Türkçe Bilgi: Vakıf Gureba Hastanesi

İstanbul’da Şehremini semtindeki vakıf olarak yapılan hastane. Sultan Abdülmecid Hanın hayır yapmayı çok seven annesi Bezm-i Âlem Valide Sultan tarafından yaptırılmıştır. 1843’te İstanbul’da çok sayıda ölüme sebep olan çiçek hastalığı sonucunda sağlık kurumlarının yetersiz kaldığını gören İkinci Mahmud’un kadın efendilerinden olan, Birinci Abdülmecid’in annesi Bezm-i Âlem Valide Sultan bir hastane yaptırmak istedi. Mekan olarak Çapa ile Vatan Caddesi arasında bulunan, o zamanki adıyla Yenibahçe Çayırı uygun görülerek hastane yapılmaya başlandı. 1845’te hizmete açıldı.

Kuruluşundan iki yıl sonra hazırlanan bir vakfnameyle Bezm-i Âlem Gureba-ı Müslimin Hastanesi adıyla garip, elden ayaktan düşmüş, fakir, kimsesiz Müslümanlara tahsis edildi. Tam anlamıyla garipler, fakirler hastanesi olan Gurebada, her türlü muayene ve tedavi ücretsiz olarak yapılırdı. Çünkü Bezm-i Âlem Valide Sultan, hastaneyi ve vakfı kurarken ücretsiz muayene ve tedavi şartı koymuştu. Hastanenin o günkü şartlara ve dini inançlara göre hazırlanan talimatnamesi çok mükemmel kabul edilmektedir. İdari ve diğer konularda karşılaşılabilecek bütün hususlar hatta hasta kabul ve tedavi şartları bile, en ince noktalarına kadar belirtilmiştir.

Hastanede hekim, cerrah, eczacı ve diğer işleri yürütecek personel maaşlı olarak bulunuyordu. Çalışma gece gündüz olup, evli olan hekimler haftada üç gün evlerine gidebiliyorlardı. İlk kuruluşunda hastanede 12 koğuş ve 210 yatak vardı. İlk başhekimi Kaymakam Ahmed Beydi. Veba ve buna benzer bulaşıcı hastalıklar koğuşu öbürlerinden ayrıydı. Hastane 1894 yılındaki depremden büyük zarar gördüğünden, hastalar Okmeydanı’nda yaptırılan yerlere taşındı. Tamirat bir senede bitirildi. Bu arada hastaneye havagazı tertibatı bağlandı. Daha sonra 1920’ye kadar çok sayıda tamirat yapılarak yeni ilave ve servis hizmet birimleri açıldı. Hastane tam teşekküllü hizmet verecek duruma getirildi.

Vakıf Gureba Hastanesi, Cumhuriyet döneminde ödenek yönünden Vakıflar Genel Müdürlüğüne 1 Mayıs 1924’te de yönetim yönünden Sıhhat ve Muavenet-i İctimaiye Vekaletine bağlandı. 1924-25 öğretim yılındaHaydarpaşa Tıp Fakültesinde okuyan talebeler için Gureba Haseki ve Cerrahpaşa hastanelerinden istifade edilmeye karar verilince, hastane öğretim görevine başladı. Uzun zaman, gerek talebe, gerekse klinik olarak Tıp Fakültesi istifadesinde kaldı.

Evkaf Nazırı Hayri Efendi zamanında 1910’da Yukarı Gureba’da yapımına başlanan ek idare ve poliklinik binası ancak 1942’de bitirilebildi. Tıp Fakültesi poliklinikleri buraya taşındı.

1956 yılında hastanenin yönetimi; Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlandı. Bu tarihlerden sonra ek inşaat yapımları devam etti. Yukarı Gureba’da diş hekimliği fakültesinin ve diğer bazı kliniklerin de kurulmasıyla İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi bütün kuruluşlarıyla Yukarı Gureba’ya taşındı. 1965 yılında da buranın mülkiyeti satın alındı.

Vakıf Gureba, zamanımıza kadar şu isimler altında hizmet vermeye devam etti. Gureba Hastanesi, Bezmialem Hastanesi, Gureba-i Müslimin Hastanesi, Valide Sultan Hastanesi, Vakıf Gureba Hastanesi, Bu günkü ismiyse (1993) Bezmialem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastanesi. Hastane, Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı katma bütçeli bir hastanedir. On dört servisin hizmet verdiği hastanede 400 yatak vardır. 1969’da temeli atılarak yapımına başlanan 700 yataklı yeni Gureba Hastanesinin binası (1991) bitirilerek hizmete girmiştir. Eski bina ise tamire alındı. Ayrıca onkoloji servisi mevcuttur. Hastane eğitim amaçlı da kullanılmaktadır.

Vakıf Gureba Hastanesi

Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi

Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi

Bezmiâlem Valide Sultan

Çapa, Fatih

Fatma Şakir Memik

Kemal Sayar

Turhan Çömez

Sema Kürklü