Türkçe Bilgi: Tahran deklarasyonu

Tahran deklarasyonu veya Nükleer takas antlaşması(17 Mayıs 2010) Türkiye,Brezilya ve İran arasında imzalanan antlaşmadır. Antlaşma Maddeleri 1. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na bağlılığımızı yineler ve NPT’nin ilgili maddeleri doğrultusunda İran İslam Cumhuriyeti dahil bütün Taraf Ülkeler’e ayrım gösterilmeksizin nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla araştırılması, üretilmesi ve kullanılması (ve zenginleştirme faaliyetleri dahil nükleer yakıt çevrimi) haklarını hatırlatırız. 2. Olumlu, yapıcı ve çatışmadan uzak, iletişim ve işbirliği dönemine giden bir atmosferi yaratacak bir süreci başlatma fırsatını ele geçirdiğimize yönelik güçlü inancımızı dile getiririz. 3. Nükleer yakıt takasının farklı alanlarda, özellikle de nükleer enerji santralleri ve araştırma reaktörleri inşaatında işbirliğini başlatmak için uygun bir araç olduğuna inancımızı dile getiririz. 4. Bu noktaya dayanarak, nükleer yakıt takası, işbirliği ve ülkeler arasında olumlu yapıcı bir hamle için bir başlangıç noktasıdır. Böyle bir hamle barışçıl nükleer faaliyetler alanında olumlu etkileşim ve işbirliğine yol açacak, İran’ın NPT kapsamındaki haklarını ve yükümlülüklerini riske atacak cezalar, faaliyetler ve açıklamalardan kaynaklanacak çatışmaların önlenmesini sağlayacak ve bu çatışmaların yerine geçecektir. 5. Yukarıdaki maddelere dayanarak, yukarıda bahsedilen nükleer işbirliğini kolaylaştırmak için İran İslam Cumhuriyeti 1,200 kilogram düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumunu Türkiye’de depolamayı kabul etmektedir. Düşük oranda zenginleştirilmiş uranyum Türkiye’de saklanmasına rağmen İran’ın malı olmaya devam edecektir. İran ve UAEK, düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumun Türkiye’deki korunmasını denetlemek için gözlemciler yerleştirebilir. 6. İran, bu deklarasyonu takip eden yedi gün içinde UAEK’yi yetkili kanallar aracılığıyla anlaşma konusunda yazılı olarak haberdar edecektir. Viyana Grubu’nun (ABD, Rusya, Fransa ve UAEK) olumlu kararı üzerine, takasın diğer detayları yazılı bir anlaşma ile ve İran ile kendisine Tahran Nükleer Araştırma Reaktörü için gerekli olan 120 kg yakıtı iletmeye yönelik özel taahhüt vermiş Viyana Grubu arasında yapılacak bir anlaşmayla netleştirilecektir. 7. Viyana Grubu bu koşula bağlı olduğunu taahhüt ederse iki taraf da altıncı maddede belirtilen anlaşmanın uygulanması için taahhütte bulunacaktır. İran İslam Cumhuriyeti bir ay içinde elindeki 1,200 kilogramlık uranyumu vermeye hazır olduğunu belirtmiştir. Aynı anlaşmanın koşulları gereğince Viyana Grubu da bir yılı aşmayacak bir süre içerisinde Tahran’daki Nükleer Araştırma Reaktörü’ne 120 kilogramlık yakıt sağlamalıdır. 8. Bu Deklarasyon’un şartları yerine getirilmediği takdirde Türkiye, İran’ın isteği üzerine İran’a ait düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumu hızlı ve kayıtsız şartsız şekilde İran’a geri verecektir. 9. İran İslam Cumhuriyeti’nin, geçmişte olduğu gibi 5+1 ülkeleriyle, bu ülkelerin tekliflerinin ortak noktalarına göre ortak taahhütlerine dayalı ortak kaygılarla ilgili görüşmelere devam etme kararını memnuniyetle karşılıyoruz. 10. Türkiye ve Brezilya, İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'na (NPT) bağlılığını ve anlaşmaya taraf ülkelerin nükleer haklarının hayata geçirilmesinde izlediği yapıcı rolü takdirle karşılamıştır. Aynı şekilde İran İslam Cumhuriyeti de, dost ülkeler Türkiye ve Brezilya’nın İran'ın nükleer haklarının gerçekleştirilmesini sağlayacak atmosferin yaratılmasındaki yapıcı çabalarını takdirle karşılamıştır.

Kaynaklar

Vikipedi

Tahran Deklarasyonu

Tahran Deklarasyonu Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar