Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Terni

Kısaca: Terni, İtalya'nin merkezinde Umbria bölgesinin ve aynı adlı Terni ili'nin merkezi olan bir komündür. ...devamı ☟

Terni
Terni

Terni Haritası

Tam ekran moduna geçmek için harita üzerindeki Tam ekran modu ikonuna tıklayınız.

Terni, İtalya'nin merkezinde Umbria bölgesinin ve aynı adlı Terni ili'nin merkezi olan bir komündür. Tarih Şehirin M.Ö.7. yüzyılda Umbriyalılar tarafından kurulduğu ve M.Ö. 3. yüzylda ise antik Romalılar eline geçtiği bilinmektedir. Antik Roma dönemide şehir İtalya'nın kuzey-güney anayolu Via Flamına üzerinde önemli bir müniçipium oldu. Antik Romalı döneminde şehrin adı "iki nehir arasında" anlamına gelen İnteramna idi. Şehir antik Romalılarca çok imar edilmişti: önemli binalar, şehir surları, şu kemerleri ve şu yolları, tapınaklar, köprüler ve anfi-tiyatro bu dönemde yapılmıştı. 755de barbar kavimleri göçleri sırasında Lombardlar tarafında ele geçirildikten sonra şehir önemi giderek kaybetmniştir. Speletto Dükalığı içinde önemsiz ikinci derecede bir kasabaya dönüştü. 1174da Kutsal-Roma-Germen İmparatoru Frederik Barbarosa'nın İtalya'yı istilası sırasında Terni şehri bir Alman ordusu komutanı tarafından ele geçirilip yağmalanmıştır. Ondan sonraki yüzyılda Assisi'li Francis fakirlere yardım için dualarını yapmakta iken Terni yerleşkesini fakirliğin bir merkezi olarak anmıştır. 14. yüzyılda Ternı şehri kendi kendini idare etmek için yeni bir anayasa ilan etti. 1353de şehir surları onarılıp genişletildi. Fakat ortaçcağların son yüzyıllarında diğer İtalyan şehirlerinde olduğu gibi Terni de Nobili ve Banderari adları altında Guelfo’lar (kilise yanlışı) ve Ghibellino’lar (krallık yanlısı) arasındaki ikili mücadelelerine sahne oldu ve çok büyük ziyan gördü. Sonra Terni Papalık Devleti'nin egemenliği altına girdi. 1580de yakında bulunan demir madenlerini işlemek için "Ferriera" adı verilen demir üretim fabrikası işletmeye açıldı ve böylece Terni'nin sonraki yüzyıllarda demir-çelik ve diğer ağır sanayinin merkezi olmasına yol açıldı. Fakat 17. yüzyılda Terni hastalık, salgın ve açlıktan büyük iktisadi ve sosyal çöküntüye uğradı ve Terni'nın diğer dünya ve büyük dünya işleriyle çok alakalı Papalık Devleti'ne bağlı olması bu yörel çöküntünün devamına da bir neden oldu. 19. yüzyılda İtalya'nın bir ülke olarak tekrar ortaya çıkışı ve birleştirilmesi ve Terni çevresinde bulunan bol şu gücü nedeniyle şehir Sanayi Devrimi merkezi olarak ortaya çıktı. Yeni sanayiler olarak Terni'de İtalyan ordusuna silah sağlayan silah fabrikası ve atölyeleri; demir-çelik fabrikası; büyük döküm fabrikası; tarım aletleri fabrikaları; jut ve yünlü üretim fabrikaları kuruldu. Şehirde kurulan bir şirket, İtalya'nın hidroeletrik gücünü çalıştırmaya başladı. Şehirde kimya endüstirisi geliştirdi; endüstriyel gazlar ve sentetik kauçuk fabrikaları kurulup genişletildi. 1927de Terni yeni kurulan Terni ili merkez şehri oldu. İkinci Dünya Savaşı sırasında Terni şehrinin önemli sanayi merkezi olması dolayısiyla müttefik hava kuvvetlerinin büyük bombardımanına uğradı. 1944de müttefikler eline geçene kadar Terni şehri ve sanayileri 108 hava bombradıman hücumuna hedef oldu ve büyük insan, bina ve malzeme zayiatı oldu. Bu nedenle İtalyan hükümeti Terni şehrini İtalyan "Kahramanlık için Askeri Salıp" askeri madalyası ile taltif etti. Fakat bu ziyanlara rağmen savaştan sonra Terni Umbria bölgesinin ve İtalya'nın önemli bir sanayi merkezi olma durumunu korudu. Ama 20. yüzyıl devam ettikçe bu sanayi temeli büyük değişikliklere sahne oldu Epeyce zaman Terni, şehre verilen "Çelik Şehri" lakabına hak kazandı. Fakat çelik sanayinin harpten sonra reorganizasyonu dolayıyla 1947-1952 döneminde 4.700 demir-çelik işçisi işini kaybetti ve bu 1980li ve 1990li yıllarda çok derin sanayi reorganizasyonlara ilk perde oldu. Demir-Çelik önce Finsider sanayi olarak yeniden organize edildi ve 1980li yıllarda sadece özel çelik üretimi kalmışken bu üretim kapasitesi Alman çok uluslu ThyssenKrupp'a devredildi. Bu süreç şehrin diğer sanayilerinde de görüldü. 1950lerde vizkoz fabrikası kapandı; 1970lı yıllarda yünlü ve jut üretimi fabrikaları kayboldu. 1949da kimya, petro-kimya, elektrokimya endüstrileri önce büyüdü sonra reorganizayona uğradı. Elektrik üretimi ve eletrik nakil sistemi devletleştirildi ve Terni bu endüstrinin merkezi olma niteliğini kaybetti. Silah Fabrikası sadece hafif silahlar üzerine uzmanlaştırıldı ve İtalyan ve NATO ülkeleri ordularına hafif silah sağlamaya devam etti. 1980li yıllarda sonra Terni'de görülen en önemli ekonomik süreç eski sanayilerden kalan alanların nasıl yenileştilebileciği oldu ve Ternı bu uğraşta epeyce başarı kazandı. Eski sanayi bölgesi olan "Boşco" yeni bir "medya merkezi" oldu; eski demir-çelik ve diğer fabrikalar stüdyo; müze ve diğer turistik hizmetler sağlamak için değiştirildi. Şehrin önemli ikincil sanayi sektörlerinin üçüncül hizmet sektörlerine dönüştürülme süreci hala devam etmektedir. Coğrafi Konumu Terni Nera Nehri'nin gectigi bir ovada konumlanmistir. Icinde bulundugu Umbria bolgesi baskenti olan Perugia'nin 84km guneyinde ve Italyan baskenti Roma'nin 194km kuzeyinde bulunur. Terni'nin civarindaki bazi kentler ve Terni'ye uzakliklara su gosterimde verilmistir: Nüfus gelişmesi Terni belediyesi sınırları içinde (2010 itibarıyla) nüfus 113.035 kişi ölüp nüfus bakımdan Umbria bölgesinde ikinci büyük ve tüm İtalya içinde 47inci büyük şehirdir. Terni şehri nüfusu 19. yüzyılın sonlarına doğru sanayilerin gelişip büyümesiyle 30.000 kişiden 60.000 kişiye çok hızla yükseldi. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Güney İtalya'dan gelen işçi göçü ile 1960li yıllarda şehrin nüfusu 100.000i aştı. O zaman şehir plancılarının yaptığı tahmin ve planlara göre şehirin gelecek 10-20 yıl içinde 200.000 nüfusu aşması beklenmekteydi. Fakat 1980lı ve 1990li yıllarda şehirde bulunan demir-çelik endüstrisi büyük bir ekonomik krize girdi ve şehrin nüfusu 21. yüzyılın ilk yarısına kadar bir düşme gösterdi. Şu zaman grafiği Terni şehrinin nüfusun gelişmesini açıkça göstermektedir: Kişi Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:373 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:150000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from:0 till: 20956 bar:1871 from:0 till: 22780 bar:1881 from:0 till: 23976 bar:1901 from:0 till: 41543 bar:1911 from:0 till: 45941 bar:1921 from:0 till: 50811 bar:1931 from:0 till: 57356 bar:1936 from:0 till: 64513 bar:1951 from:0 till: 84403 bar:1961 from:0 till: 95072 bar:1971 from:0 till: 106927 bar:1981 from:0 till: 111564 bar:1991 from:0 till: 108248 bar:2001 from:0 till: 105018 PlotData= bar:1861 at: 20956 fontsize:S text: 20.956 shift:(-8,5) bar:1871 at: 22780 fontsize:S text: 22.780 shift:(-10,5) bar:1881 at: 23976 fontsize:S text: 23.976 shift:(-10,5) bar:1901 at: 41543 fontsize:S text: 41.543 shift:(-10,5) bar:1911 at: 45941 fontsize:S text: 45.941 shift:(-10,5) bar:1921 at: 50811 fontsize:S text: 50.811 shift:(-10,5) bar:1931 at: 57356 fontsize:S text: 57.356 shift:(-10,5) bar:1936 at: 64513 fontsize:S text: 64.513 shift:(-10,5) bar:1951 at: 84403 fontsize:S text: 84.403 shift:(-10,5) bar:1961 at: 95072 fontsize:S text: 95.072 shift:(-10,5) bar:1971 at: 106927 fontsize:S text: 106.927 shift:(-10,5) bar:1981 at: 111564 fontsize:S text: 111.564 shift:(-10,5) bar:1991 at: 108248 fontsize:S text: 108.248 shift:(-10,5) bar:2001 at: 105018 fontsize:S text: 105.018 shift:(-10,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Kaynak - ISTAT Ulaşım Terni Italyan milli otoyol (Otostrada) sisteminin guney-kuzey ekseninde olan ana A1 otoyoluna, anayol karayolu olan SS3 bis Tiberina ve (antik Romalilardan beri kullanilan) Via Falamina yollarina baglidir. Terni mili onemi haiz Roma-Ancona demiryolu hatti ve diger iki bolgesel demiryolu hatti (Terni-Perugia ve Terni-L'Aquila hatlari) uzerindedir. Sehirde onemli bir yolcu istasyonu bulunmakla birlikte milli oenmli bir marsandiz gari da bulunmaktadir. Sehrin sehirici ve varoslarinda 90 degisik hatta calisan ATC adli otobus sirketi vardir. Sehrin kuzey bolgelerini ve Perugia'yi baglamak icin yeni bir "hafif-ray sisteminde" bir tramvay hat sebekesi de kurulma halindedir. Görülmeye değer turistik yerler * Roma Anfi-tiyatrosu; M.Ö.32de yapılan bir zamanlar 10.000 kişilik kapasiteli * Porta Sant'Angelo: İlk defa antik Romalılar tarafından yapılmış, ama çok restore edilmiş şehrinin surların antik dört kapısından biri. * San Maria Assunta Katedrali: 17. yüzyılda şehrin antik Hristiyan tapınağı yerine Barok mimari stiline göre yapılmış bir katedral. Çan kulesi 18. yüzyıldan kalma. Katedralin içerisinde tanınmış org yapıcılarından Gian Lorenzo Bernini'ni yapmış olduğu org bulunur. Cephesindeki iki kapı ortaçağlardan kalmadır. Bu kapılardan biri üzerinde bir ayakkabı profili bulunur. Bu profilin katedrale gelen kişilerin ayakkabılarının ölçülüp toplum kurallarına uymayan şekilden daha uzun olmamasını sağlamak için kullanıldığı söylenmektedir. * San Francisco Kilisesi * San Valentino Basilikası * Palazzo Mazzancolli: Şehirde Orta Çağlardan kalmış çok az sayıda binalardan biri. * Palazzo Gazzoli: 18. yüzyılda yapılmış olup günümüzde Terni Güzel Sanatlar Galerisi olarak kullanılmakta ve eski küçük usta ressamlardan Pierfrancesco d'Amelia, Benozzo Gozzoli, Gerolamo Troppa ve Örneore Metelli eserleri bulunmakta. * Palazzo Spada: 16. yüzyılda mimar "Genç Antonio da Sangallo" tarafından yapılmıştır. Günümüzde Belediye Sarayı görevi yapmakta. * Lancia di Luce (Işık Mızrağı): Arnaldo Pomodoro adlı heykeltraşın hazırladığı heykel * Romanesk stili kiliseler: ** San Alò (11. yüzyıl). ** San Martino. ** San Salvatore. Şehrin yakınlarında "Velino Çayı" ve "Nera Çayı"'in birleşme noktasında 165m yüksekten aşağı akan Cascata delle Marmore adlı bir çağlayan bulunmaktadır. Kardeş şehirler Terni şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur: * * * * Dosya:Terni_Piazza_del_Popolo.jpg|Terni "Piazza_del_Popolo (Halk Meydani)" Dosya:Terni_-_Palazzo_Spada.jpg|Terni Belediye Konagi Spada Sarayi Dosya:Terni Duomo.jpg|Terni Katedrali Dosya:Convento di San Francesco (Terni).jpg |Terni San Francesco manastiri kilisesi Dosya:Piazza Tacito.jpg |Terni "Piazza Tacito" meydani Ayrıca bakınız *Umbria *Terni ili Dış bağlantılar * Terni Belediyesi resmi websitesi

Kaynaklar

Vikipedi

Terni

İtalyanca Terni kelimesinin İngilizce karşılığı.
[terno] n. tern

Terni

Fransızca Terni kelimesinin Almanca karşılığı.
adj. verblichen, blass, fahl, angelaufen, stumpf, trübe

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.