Yay (Fizik)
Kısaca: Belirli bir kuvvet altında bir dereceye kadar büyük elastik şekil değişikliği gösteren, kuvvet kaldırılınca kısmen veya tamâmen eski vaziyetini alan mekanik enerji biriktirme elemanı. Yük altında şekil değişikliği esnâsında yaylar bir deformasyon (şekil değişikliği) enerjisi biriktirirler, boşalma sırasında bu enerjinin büyük bir kısmını geri verirler. Teknolojide yaylar şu maksatlar için kullanılır ...devamı ☟
Kuvvet ölçmek; dinamometre ve kantarlarda olduğu gibi. Kuvvet uygulamak veya bir hareketi kontrol etmek. Kavramalarda veya frenlerde kavrama ve fren kuvvetlerini hasıl etmek. Patlamalı motorlarda subapların kapanmasını temin etmek, kam sisteminde kam ile çubuk arasındaki irtibatı sağlamak vs.
Bazı sistemlerin frekanslarını değiştirmek. Darbe ile meydana gelen kuvvetlerin şiddetini azaltmak. Taşıt makinalarında olduğu gibi sönümleme görevi yapmak. Biriktirilen enerjiyi bir hareketi meydana getirmek için harcamak, yani motor görevini yapmak. Mekanik saatlerde olduğu gibi.
Yayların sınıflandırılması:
a) Ana zorlanmaya göre: Burulma, eğilme, çekme ve basma yayları.
b) Yayın dış şekline göre: Silindirik, konik, helisel çubuk, spiral, disk, yaprak, bilezik yaylar.
c) Yay telinin kesitine göre: Dairesel ve dikdörtgen kesitli.
d) Yüklenme şekline göre: Çekme ve basma kuvveti ile zorlanan yaylar.
Teknolojide genellikle birçok yaylardan meydana gelen yay sistemleri kullanılır. Sebebi, kullanma hacimlerinin sınırlı olması tek yaydan daha güçlü olması ve istenen şartların elde edilmesidir.
Prensip olarak sistemin rijitliği yayların bağlanış şekline göre tayin edilir. Bağlantı şekli paralel veya seri olabilir.
Paralel bağlantıda şekil değişiklikleri birbirine eşittir:
Dytop= Dy1= Dy2=...
Toplam kuvvet ise her bir yayın direnci kuvvetinin toplamına eşittir:
Ftop= F1 + F2 +...
Sistemin yay sabiti: ktop:
ktop= k1 + k2 + ...’e eşittir.
Yayların seri bağlanması halinde:
Ftop= F1= F2=.......
Toplam deformasyon Dytop= Dy1 + Dy2 +...
Yay sabiti ise 1/kt= 1/k1 + 1/k2 + ... olur.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Bu konuda henüz görüş yok.
Fizik Tarihi
3 yıl önceFizik (Antik Yunanca: φύσις fisis “doğa”), felsefe ürünü bir çalışma alanıdır ve bu yüzden 19. yüzyıla kadar doğa felsefesi diye adlandırıldı. Ünlü fizik...
Ahmed Yüksel Özemre
6 yıl önceÇağdaş Fiziğe Giriş Ders Kitabı; İTÜ Elek. Fak.Yay. ve İst.Üniv. Fen Fak. Yay. 198 sayfa, (3 baskı). 6. Teorik Fizik Dersleri Cild 1: Fizikte Matematik...
Sheldon Glashow
6 yıl önceSalam ile birlikte 1979 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçidir. Günümüzde Boston Üniversitesi'nde matematik ve fizik dallarında Metcalf Profesörüdür...
Sheldon Glashow, 1932, 1954, 1959, 1979, 5 Aralık, ABD, Abdus Salam, Albert A. Michelson, Albert Einstein, Alfred KastlerHooke yasası
3 yıl önceveya yay sabiti olarak tanımlanır. Eğer bir yay, başka bir yaya bağlanıp ardından ağırlığa bağlanırsa buna seri bağlama denir, eğer birden çok yay birbirleriyle...
Kuantum mekaniği
3 yıl önceKuantum mekaniği veya Kuantum fiziği atom altı parçacıkları inceleyen bilim dalıdır. Bu parçacıklara kuanta adı verilir elektron, foton, kuark gibi parçacıklar...
Kuantum, Albert Einstein, Anti madde, Açısal momentum, Belirsizlik ilkesi, Dirac, Elektron, Enerji seviyesi, Erwin Schrödinger, Foton, Hidrojen atomuEsneklik
3 yıl öncedeğişmesi; kuvvet kaldırıldığında cismin ilk haline gelmesidir. Örnek olarak yay, sünger, lastik verilebilir. Oyun hamuru, cam macunu gibi cisimler ise esnek...
Paul Dirac
3 yıl önceveren ve kendi adı verilen Dirac denklemi'ni yaratmıştır. Dirac 1933 Nobel Fizik Ödülü'nü Erwin Schrödinger ile paylaşmıştır. Paul Dirac İngiltere'nin Bristol...
Nikolay Basov
6 yıl önceBrueckner (Genel Yayın Yönetmeni), S. W. Haan, C. Yamanaka. Atalet Sıkıştırma Füzyonu, 1992, Amerikan Fizik Enstitüsü tarafından yayınlanan Fizik serilerinde...