Tezhip

Kısaca: Eski bir süsleme sanatıdır. Sözcük Arapça'da “altınlama, yaldızlama” anlamına gelir. Ama tezhip yalnız altınla değil boya ile de yapılır. Daha çok yazma kitapların sayfalarını, hat levhalarının kenarlarını süslemede kullanılmıştır. Tezhip doğuda olduğu kadar batıda da uygulama alanı bulmuş bir sanattır. Özellikle ortaçağda Hıristiyanlık'ın kutsal metinlerini, dua kitaplarını süslemede yoğun biçimde kullanılmıştır. Ama zaman içerisinde kitaplarda da resim öne çıkmış, tezhip yalnızc ...devamı ☟

Eski bir süsleme sanatıdır. Sözcük Arapça'da “altınlama, yaldızlama” anlamına gelir. Ama tezhip yalnız altınla değil boya ile de yapılır. Daha çok yazma kitapların sayfalarını, hat levhalarının kenarlarını süslemede kullanılmıştır.

Tezhip doğuda olduğu kadar batıda da uygulama alanı bulmuş bir sanattır. Özellikle ortaçağda Hıristiyanlık'ın kutsal metinlerini, dua kitaplarını süslemede yoğun biçimde kullanılmıştır. Ama zaman içerisinde kitaplarda da resim öne çıkmış, tezhip yalnızca başlıklardaki büyük harfleri süslemekle sınırlı kalmıştır.

Türkler'de tezhibin geçmişi Uygurlar'a kadar uzanır. Mani dininin Uygurlar arasında yayıldığı 9. yüzyılda tezhip sanatı da görülmeye başlanmıştır. Bu dönemde İslam ülkelerinde de tezhip yaygın bir sanattı. Anadolu'ya Selçuklular'ın getirdiği tezhip en gelişkin dönemini Osmanlılar zamanında yaşamıştır. 15. yüzyılda Mısır'da Memluk sanatçıları ayrı bir üslup geliştirmişler, aynı dönemde İran'da ve ardından Timurlular'ın egemen olduğu Herat, Hive, Buhara, Semerkant gibi merkezlerde tezhip sanatı büyük gelişme göstermiştir. Herat'ta geliştirilen üslup daha sonra da İran tezhip sanatını büyük ölçüde etkilemiştir. Osmanlı sanatçıları da 15.-16. yüzyıllarda İran'la artan ilişkiler sonucunda Herat Okulu'nun birçok özelliğini yapıtlarında kullanmış, yeni bireşimler yaratmışlardır. 18. yüzyılda Osmanlı tezhip sanatı gerilemeye yüz tutmuş, klasik motiflerin yerini kaba süslemeler almaya başlamıştır. 19. yüzyılda ise sanatın hemen her alanını saran batı etkisi tezhibe de yansımış, örneğin Klasik dönemde tek olarak kullanılan çiçek motifleri vazolar, saksılar içinde buketler halinde görülür olmuştur.

Tezhipte temel malzeme altın ya da boyadır. Altın, dövülerek ince bir tabaka haline getirilmiş varak olarak kullanılır. Altın varak su içinde ezilip jelatinle karıştırılarak belli bir kıvama getirilir. Boya ise genellikle toprak boyalardan seçilirdi. Sonraları sentetik boyalar da kullanılmıştır. Tezhip sanatçısı (müzehhip) bir kağıdın üstüne çizdiği motifi önce sert bir şimşir ya da çinko altlığın üstüne koyarak çizgileri noktalar halinde iğneyle deler. Sonra bu delikli kağıdı uygulanacağı zeminin üstüne koyarak delikleri yapışkan bir siyah tozla doldurur. Delikli kağıt kaldırıldığında motifin uygulanacak zemine çıktığı görülür. Bu motif iyice belirginleştirilip altınla ya da boyayla doldurularak tezhip meydana getirilir.

Tezhip

1 . Yazma kitaplarda, sayfaların yaldız ve boya ile bezenmesi, yaldızlama.
2 . Süsleme, bezeme.

Tezhip

Türkçe Tezhip kelimesinin İngilizce karşılığı.
illumination; gilding

Tezhip

yaldız sürme, yaldızlama. süsleme, bezeme.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Fatma Çiçek Derman
6 yıl önce

Fatma Çiçek Derman (d. 1945), Türk tezhip ve minyatür sanatçısıdır. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü ve İstanbul...

Cahide Keskiner
6 yıl önce

Cahide Keskiner (1931 - 14 Kasım 2018) Türk tezhip ve minyatür sanatçısıdır. 2000 yılında Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Mevlana Büyük...

Müzehhip
2 yıl önce

Müzehhip, Tezhip sanatını icra edenlere verilen addır. Hattatların yazıları ile berat ve menşurların tuğra ve yazılarını süsleyen müzehhepler Osmanlı Devleti'nde...

Halkar
6 yıl önce

Hâlkâr; geleneksel Türk sanatlarının bir dalı olan tezhip sanatında kullanılan bir tekniktir. Tezhibin kelime anlamı "yalnız altınla yapılan süsleme"dir...

Halkar, Altın, Sanat, Taslak, Türk
Nakkaşlık
2 yıl önce

denilen ve duvarlara yapılan nakışları yapan nakkaşlardır. Müzehhibler: Tezhip yapan nakkaşlardır. Musavvirler: Tasvir eden, suret yapanlar. Şebihnüvisler:...

Nakkaşlık, Nakkaşlık
Osmanlı nakış sanatı
2 yıl önce

nakkaşhanede sanat icra etmiştir. Aynı dönemde Osmanlı nakkaşhanesinde ünlü tezhib ve minyatür ustaları Kara Memi ve Şaban Usta’da çalışmaktadırlar. Kanuni...

Osmanlı nakış sanatı, Osmanlı nakış sanatı
Anglosakson sanatı
6 yıl önce

çıkan ve 1042'deki Norman egemenliğine değin kendini bilhassa İngiltere'de tezhib ve mimarlık alanında gösteren bir sanattır. İngiltere ve Galler'de hala...

Plastik sanatlar
2 yıl önce

üstünden, altından bakılabilmeli. Bu açıdan baktığımızda resim, fotoğraf, grafik, hat, minyatür, tezhip gibi sanatlar plastik sanatlar içerisine girmez....

Plastik sanatlar, Alçı, Boya, Heykel, Kil, Resim, Sanat, ,