Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Urumlar

Kısaca: Urumlar ya da Urum Türkleri (Urumca урумлар Urumlar), daha çok Ukrayna'da Mariupol'da, daha az olarak da Gürcistan'da Parmaksız (Tsalka), Rusya, Kazakistan ve Yunanistan'da yaşayan Kıpçakların/Oğuzların bir kolu olan Rum Ortodoks Hristiyan Türk halkı 1779-80 yıllarında, Rus Çarlığı’nın Hıristiyan Osmanlı tebaası politikaları gereği, II. Yekaterina’nın iradesi ile Kırım’dan tehcir edilmişlerdir. ...devamı ☟

Urumlar ya da Urum Türkleri (Urumca урумлар Urumlar), daha çok Ukrayna'da Mariupol'da, daha az olarak da Gürcistan'da Parmaksız , Rusya, Kazakistan ve Yunanistan'da yaşayan Kıpçakların/Oğuzların bir kolu olan Rum Ortodoks Hristiyan Türk halkı 1779-80 yıllarında, Rus Çarlığı’nın Hıristiyan Osmanlı tebaası politikaları gereği, II. Yekaterina’nın iradesi ile Kırım’dan tehcir edilmişlerdir. Ukrayna hükümeti hem Urumların hem de Rumeylerin azınlık haklarını tanımış ve güvence altına almıştır. Adları olan Urum kelimesi ses türemesi yoluyla Rum kelimesinden türetilmiştir. Bu ön türeme Urum < Rum örneğine benzer biçimde Urus < Rus örneği verilebilir. Kuzey Kafkasya'da Çerkesçe konuşan Urımlar (Çerkes Rumları) ile karıştırmamak gerekir. Resmi kayıtlarda Grek-Yunanlı olarak adlandırılan Urumlar, kendilerini asla Yunanlı olarak görmemekte ve Yunanlılardan dini inançları hariç tamamen farklı olduklarını açıkça vurgulamaktadırlar. Türk dilli Urumlar ile Yunan dilli Rumeyler birbirine karıştırılmakta ve her ikisi birlikte Greko-Tatarlar (ya da Azakönü Grekleri Греки Приазов'я) adıyla da anılmaktadırlar. Bugün Greko-Tatarların nüfusu yaklaşık olarak 120 ile 130 bin civarında olup, bunların % 60-65'i Urum, geriye kalanları ise Rumey'dir. Kırımda yaşarlarken eskiden Rumeylere Tat, Urumlara ise Bazaryane adı da verilmiştir. Aile yapısı, gelenekleri ve geleneksel uygulamaları Anadolu ve çevresinde yaşayan diğer Türk halklarıyla benzerlik gösterir. Düğünlerdeki oyunlar Kırım Tatar Türklerinin oyunları gibidir. Ukrayna Urumları

Ukrayna Urumları

 (Kırım Urumları ile Azak Urumları) günümüzde Donetsk vilayetine bağlı 29 köyde mesken kurmuşlardır. Ayrıca Zaporojye vilayetinin de bir köyünde ve de Mariupol şehrinde oturmaktalar. Ortodoks Karamanlılar ile ilgi kurulabileceği ileri sürülmektedir. Gürcistan Urumları

Gürcistan Urumları

 ya da Kafkasya Urumları: Gürcüstan’ın güneyinde Kvemo Kartli bölgesinde bulunan Tsalka (Parmaksız) şehrinde yaşayan ve 18. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadarki dönemde Osmanlı İmparatorluğundan göç eden Ortodoks Hristiyan Türklerdir. Ana dillerine bizim dilca adını verirler. 1979 sayımına göre Gürcistan'daki Urumların sayısı 30.811 kişidir. Urum Türkçesi konuşan topluluklar bölgeye iki dalga halinde gelmişlerdir. İlk dalga 18. yüzyılın ikinci yarısında Gürcistan’daki madenlerde çalışmak üzere Türkiye’den göç etmiştir. İkinci kafile ise 19. yüzyılda gelip Abhazya ve Türkiye’ye göç eden Müslüman Çerkezlerin yerine Kuban Bölgesi’nde yerleşmiştir. Tahminen 1821-1825 yıllarında Trabzon, Giresun, Erzurum ve Kars illerinden Gürcistan’ın Tselka bölgesine göçen ve oradan da 1981-1986 yıllarında Kırım, Donetsk ve Dnipropetrovsk’a yerleşen 2-3 bin civarında Urumdan da söz edilmektedir. Kırım çıkışlı Urumlar, Kırım Tatar Türkçesine çok yakın olan Urum Türkçesini konuşmaktadırlar. Anadolu çıkışlı olan Urumların dili ise Urum Türkçesinden farklı olup daha çok Oğuz grubu lehçelerine ve Anadolu’nun Kars, Erzurum ağzına yakındır. A. Garkavets'e göre Ukrayna'daki Urumların dili dört gruba ayrılır: Erkek giysileri: hem erkek hem de kadınlarda gömlek (kelek, kolmek, golmek) kullanılır ve bunlar eskiden desenli ve işlemeliydi. Pantolon/şalvar (tuman, şalvar) genelde krem rengi olup uzun, geniş ve paçaları bağcıklıdır. Pantolon üstüne takılan kuşaklar/kemerler (huşah) dar olur. Geniş pantolonlar için uçkur (oçkur, uçkur) kullanılır. Kalpakları/şapkaları (halpah) kuzu derisinden silindir biçimli olur. Çizmeyi (çizma, tızma, cizma) kendileri yapmaz satın alırlardı. Kadın giysileri: kadın elbiseleri (fistan) olarak en belirgini şalvar (şalvar) adı verilen alt giyimidir. Tunik şeklinde olanlarına fistan ya da urba denir. Fistanın altına kölmek denen gömlek giyilir. Fistan üzerine eglük, üglük, öglük denen önlük/peşkir takılır. Başörtüsü (baş yavluh) havlu biçiminde olursa marama adını alır.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Tsalka
3 yıl önce

Savaşı'ndan sonra bölgeye göç eden Ermeniler ve Urumlar oluşturmaktadır. 2002 nüfus sayımına göre, Ermeniler %53, Urumlar %22, Gürcüler %13 ve Azeriler %10 dur...
Çayırova, Kangal
6 yıl önce

oluşmasından dolayı bu ismi almıştır. Öncesinde Rumlar oturduğu için burası Urumlar diye geçermiş. Sivas iline 89 km, Kangal ilçesine 33 km uzaklıktadır. Türkiye...

Çayırova, Kangal, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Akıncılar, Sivas, Altınyayla, Sivas
Rumeyler
6 yıl önce

halklarından Urumlar 27 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ^ a b Altınkaynak, Erdoğan (2004). Ukrayna'daki Hristiyan Türkler "Urumlar" 23...
Ulupınar, Çarşamba
6 yıl önce

Eğridere'nin Ermenileri (Rize'den 1700 yıllarında Hemşin deresinden gelmişler) ve Urumlar, eski adıyla Ulupunar (Meds Güğ, Büyük Köy anlamı). 1915 ve 1922'de büyük...

Ulupınar, Çarşamba, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Acıklı, Çarşamba, Ahubaba, Çarşamba
Rumeyce
6 yıl önce

bağlantı] ^ Altınkaynak, Erdoğan (2004). Ukrayna'daki Hristiyan Türkler "Urumlar" 23 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Karadeniz...
Urumca
6 yıl önce

Urumca ya da Urum Türkçesi (kendilerince Ukrayna: Урум тыль, урум тілі, урум ділі Urum Tili; Gürcistan: bizim dilca) Urumlar tarafından konuşulan Türk...
Borçalı
3 yıl önce

Cumhuriyeti'nin bir bölgesi olmuştur. Borçalı Uyezd'da Türkler, Almanlar, Urumlar, Ruslar ve Gürcüler yaşıyordu. Gürcistan bağımsız olunca yine Gürcistan...

Borçalı, Azerbaycan Türkleri, Bolnisi, Dmanisi, Eski Türkçe, Gürcistan, Kvemo Kartli, Marneuli, Safeviler, Başkeçid, Garatepe
Karamanlılar
3 yıl önce

karşılaşırız: "Ammâ aslâ Urum lisânı bilmeyüp bâtıl Türk lisânı bilürler". Karamanlıca Karamanoğulları Beyliği Linobambaki Urumlar ^ Hayati Develi, Osmanlı'nın...

Karamanlılar, 1551, 17. yüzyıl, 1924, Anadolu, Antik Yunanca, Eminönü, Eremya Çelebi Kömürcüyan, Fener, Fetret devri, Galata