Théoden, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter, Rohan ülkesinin 17. kralı.
Kral Thengel'in ve Lossarnachlı Morwen'in tek oğludur. Biri kendinden büyük olmak üzere dört kız kardeşi vardır. En sevdiği kardeşi Theodwyn'dir. Üçüncü çağın 2948 yılında -Thengel kral olana kadar- ailesinin yaşadığı Gondor'da doğmuştur. Yetiştirilirken Rohirrimden çok Sindarin dilini ve Ortak Lisan'ı öğrenmiştir. Halkının dilini daha sonraları öğrenmiştir.
Babasının Ü.Ç. 2980'de ölmesi üzerine kral olmuştur. Denir ki, tacı devraldığı gün, dağlardaki kötü kalpli yaratıklar silahlarını geride bırakarak birden ortadan yok olmuşlardır.
Kardeşi Theodwyn'i yanına alarak tahtını Edoras'a kurmuştur. Gençliğinde elf kanı taşıyan biriyle evlenmiştir ancak kraliçe, oğlu Theodred'i doğururken ölmüştür. Theodwyn'in ve kocası Eomund'un ölümünün ardından yeğenleri Eomer ve Eowyn'i himayesine almış, kendi çocuğu gibi yetiştirmiştir.
Theoden, hükümdarlığının erken dönemlerinde güçlü, sağlıklı ve çok etkileyici bir kraldı. Çok çabuk ve iyi kararlar verir, halkının olabilecek en iyi şekilde yaşaması için çabalardı. İyi bir biniciydi. Halkının doğasında olan bir özelliği olarak, uzun boylu ve mağrur yapılıydı, oldukça güçlüydü.
Ordunun başkomutanı da olan Eomund'un ölümünden sonra, bu görevi kendisi üstlendi. Kılıcının adı Herugrim idi. denir ki, Theoden bu kılıçla hangi orkun canını almayı arzularsa, o orkun Theoden'in gazabından kaçışı olmazdı.
Yüzük savaşı zamanında, Theoden yaklaşık 30 yıldır hükümdardı, ve yaşının belirtilerini gösteriyordu. Başdanışmanı ve Saruman'ın ajanı olan, ve hatta denildiğine göre ona "yaşlandırıcı zehirler" veren Grima Solucandil'in etkisi altında kararlarını veriyordu. Ayrıca Gleowine adında bir vekilharcı vardı.
Yüzük Savaşı'nın ilk dönemlerinde, hükmünün ellerinin arasından kayıp gitmesine izin vermiş, ve Solucandil'in hükmü bu dönemde otoritesi oldukça güçlenmiştir. Rohan orduları da Isengard'daki Saruman'ın emrindeki orklarla ve güneylilerle tekrar çatışmaya başlamıştı.
Oğlu Theodred, Saruman'ın orklarıyla yaptığı İsen Sığlıkları Savaşı'nda ölümcül olarak yaralanınca, yeğeni Eomer'i varisi ilan etmiştir.
Gandalf ve Aragorn onunla konuşmaya geldiğinde Theoden, Gandalf'ın "atlarınızı Saruman'a karşı sürün" öğüdüne uymaya karar vermiş, Gandalf Grima'yı defettikten sonra Theoden eski gücüne tekrar kavuştu, kılıcını aldı ve atını Miğfer Dibi'ne sürdü. Bu andan sonra ona Edne (yenilenmiş) adı verildi, zira Saruman'ın ve Solucandil'in verdiği telkinden kurtulmuştu.
Genç Eorl'un yeminini tutarak, en kısa sürede Rohirrime liderlik ederek Gondor'un yardımına, Pelennor Çayırları Savaşı'na koşmuştur. Savaşta, kendi birliğinden kat kat güçlü olan Haradlı süvarileri ezmiş, ancak Angmarlı Cadı Kral'la karşılaştığı sırada, kara bir okla vurulan atı Karyele'nin altında kalarak ağır yaralandı ve kısa süre sonra da öldü.
Théoden'in kız yeğeni Eowyn bunu görüp Angmarlı Cadı Kral'ın karşısına çıkmış ve Meriadoc Brandybuck yardımıyla Cadı Kral'ı öldürmüştür. Théoden filmde son anlarını Eowyn'le geçirirken, kitapta Merry ile vedalaşmıştır.
Naaşı Sauron'un düşüşünden sonra Rohan'a taşınana kadar Minas Tirith'te kalmıştır. Kral Théoden, cenazesi alayı Gondor ve Rohan beraberliğinde yapılan ilk kraldır. Galadriel, Celeborn, Arwen, Elrond ve oğulları gibi bazı elfler de cenazeye eşlik etmişlerdir. Genç Eorl'a dayanan kralların ikinci soyunun son üyesidir.