Uzun Mehmet

Kısaca: Türk bahriyesinin İngiliz kömürüne bağımlılığını gidermek için halkın katkısını sağlama gayretleri, Uzun Mehmet’in 1829 yılında Zonguldak kömürünü keşfiyle sonuçlanmıştır. Bugün Zonguldak’ta... ...devamı ☟

Uzun Mehmet Taşkömürünü Türkiye’de ilk keşfeden 19. yüzyılda yaşamış Zonguldaklı Türk. O zaman kömür İngiltere’den ithal ediliyordu. Buna ödenen paranın yanında İngiltere ile bir savaş halinde onlardan kömür almak imkansızdı. Sultan İkinci Mahmud Han (1808-1839) bir ferman çıkararak memleketin her yerinde kömür aranmasını emretti. Ayrıca bahriyede asker olanlara kömür nümuneleri verilerek terhislerinden sonra aramaları isteniyordu. Bu erlerden Uzun Mehmed, Kestaneci köyüne dönünce kömür aramaya başladı. Kışlık unu için değirmene gittiğinde sıra kendisine gelinceye kadar Ereğli-Zonguldak Kösedağı mevkiindeki Neyren (Niren) Deresi boyunca araştırmalarına devam etti. Ertesi gün de kömür aramasına devam eden Uzun Mehmed, ana kaynağı bulup, oradan parçalar alarak çuvalla evine getirdi. Bunları yakınca aradığı kömürün bu olduğunu anladı. Damardan aldığı parçaları İstanbul’a götürüp ilgili yere teslim etti. Sultan İkinci Mahmud Han tarafından (50 kese altın) mükafatla taltif edildi. Ayrıca kendisine kaydı hayat şartıyla 600 kuruş maaş bağlandı. Bir heyetle Zonguldak’a dönüp, kömürü bulduğu yeri göstereceği sırada kahvesine zehir konarak öldürüldü (1829). Bu işi, kömür aramak için ferman alanlardan, Ereğli mütesellimi (vergi tahsildarı) oradan gönderdiği iki kişiyle yaptırdı.

Zonguldak’taki maden ocaklarından ikisine Uzun Mehmed-I, Uzun Mehmed-II adları verildi. Ayrıca şehrin caddelerinden birinin adı da Uzun Mehmed’dir. Şehrin en güzel yerindeki madenci feneri şeklindeki anıt Uzun Mehmed’in hatırası olarak dikildi.

Türk bahriyesinin İngiliz kömürüne bağımlılığını gidermek için halkın katkısını sağlama gayretleri, Uzun Mehmet’in 1829 yılında Zonguldak kömürünü keşfiyle sonuçlanmıştır. Bugün Zonguldak’ta Uzun Mehmet adına bir anıt dikilmiştir. Ayrıca taşkömürünün ilk defa 1822 yılında Karadeniz Ereğlisi Kestaneci köyünden gemici Hacı İsmail tarafından bulunup II. Mahmut’a götürüldüğü ve beş kese altınla mükafatlandırıldığı da rivayet edilir.

Uzun Mehmet'in öyküsü

Uzunmehmet ve kömürün bulunuşuyla ilgili öykü, 1820-1829 yılları arasında geçiyor.

Öyküde, Uzunmehmet hikayesi şöyle anlatılıyor:

Uzunmehmet, Ereğli'ye bağlı Kestaneci köyündendir. 1820'li yıllarda Ereğli'nin belli başlı ailelerinden Karamahmutzadeler sülalesinden olduğu bilinir. Uzunmehmet, askerliğini bahriye eri olarak yapmıştır. Terhis olurken kendisine subayları tarafından kömür numunesi gösterilmiş ve memleketine dönünce siyah taşlardan araması istenmiştir.

Uzunmehmet, bir gün Neyren köyü civarındaki değirmene gider. Hasat sonu olduğu için değirmen tamamen doludur. Uzunmehmet, dere kenarında dolaştığı sırada siyah taşlar bulur. Bir anda askerde kendisine gösterilen siyah taş (yanan taş) aklına gelir.

Bunlardan biraz toplayarak değirmende yanan ocağa atar. Taşların yandığını görünce çok sevinir. Ertesi gün aynı yere gizlice giderek daha geniş arama yapar. Bazı yerleri kazan Uzunmehmet, çuvala koyduğu kömür numunelerini İstanbul'a götürür. Padişah İkinci Mahmut, kömürün bulunuşuna sevinerek Uzunmehmet'i 50 altınla ödüllendirir. Böylece kömürün bulunuşu 8 Kasım 1829 olarak tarihe geçer.

Dönemin Ereğli Ayanı Hacı İsmail Ağa, Uzunmehmet'in kömürü bulmasını hazmedemez. İstanbul'a Fen Heyeti'ne gitmek için yola çıkan Uzunmehmet'i, Leblebici Hanı'nda öldürtür.''

İlgili konular

kömür zonguldak taş kömürü

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Mehmed Uzun
3 yıl önce

Ağustos 2018.  ^ Uzun, Ölüm Meleğiyle Randevu, ss. 53-54. ^ Uzun, Ölüm Meleğiyle Randevu. s. 95. ^ Varlık, Yasemin  (7 Nisan 2001). "Mehmet Uzuna Beraat". Bianet...

Mehmed Uzun, 1953, 1977, 1985, 2001, 2002, Biyografi, Kürt, Kürtçe, Siverek, Taslak
Mehmet Okur
3 yıl önce

Mayıs 1979'da doğdu. Abdullah ve Nimet Okur'un tek oğulları Mehmet Okur, çocukluk yıllarında uzun süre kaleci olarak futbol oynadı. Ancak basketbol yeteneği...

Mehmet Okur, 1979, 26 Mayıs, Asım Pars, Bursa, Detroit Pistons, Efes Pilsen, Final Four, NBA, NBA Draft, Oyak Renault
Mehmet Pesen
6 yıl önce

Mehmet Pesen, ( d.1923, İstanbul - ö. 3 Ağustos 2012, İstanbul ) Türk ressam. 1923 yılında İstanbul'da doğan sanatçı, 1948 yılında Güzel Sanatlar Akademisi...

Mehmet Pesen, 1923, 1948, 1986, 1987, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Ressam, Taslak, UNICEF, İstanbul, On`lar Grubu
Mehmet Uzun
6 yıl önce

Mehmet Uzun (d. 6 Haziran 1950, Turhal), Türk eski serbest güreşçi. Güreşe 1965'te başladı. 1969'da Balkan gençler şampiyonu oldu. 1971'de dünya dördüncüsü...

Mehmed Uzun, 1953, 1977, 1985, 2001, 2002, Biyografi, Kürt, Kürtçe, Siverek, Taslak
Mehmet Ekşi
3 yıl önce

Mehmet Ekşi, (1 Nisan 1953, Elâzığ), Trabzonspor ve Beşiktaş'ta uzun süre başarıyla görev yapan eski millî futbolcu, teknik direktör. Elazığspor’da oynarken...

Mehmet Ekşi, 1955, 1978, 2005, 2006, Beşiktaş Jimnastik Kulübü, Elazığspor, Jean Tigana, Rıza Çalımbay, Spor Portalı, Trabzonspor
Mehmet Âkif Ersoy
3 yıl önce

sonra Mehmet Âkif Ersoy (20 Aralık 1873 - 27 Aralık 1936), Türk şair, veteriner hekim, öğretmen, vaiz, hafız, Kur'an mütercimi ve siyasetçidir. Mehmet Âkif...

Mehmet Akif Ersoy, 1873, 1889, 1893, 1906, 1907, 1911, 1912, 1913, 1917, 1919
Mehmet Akif Ersoy Müze Evi
3 yıl önce

tarafından savaş yıllarında Mehmet Âkif'e tahsis edilmişti. Yapı 1949'da şehir meclisi kararı ile müze-eve dönüştürüldü ancak uzun yıllar harap durumda kaldı...

Mehmet Akif Ersoy Müze Evi, 1826, 1949, 1982, 1984, 2003, Abdülmecit, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Kanuni Sultan Süleyman
Mehmet Batallı
6 yıl önce

bitirdi ve ardından ABD'de ihtisas yaptı. Fransızca ve İngilizce bilen Mehmet Batallı uzun yıllar Gaziantep Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanlığı...

Mehmet Batallı, 11 Ocak, 1944, 1991, 1993, 1995, 1997, 1999, 2004, 23 Haziran, 25 Ağustos