STED mikroskopu (Stimulated Emission Depletion Microscopy), ışığın difraksiyonu nedeniyle standart konfokal mikroskopun ve konvansiyonel far-field optik mikroskopların maruz kaldığı çözünülük limitlerinin üstesinden gelebilen yeni geliştirilmiş bir mikroskoptur. Bu teknik kullanılarak çözünürlüğü en yüksek olan konfokal lazer tarama mikroskoplarına göre dokuz kat daha yüksek çözünürlük elde edilebilmektedir. Konfokal mikroskopların çözünürlüğü yaklaşık olarak kullanılan lazerin dalga boyuna eşittir (200-500 nm arası).
Çalışma Prensipi
thumb|300px|right STED mikroskopu, önce floresan objeyi uyarma amaçlı çok kısa bir puls gönderir (resimde kırmızı çizgi). Hemen sonra floresan objenin emisyon çizgisine ayarlanmış olan ``yok edici`` ikincil puls gönderilir (mavi çizgi). İkincil puls toroidal bir profile sahiptir ve dolayısıyla bir nokta üzerine değil, halka şeklinde bir odaklanmaya sahiptir. Yok edici puls neredeyse bütün uyarılmış elektronların tekrar eski temel hallerine dönmesini sağlar. Emisyon sadece halkanın ortasından ya da uyarıcı pulsun gittiği doğrultudan gerçekleşebilir. Bu sayede çözünürlük artırılabilmektedir.
Kaynaklar (İngilizce)
- Klar, T. A., S. Jakobs, M. Dyba, A. Egner and S. W. Hell (2000). ``Fluorescence microscopy with diffraction resolution limit broken by stimulated emission.`` Proc. Natl. Acad. Sci. USA 97(15): 8206-8210.
- Dyba, M. and S. W. Hell (2002): ``Focal spots of size lambda/23 open up far-field florescence microscopy at 33 nm axial resolution``; Physical Review Letters 88 (16) 163901-1-163901-4.
- Willig, K. I., S. O. Rizzoli, V. Westphal, R. Jahn, S. W. Hell (2006): "STED-microscopy reveals that synaptotagmin remains clustered after synaptic vesicle exocytosis". Nature 440 (7086): 935-939.