bu bölge Kapadokya Krallığına geçerek Kayseri’den idare edilmiştir.

M.Ö. 1. asırda Roma İmparatorluğu bütün Anadolu gibi bu bölgeyi de kendi toprakları içine kattı. M.S. 395 senesinde Roma İmparatorluğu ikiye bölününce Anadolu Doğu Roma (Bizans)nın payına düştü.

İslam orduları ve Sasaniler zaman zaman Bizans’ın elindeki bu bölgeye akınlar yapmışlarsa da bu bölgeyi devamlı olarak ellerinde tutamadılar.

1071 Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu fatihi ve Anadolu’da ilk Türk devletinin kurucusu Kutalmışoğlu Gazi Süleyman Şah başkumandanlığındaki Selçuklu Oğuz orduları, bütün Anadolu gibi Yozgat bölgesini de fethederek 1077’de kurulan Selçuklu Türk Devletine kattı. Bir ara Danişmendoğullarının nüfuzuna giren bu bölge, devamlı Konya’ya yani, Anadolu Selçuklu Türk Devletine bağlı kaldı. 1308’de Selçukoğulları Hanedanı düşünce, Anadolu gibi bu bölge de İlhanlı Devletine bağlandı.

İlhanlıların sonuncu Anadolu Genel Valisi Uygur Türklerinden Eratna Bey 1335’te Sivas’ta istiklalini ilan edince bu bölge Eretna Beyliğine geçti. Bu topraklar 1380’de Selçukoğullarından Melik Rükneddin’e intikal etti. 1398’de Kadı Burhaneddin öldürülünce Sultan Yıldırım Bayezid Han bu bölgeyi 1398’de Osmanlı Devletine kattı.

Timur Han 1402-1403 senelerinde Yozgat’ı ele geçirdi. Timur Han Anadolu’yu terk edince Çelebi Sultan Mehmed Han bu bölgeyi Osmanlı Devleti sınırlarına yeniden kattı. Bu tarihten itibaren Osmanlı Devleti yıkılıncaya kadar Yozgat bir İç Anadolu şehri olarak Osmanlı idaresinde yaşadı.

Türkmen beylerinden Çapanoğlu Ahmed Paşa Yozgat’ı yeni baştan imar etti. Bu zat 1762-1813 arasında 51 yıl valilik yaptı. Bir ara Çorum, Kayseri, Ankara, Amasya, Çankırı, Niğde, Tarsus bu ailenin idaresine verildi. Sultan İkinci Mahmud Han zamanında idari değişiklikler olunca, Üçüncü Çapanoğlu Süleyman Beyin büyük oğlu Celaleddin Paşa vezir (mareşal) olarak devlet hizmetinde çalıştı. Diyarbakır, Halep, Maraş, Erzurum, Adana ve Kayseri valiliği yaptı ve 1846’da vefat etti. Çapan (Çapar) veya Cebbaroğullarından Ahmed Paşa ve oğulları Hacı Mustafa ile Süleyman Bey; Ömer Ağa ve Müderris Abdülcebbar ve Abdülfettah Efendiler bu aileden olup, devlete büyük hizmetleri oldu.

Osmanlı devrinde “Bozok” denilen ve aşağı yukarı bugünkü Yozgat topraklarını içine alan Sancak (vilayet), Sivas Beylerbeyliğinin (eyaletinin) 8 sancağından biriydi. Tanzimattan sonra ise Ankara vilayetinin (eyaletinin) beş sancağından biri oldu. Üç kazası vardı.

Cumhuriyet devrinde sancaklara (mutasarrıflıklara) vilayet (il) denilince Yozgat vilayet oldu.

Yozgat Tarihi

misafir - 9 yıl önce

Yozgat

Yozgat (il)

Evci, Yozgat

Derbent, Yozgat

Fakıbeyli, Yozgat

Köçekkömü, Yozgat

Deremahal, Yozgat

Bişek, Yozgat