Teşrifat, resmi günlerde devlet rical ve memurlarının bulunacakları sıra ve sınıflar demektir. Arapça teşrifin çoğuludur. Günümüzde protokol olarak kullanılmaktadır. Bu işi yapana, teşrifatçı, teşrifati veya teşrifati-i divan-ı hümayun denirdi.
Teşrifatçılığı ilk önce Kanuni Sultan Süleyman Han kurmuştur. Teşrifatçı, Divan-ı hümayuna bağlı olup, burada yapılan merasimlerin protokol kurallarına göre icra edilmesini sağlardı. Resmi gün ve merasimlere katılacak olan davetlilere, teşrifat dairesince davet tezkiresi yazılırdı. Merasimin hangi gün ve saatte olacağını gösteren teşrifat defterleri vardı. Başta padişah ve sadrazam olmak üzere diğer devlet erkanının ayrı ayrı teşrifat defterleri bulunurdu.
Padişahın cülusu, bayram tebrikleri, donanmanın denize inmesi, Mısır hazinesinin gelmesi, tayin olanlara hil’at giydirilmesi vs. gibi merasimlerden teşrifatçı sorumluydu.
Teşrifatçının emrinde bir teşrifat kalemi olup, kendisi bu kalemin şefiydi. Bu kalemde sırasıyla, teşrifat kesedarı, teşrifat halifesi, kaftancıbaşı ve teşrifat kesedarı yamağı bulunurdu. Teşrifat halifesi ve kesedarı, teşrifatçının muavinlerinden olup, merasimlerin bütün sicillerini korumakla görevliydiler. Kaftancıbaşıysa, padişah veya sadrazamın huzurlarına kabul ettiklerine giydirecekleri hil’atleri muhafaza ederdi.
Sultan Üçüncü Ahmed Han zamanında Divan-ı hümayundan paşa kapısına nakledilen teşrifatçılık eski önemini burada da muhafaza etmiştir. Bundan dolayı teşrifatçı üzeri menekşe ipek kumaşla dikili üst kürkü giyerdi. Halbuki bu kürkü sadrazamın maiyeti olan amedci ve kethüda beyin maiyeti dahi giyemezlerdi.