YAKASENEK KASABASI GENEL BİLGİLERTARİHÇE:
Yakasenek Kasabasında Arkaik Devreye ait malzemeler bolca bulunmaktadır.Kasaba civarında bulunan ADAK TAŞI `Hitit Hiyeroglif` ile yazılmıştır. Bu adak taşı Yakasenek Kasabası`nın tarihini M.Ö. 2000 yılına kadar götürmektedir.
- Fırtına Ülkesinin Büyük Kralın Prensi Tuti tarafından Fırtınalar Ülkesinin Tanrısı Adına bu stel buraya dikilmiştir.*** (Halen bu stel Afyon Müzesi`nde mevcuttur.)
Doğuya yapılan seferlerde hacıların,orduların ve tüccarların tercih ettiği bu yol güzargahı: Boğazköy - Ankara Gavurkale - Sivrihisar - Ballıhisar - Emirdağ Hisarköy - Bolvadin Yedikapı - Bolvadin - Çölovası - Dinar - Düzbel - Homa - Sundurlu - Alaşehir - Salihli - Sardis - Kemalpaşa - Efes - (Kral Yolu) Bolvadin`den Güneye doğru Kırkgöz Köprüsü - Mandıra - Deresinek - Yakasinek - Dort - Sultandağı - Dereçine - Akşehir - Ilgın - Konya - Karaman - Ereğli - Kilikya - Maraş - Antep - Urfa - Diyarbakır`a uzanan yolun üzerindedir.
1864 yılına kadar Hacılar Yolu ile Mekke ve Medine halkına dağıtılmak üzere gönderilen para(surre) özel alaylarla ve merasimle,Üsküdar - Pendik - Hersek - Derbent - İznik - Yenişehir - Bozhöyük - Eskişehir - Bayat - Bolvadin - İshaklı(Sultandağı) - Akşehir - Konya - Adana - Halep - Şam - Madine - Mekke güzargahından gönderilirdi.
Yakasenek Kasabası Roma döneminde küçük bir köy idi. O dönemde Yakasinek, Dort ve Aurakra (Sultandağı) yerleşim alanları mevcuttur. Bizans şehri olan Sultandağı bir uç şehridir. 1071 Malazgirt savaşından sonra Türk Aşiretleri buralara kadar gelmişlerdir. Bir süre buralarda konar göçer yaşamışlardır.Buralarda çeşitli aşiretleri iskan ettiler. Yakasinek ve civarında Akyol - Çukur Yol - Kınık - Kocaoğuz kurulan köylerin başlıcalarıdır. Bugün bu yerleşim birimlerinin kalıntıları, bina temelleri, çeşmeleri, su kuyuları ve mezar kalıntıları günümüze kadar gelmiştir.(Kasabamız Deve Yolu - Hüyük - ve Kocaoğuz mevkilerinde hüyükler bügün de mevcuttur.) (1116 tarihinda yapılan Bolvadin Savaşını Selçuklu Sultanı Melikşah Kazandı.Ordu Komutanı Emir Menkülek Bolvadin Kalesini fethetti. Sultanın kardeşi Mesud sultanı Yakasinek önlerinde karşıladı.Beraberce Sultandağı kalesine gidilerek bir süre burada dinlendikten sonra Konya`ya gidildi.) Selçuklu ve Osmanlı kayıtlarında `YakaHasenek` ismi ile geçer. 81 vergi nüfusu mevcuttur o dönemde. 1530 tarihli 455 numaralı Maliye Müdevver Yakasinek ve civarındaki yerleşim birimleri hakkında geniş bilgi verilmiştir. Buna göre Yakasinek 81 nüfuslu, Oğuz 126 nüfuslu, Kınık 43 nüfuslu (Menteşe Oğlu Musa Oğulları oturur) denilmektedir. Osmanlı döneminde 15. yüzyılda; yolları kontrol altına alabilmek amacıyla Derbent Teşkiletı kurulmuştur. Oğuz o dönemde kurulmuş bir derbent olup,etrafında han,cami,mektep ve dükkanlar bulunuyordu. (17 Mayıs 1514 Çarşamba günü Çaldıran Seferine çıkan Padişah Yavuz Sultan Selim`in Oğuz üzerinden seferine devam ettiği söylenir.) Yakasinek Selçuklular zamanında ve Osmanlılar döneminde 1850 yılına kadar İshaklı`ya O da Akşehir Sancağına bağlıdır. 1865 yılında Bolvadin`e bağlandılar. 1956 yılında belediye oldu ve 1958 yılında Çay`a bağlandı. 1962 yılında da Sultandağı`na bağlandı. Demiryolu 1895 yılında, Almanlar tarafından yapılmıştır. EBER GÖLÜ: Eber Gölü kenarında bulunan Oğuz, Kınık yerleşim merkezleri 1720 - 1740 yıllarında Eber Gölünün yükselmesiyle hartadan silnmiştir. 1760`dan sonra sular çekilmeye başlamıştır.
12 Haziran 1853 tarihinda göl tamamen kurumuştur. Köylerin yine dağıldığı söylenir.
1930 yılında gölün büyük bir kısmının kuruması nedeniyle halk Bolvadin Pazarına gölün içinden arabalarla gittikleri`de anlatılmaktadır.