`na yanaşıyor.]
Soyuz programı (Rusça: СоÑĞ·, ``birlik``) 1960`lı yılların başında Sovyetlerin Ay projesi kapsamında başlatılan insanlı uzay uçuşu projesi. Bu proje kapsamında Soyuz uzayaracı ve Soyuz roketi geliştirildi.
ABD`nin Ay`a daha önce ayak basması üzerine Sovyetlerin Ay projesi iptal edildi. Ancak bu görev için özel olarak geliştirilen Soyuz, kendisine başka uygulama alanları buldu. Özellikle uzay istasyonlarına mürettebat ve malzeme taşımakta kullanıldı.
Tasarım
Soyuz tasarımı, bir kısmı asla gerçekleşmeyen pek çok projeye temel oluşturdu. Başlangıçta Soyuz Sovyetler`in insanlı ay programı kapsamında Ay`a insan götürmek için tasarlanmıştı. Bunu ABD`nin Saturn V veya Sovyetler`in N1 roketleri gibi dev bir roket kullanmadan, dünya yörüngesine gönderilen modüllerin kenetlenerek bir uzayaracı oluşturması yoluyla yapacaktı. Bu ilk tasarımlar baş tasarımcı Sergey Korolyov ve onun tasarım bürosu tarafından yapıldı. Korolyov, Soyuz`un uçtuğunu göremeden vefat etti. Çeşitli askeri modeller tasarım sürecinde ön plana çıktı ancak asla gerçekleşmedi. Zond uzayaracı, Dünya ve Ay çevresinde sekiz şekli çizecek şekilde bir yörünge için geliştirilen bir diğer insanlı Soyuz türeviydi ancak asla bu görev için yeterli güvenilirlik seviyesine ulaşamadı, siyasi ihtiyaçlar da bunu zorlamadı. Son olarak Salyut ve Mir istasyonlarının ikmali için geliştirilen Progress serisi insansız yük gemileri, otomatik seyir ve kenetlenme mekanizmaları içeriyordu, dünyaya dönüş için gerekli donanımları yoktu.2006 yılında Soyuz türevleri hala Rusya`ya uzaya güvenle insan taşıma kabiliyeti sağlamaktadır. Uluslararası Uzay İstasyonu`na personel ve yük taşıyan başlıca araç, Soyuz`dur.
İnsanlı Soyuz uçuşları
İnsansız Soyuz uçuşları
1. - 5. uçuşlar | 6. - 10. uçuşlar | 11. - 15. uçuşlar | 16. - 20. uçuşlar | 21. - 26. uçuşlar |
---|---|---|---|---|
1. Cosmos 133 | 6. Cosmos 212 | 11.Cosmos 396 | 16.Cosmos 638 | 21.Soyuz 20 |
2. Fırlatma arızası | 7. Cosmos 213 | 12.Cosmos 434 | 17.Cosmos 656 | 22.Cosmos 869 |
3. Cosmos 140 | 8. Cosmos 238 | 13.Cosmos 496 | 18.Cosmos 670 | 23.Cosmos 1001 |
4. Cosmos 186 | 9. Soyuz 2 | 14.Cosmos 573 | 19.Cosmos 672 | 24.Cosmos 1074 |
5. Cosmos 188 | 10. Cosmos 379 | 15. Cosmos 613 | 20. Cosmos 772 | 25. Soyuz T-1 |
26. Soyuz TM-1 |