Sistem Dinamikleri
Kısaca: Sistem dinamikleri, karmaşık sistemlerin zaman içinde davranışlarını incelemekte kullanılan bir yaklaşımdır. Sistem davranışın etkileyen geri besleme ve gecikmeli tepkiler ile ilgilenir. ...devamı ☟
Sistemik Dinamiğini karmaşık sistemleri anlamak için kullanılan diğer yöntemlerden farklı kılan, ``geri besleme`` döngüleri ve ``stok ve akış``ının kullanımıdır. Bunlar, basit sistemlerin dahi beklenmedik nonlineer davranışlar göstermesini açıklayabilir.
Yeryüzündeki su döngüsü dinamik bir sitemin örneği olarak ele alınabilir. Bu sistemin unsurları bulutlar, atmosfer, güneş, toprak ve deniz, bitkiler ve diğer canlılardır. Güneş yeryüzündeki denizleri ve canlıları ısıtır, canlılar ve denizler ısındıkça su kaybederler, buharlaşan su atmosferdeki hava akımlarının etkisiyle yükselir ve yoğunlaşır. Yoğunlaşan su buharı bulutları oluşturur. Güneşin yeryüzünün farklı yerlerini birbirinden farklı şekilde ısıtması sonucunda basınç farklılıkları meydana gelir. Bu basınç farklılıklarından dolayı, bulutları hareket ettiren hava akımları oluşur ve belirli şartlarda bulutlardaki su buharı yoğunlaşacak yağmur ancak yeryüzüne düşer, deniz ve toprak tarafından emilir. Buradan da yeniden canlılara geçer. Bu döngü sürekli olarak birbirini besleyerek devam eder. Bu sistemdeki unsurlar aralasında geri-besleme döngüleri vardır, çünkü denizlerden ve canlılardan buharlaşan su döngünün sonucunda denizlere ve canlılara geri döner. Ayrıca sistemin unsurları arasındaki su alışverişi gecikmelidir, örneğin bir gölden yazın buharlaşan su ancak aylar sonra ve de dolaylı yollardan oraya geri döner. Ancak bir bütün olarak ele alındığında dünyadaki farklı farklı su stokları arasındaki su alışverişi sonucunda yine başka bir yerden bir şekilde su baharlaşan yere geri dönmektedir.
İlgili konular
atmosfer bitki bulut deniz geri besleme güneş toprak gecikmeli tepkiler karmaşık sistemBu konuda henüz görüş yok.