Kısaca: ''Stroszek'', 1977 Batı Almanya yapımı dramatik yol filmidir. ...devamı ☟
Stroszek, 1977Batı Almanya yapımı dramatik yol filmidir. Çekimleri Almanya'da Berlin'de ve ABD'de Wisconsin ve Kuzey Carolina'da gerçekleştirilen bu filmin ilk gösterimi de ülkesinden önce ABD'de yapılmıştı. Türkiye'de Nisan1990'da 9. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde birçok ülkede olduğu gibi özgün adıyla gösterilmiştir. Kendine has çizgi dışı filmleriyle tanınan "Yeni Alman sineması" (Das Neue Kino)'nın öncü yönetmenlerinden Werner Herzog'un yönettiği filmin senaryosunu da yine Herzog sadece dört günde yazmıştır. Film ezilmiş ve toplum dışına itilmiş üç insanın Almanya'da başlayıp Amerika'da devam eden öyküsünü anlatır. Herzog filmlerinde ruhsal ve bedensel travmaya uğramış sıra dışı insanlara ve egzotik mekanlara bolca yer vermesiyle tanınmaktadır. Bu filminde de kendi keşfettiği ve ilk kez önceki filmi The Enigma of Kaspar Hauser (1974)'de oynattığı Bruno S. adlı özürlü oyuncuya tekrar rol vermiştir. Bu filmin başkarakterleri, zeka özürlü ve alkolik bir sabıkalı (bir bakıma Bruno S. kendini oynuyor), onun çok yaşlı arkadaşı eski bir bilim adamı (Clemens Scheitz) ve bir fahişe (Eva Mattes)'dir. Herzog bu filminde, diğer Yeni Alman sinemacıları Wim Wenders ve Rainer Werner Fassbinder gibi, Amerikan kültürüne ve yaşam tarzına olan ilgisini yansıtır, ama bu ilgi onlarınki kadar derin ve uzun süreli olmayacaktır. Herzog bir sonraki filmi Vampir Nosferatu (Nosferatu: Phantom der Nacht)'yla birlikte tekrar dışavurumcu tarza ve konusunu 20. yy dışından almış filmlerine dönecektir. Alman kamu televizyonunu ZDF'nin desteğiyle çekilen filmin müzikleri Chet Atkins ve Sonny Terry'ye aittir. Hem eleştirmenlerden tam not alan hem de gişede başarılı olan bu film tek ödülünü "Alman Film Eleştirmenleri Derneği" nden almıştır. Konusu Film Bruno (Bruno S.)'nun Berlin'de bir hapishaneden tahliye olma sahneleriyle başlar. Hapishane müdürünün sert nasihatlerinden Bruno'nun bir alkolik olduğunu ve işlemiş olduğu bütün suçların alkolizmden kaynaklandığı anlarız. Müdürün alkolden uzak durması gerektiğiyle ilgili uyarılarını kayıtsızca dinleyen Bruno, dışarı çıkar çıkmaz gördüğü ilk bara dalar. Burada iki kadın satıcısının darp ettiği Eva (Eva Mattes) adlı bir fahişeyi teselli eder ve evine davet eder. Evde onları çok yaşlı komşusu Scheitz (Clemens Scheitz) karşılar. Bruno'nun yokluğunda evine göz kulak olmuş olan bu ufak tefek eksantrik ihtiyar eski bir bilim adamıdır ve Almanya'daki hayatından bıktığı için Wisconsin'e, bir araba tamircisi Amerikalı yeğeni Clayton (Clayton Szalpinski)'ın yanına göçmeyi planlamaktadır. Bruno ise sokaklarda akordeon çalarak hayatını kazanmaya çalışır. İki kadın satıcısının Eva'nın izini bularak eve gelmeleri ve tacizlerini sürdürmeleri üzerine ihtiyar Scheitz Bruno ve Eva'ya Amerika'ya birlikte gitmelerini önerir. Yolculuk için gerekli parayı Eva, inşaat şantiyelerine gidip Türk işçilerle yatarak temin eder. Bu üç uyumsuz tip hep birlikte ABD'ye Scheitz'ın yeğeninin yanına giderler. Bruno tamirhanede işe başlarken, Eva bir lokantada iş bulur. Mesai saatleri dışında da fahişelik yapmayı sürdürür. Aralarında sadece Eva İngilizce konuşabilmektedir. Bruno ile Eva arasında duygusal bir ilişki de başlamıştır. Banka kredisiyle büyük bir mobil ev satın alırlar ama işler bekledikleri gibi gitmez. Eva bir TIR şoförüyle ortadan kaybolur. Taksitlerini ödeyemedikleri eve haciz gelir ve ev haraç mezat satılır. Sisteme inancı kalmayan Bruno ve ihtiyar birlikte acemice bir soygun yaparlar (banka kapalı olduğu için berber dükkanını soyarlar) ve akabinde hemen karşı kaldırımdaki markete alışverişe giderler. Gelen polisler ihtiyarı götürürler ama Bruno'yu unuturlar. Tamirhanenin külüstür çekicisini alan Bruno av tüfeğini de yanına alarak turistik bir dinlenme tesisine gider. Bu tenha tesisteki boş teleferiği çalıştırır ve teleferik sandalyelerinden birine biner. Bir süre sonra tepeden bir silah sesi duyulur. Bruno'nun intihar etmiş olduğunu anlarız. Bu sırada turistlerin para atarak seyrettikleri hayvan gösterileri devam etmektedir. Bruno bunların tümünü teleferiğe binmeden önce çalışır halde bırakmıştır. Bunların arasında danseden tavuk, davul çalan ördek ve oyuncak itfaiye aracı süren bir tavşan da vardır. Tabii bütün bunlar elektrik akımıyla şartlandırma yoluyla mümkün olmaktadır. Werner Herzog DVD'de yer alan söyleşisinde bu hayvanların bir metafor olduğunu söylemiştir. Bu kutulardaki esir hayvanlar nasıl turistlerin attığı paraların tetiklediği elektrik akımıyla canlarının yanmaması için sürekli dans etmek zorundalarsa, insanlar da kontrolleri dışındaki güçler tarafından yönlendirilerek bu yaşamda sürekli debelenip durmaktadır. Tıpkı Bruno gibi. Oyuncu kadrosu Kaynaklar Dış bağlantılar * * allmovie.com'da "Stroszek" * Roger Ebert'in eleştirisi
