Tarihçesi
Windows Vista, kişisel bilgisayarlarda, dizüstü bilgisayarlarda ve media center PC'lerde kullanılan Microsoft Windows adlı grafiksel işletim sistemi serisinin en son ürünüdür. Vista, 25 Temmuz 2005'te yapılan resmi açıklamadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. 8 Kasım 2006'da Windows Vista'nın geliştirilmesi tamamlanmış sistem üreticilerine dağıtılmıştır. Kasım 2006 itibariyle bazı sürümler toplu lisans müşterilerinin, MSDN ve TechNet abonelerinin erişimine açılmıştır. Microsoft son kullanıcılar için Vista'nın dünya çapında çıkış tarihini 30 Ocak 2007 olarak açıklamıştır. Windows XP'nin çıkışından sonradaki bu beş yılık ara, temel Windows sürümlerinin çıkışı arasındaki en uzun zaman aralığıdır.Özellikleri
Microsoft'a göre Windows Vista, güncellenmiş grafiksel kullanıcı arabirimi ve Windows Aero adlı görsel stili başta olmak üzere yüzlerce yeni özellik, geliştirilmiş arama özellikleri, Windows DVD Maker gibi yeni çokluortam oluşturma araçları ve tamamı yeniden tasarlanmış ağ, ses, yazdırma ve görüntüleme alt sistemleri içermektedir. Vista ayrıca peer-to-peer teknolojisi sayesinde bir ev ağındaki makineler arasında iletişim düzeyici arttırarak bilgisayarlar ve aygıtlar arasında dosya ve sayısal medya paylaşımını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Vista, geliştiriciler için geleneksel Windows API'ı kullanarak yüksek kaliteli uygulamalar yazmayı oldukça kolaylaştırmayı hedefleyen .NET Çatısı'nın 3.0 sürümünü sunmaktadır.Buna rağmen, Microsoft'un Vista için belirlediği birincil hedef, Windows işletim sisteminin güvenlik durumunu geliştirmek olmuştur. Windows XP'nin 9ve öncüllerinin en çok eleştirilen yanı güvenlik açıkları ve zararlı yazılımlara, virüslere ve tampon bellek taşmalarına karşı zayıf oluşuydu.
Vista'nın Yarattığı Tepki
Geliştirilmesi sırasında Vista çeşitli gruplar tarafından birçok negatif eleştirinin hedefi oldu. Windows Vista eleştirileri arasında geliştirme süresinin sürekli uzaması, kısıtlayıcı lisans şartları, dijital medyaların kopyalanmasını önlemeye yönelik yeni Sayısal Hak Yönetimi teknolojisilerinin sisteme dahil edilmesi ve Kullanıcı Hesap Denetimi gibi yeni özelliklerinin kullanışsızlığı yer aldı. Ayrıca pek çok kişi tarafından Microsoft, Apple'ın fikirlerini çalmakla suçlandı.Yenilikleri
Son Kullanıcılar İçin Yenilikler
- Windows Aero, Windows'un yeni donanımsal kullanıcı grafik arayüzü olan Aero, beraberinde pek çok yerde saydamlık ve çeşitli efektler getirerek temiz ve kullanışlı tasarım ortaya koymaktadır.
- Windows Gezgini, yeni versiyonuyla organizasyon,yönlendirme ve arama işlevlerinde XP'ye göre çok daha kullanışlı hale getirilmiştir. Sol tarafa yeni olarak eklenen favori bağlantılar sütunu, temel bağlantıları görüntüleyerek bu dizinlere kolay erişim sağlar.
- Windows Kabuğu (Shell), Ekranın sağ alt köşesindeki başlat yazısı yerini bir Windows simgesine bırakmıştır.
- Windows Araması Start Menu ve Windows Gezgini'ne eklenen arama kutucukları ile bilgisayardaki belgeler ve e-postalara ulaşmak kolaylaşmıştır.
- Sidebar Ekranın herhangi bir tarafına yerleştirilebilen ve Gadgets adı ile anılan küçük uygulamaların bulunduğu çubuktur.
- IE 7 uzun zamandır pek çok web tarayıcıda görülen sekmeli tarama, RSS ve Arama Kutusu'nun yanı sıra yenilikçi bir arayüz ve Phising filtresi gibi güvenlik araçlarıyla gelmektedir.
- Windows Media Player 11 gelişmiş bir arayüzün yanı sıra XBOX 360 uyumu ve müzik listelerini internetten paylaşabilme gibi özelliklerle gelmektedir.
- Windows Mail Outlook Express'in yerini almıştır. IE 7 gibi phising filtresi içerir.
- Windows Takvim yeni bir takvim ve ajanda uygulaması.
- Windows Fotoğraf Galerisi yeni bir fotoğraf galerisi uygulaması. Dijital Kamerlardan görüntü alabilir ve slideshow'lar oluşturabilir.
- Windows Media Center daha önce XP Media Center Edition ile gelen özellikleri içermektedir, Home Premium ve Ultimate sürümüyle gelmektedir.
- Önceki Sürümler Herhangi bir dosyaya yapılan değişiklikleri gösterme ve bunları geri alma imkanı sunar.
- Konuşma Algılama Vista'ya dahil edilen bu özellik başta ingilizce olmak üzere pek çok dili desteklemektedir.
- Ebeveyn Kontrolü Ebeveynlerin çocukların bilgisayar erişimini kısıtlamasına olanak sağlar.
- Windows Meeting Space NetMeeting'in yerini almıştır
- Windos Mobility Center bilgisayarın çözünürlük, ses, pil seviyesi gibi özelliklerinin kontrolünü kolaylaştırmak amacıyla yapılmıştır.
Güvenlik
- User Account Control Windows XP'de tam yetkili kullanıcı hesaplarının yarattığı güvenlik risklerinden sonra geliştirilen , pek çok işlemde işlemin gerçekleşmesi için parola soranmantık olarakUnix'teki root'a benzer bir yapıdır.
- Windows Defender malware benzeri yazılımları temizler.
- BitLocker Enterprise ve Ultimate sürümleriyle gelen bir disk şifreleme uygulaması.
- Windows Güvenlik Duvarı Güncellemeden geçirilmiştir.
Sürümleri
Windows Vista'nın farklı kullanım amaçlarına yönelik olarak tasarlanmış sürümleri mevcuttur.Vista Starter
Vista Starter, bilgisayarla ilk defa tanışacak veya bilgisayarla sınırlı deneyimi olan kullanıcılara, internet, mesajlaşma, müzik, resim ve diğer işlevlerde yeterli bir deneyim sunan Türkiye'de de satılacak olan sürüm.Vista Home Basic
Vista Home Basic, en temel Vista sürümüdür. Bu sürümde yeni kullanıcı arayüzü "Aero" ve bazı ses, video işlevleri eksiktir. "Home Basic" gelişmiş multimedya ve eğlence özelliklerini aramayan kullanıcılar için güvenli bir bilgisayar deneyimi sunmaktadır.Vista Home Premium
Vista Home Premium, "Windows XP Home" ile karşılaştırılabilir. "Aero" arayüzüne, veri yedekleme yazılımına, "Windows DVD Maker" kayıt programına ve "Media Center" yazılımına sahiptir.Vista Business
Vista Business, Home sürümlerinden farklı olarak daha iyi güvenlik işlevleri ve etki alanlarına bağlanma imkanı sunuyor. Vista Business, işyerleri tavsiye edilen Windows Vista sürümüdür.Vista Ultimate
Vista Ultimate, "Home" ve "Business" sürümlerini birleştiren üst sürümdür.Vista Enterprise
Vista Enterprise, büyük şirketlere yönelik olarak hazırlanmış Vista sürümüdür. Sadece kurumsal kullanıcılara sunulan, yazılım güvencesi paketiyle gelen bir sürümdür. Business sürümünden farklı olarak Bitlocker veri koruması, çoklu dil desteği, Virtual PC yazılımı ve Unix tabanlı yazılımların çalışmasını sağlayan SUA yazılımından oluşmaktadır.Donanım gereksinimleri
Microsoft'a göre Windows Vista'yı çalıştırabilecek bilgisayarlar Vista Uyumlu (Vista Capable) ve Vista Premium Sürümüne Hazır (Vista Premium Ready) olarak sınıflandırılmaktadır. Vista Uyumlu veya dengi bir bilgisayarın en az 800 MHz işlemci, 512 MB RAM ve DirectX 9 destekli bir ekran kartına sahip olması gerekir. Vista Uyumlu PC'ler Aero kullanıcı arabirimi de dahil olmak üzere gelişmiş Vista grafiklerini destekler. Vista Premium Sürümüne Hazır bir bilgisayar en az 1.0 GHz işlemci, 1 GB sistem belleği, yeni Windows Görüntü Sürücüsü Modeli'ni destekleyen ve en az 128 MB bellekli bir ekran kartı gerektirir ve Vista'nın üst düzey özelliklerini destekler. Microsoft, bir bilgisayarın Vista'yı çalıştırabilme yeteneğini ölçen Windows Vista Yükseltme Danışmanı adlı bir yazılımı da Windows XP ve Windows Vista kullanıcılarına sunmaktadır. }Microsoft'un web sitesinde bazı Vista uyumlu donanımlar listelenmektedir. Belirttikleri Vista Premium Sürümüne Hazır dizüstü bilgisayarlarda Intel Core 2 Duo T5500 veya üzeri işlemci ve 1 GB bellek bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
- Windows Vista resmi sayfası
- Windows Vista resmi Türkiye Sayfası (içeriğinde İngilizce yazılar da bulunuyor)]
- Seçenek Dert - Joel Spolsky'nin makalesinin çevirisi
- Windows Vista'nın resmi olmayan haber ve ipucu blogu
Kaynaklar
Vikipedi
