Sismograf

Kısaca: Toprak hareketlerini kaydeden ve ölçen bir cihaz. Sismograf umûmiyetle zelzelenin, yer ve şiddetini, saatini, süresini kaydederse de; toprağın jeolojik yapılarını, petrol ve mâden yataklarının bulunmasını, deniz dalgaları ve fırtınaların meydana getirdiği mikrosismik hareketlerin tespitini, volkanik ve nükleer patlama titreşimlerini, çevre gürültüsünü ölçen türleri de vardır. Deprem dalgaları başladığı yerden her yöne dağılarak geçtiği yol üzerinde fizikî değişiklikler yapar. ...devamı ☟



Sismograf cihazı
Sismograf cihazı
Toprak hareketlerini kaydeden ve ölçen bir cihaz. Sismograf umumiyetle zelzelenin, yer ve şiddetini, saatini, süresini kaydederse de; toprağın jeolojik yapılarını, petrol ve maden yataklarının bulunmasını, deniz dalgaları ve fırtınaların meydana getirdiği mikrosismik hareketlerin tespitini, volkanik ve nükleer patlama titreşimlerini, çevre gürültüsünü ölçen türleri de vardır. Deprem dalgaları başladığı yerden her yöne dağılarak geçtiği yol üzerinde fiziki değişiklikler yapar. Bu dalgaları tespit eden Sismografın jeofizik ilmine sağladığı fayda; mikroskopun biyoloji ilmine, teleskopun astronomi ilmine sağladığı faydadan az değildir.

Sismografın çalışması sarkaç esasına dayanır. Yer sarsıldığı halde sarkaç ucundaki ağırlık sabit kalır. Ağırlık ucuna bağlı olan kalem, yere bağlı kağıt üzerine hareket yönü doğrultusunda zelzele dalgalarının şeklini çizer. Zelzele dalgaları dikey ve yatay doğrultuda olduğu için, bütün dalgaları kaydedebilmek için biri dikey, ikisi de yatay hareketleri çizen üç sismografa ihtiyaç vardır.

Zelzele olduğu vakit sismik kaynaktan çevreye yayılan dalgalar iki türlüdür. Birinci tür dalgalar yerküresinin derinliklerine doğru hareket ederler. İkinci tür dalgalarsa yerkabuğu boyunca hareket ederler. Bu dalgalara yüzey dalgaları da denir.

Derinliğe doğru giden kütle dalgaları da birbirine dik iki düzlemde birbirinden belli bir faz farkı ile hareket eden iki dalganın birleşimidir. Yüksek süratlı sıkıştırma özellikli primer dalgalar veya P dalgalarının geçtiği yerde parçalar yayılma yönünde hareket ederler. P dalga düzlemine dik düzlemde hareket eden Sekonder dalgalar veya S dalgaları ise daha yavaş ve geçtiği yerdeki parçaları yayılma yönünün aksine hareket ettirirler.

Her zelzelede P dalgalarını S dalgaları takip eder. İki dalganın hız farkından sismik kaynak yerinin sismografın bulunduğu yerden mesafesi hesaplanabilir. P ve S dalgalarının yer içlerindeki katlardan geçerken yansımalarından dolayı meydana gelen ayrıca başka dalgalar da vardır. P dalgalarının hızı saniyede 6 km ile 10 km arasındadır. S dalgalarının hızı saniyede 3,4 km ile 7,2 km arasında değişir. Zelzelelerde yer kabuğu boyunca meydana gelen dalgalar da çeşitlidir. En çok kendisini hissettiren türleri yatay yönde hareket eden Love dalgaları ile dikey yönde hareket eden Raylaigh dalgalarıdır. Sismografın görevi gerek kütle dalgaları gerekse yüzey dalgalarının hassas bir şekilde tespitidir.

Sismograflar genel olarak pandüllü (sarkaçlı) ve kristal gerilmeli olmak üzere iki türlüdür. Sarkaçlı sismograflarda sarkaç büyük bir ağırlık ihtiva eder ve toprağa bir yayla tutturulmuştur (Bkz. Sarkaç). Her yönde rahatça hareket edebilen sarkacın demirden uç kısmı elektromıknatıs bobinler içindedir. Sarsıntı olduğu vakit bobin içindeki sarkaç uzantısı manyetik alanı değiştirince bobindeki akım değişir. Bu akım değişikliği yazıcı kaleme hareket verir. Sarkaç ağırlığı arttıkça ve mıknatıs bobinin hassasiyeti arttırıldıkça titreşimlerin genliğin büyütülme ve küçük sürelerdeki tespiti mümkün olur.

Diğer bir sismograf türü de kristal elemanlı olanlardır. Bu sismografın çalışma prensibi piezoelektrik olayına dayanır. Zelzele dalgası geçerken yere bağlı iki mesnet arasında meydana getirdiği yatay veya dikey hareketler, bu iki mesnet arasında yüzer vaziyetteki kristali sıkıştırıp gevşetir. Bu kristalden üreyen elektrik akımı büyütülerek sismik dalga olarak kaydedilir.

Sismograf hareketleri büyütüldükten sonra kağıt üzerine kaydedilir. Büyütme alanını arttırmak ve kolay kayıt yapabilmek için optik büyütmeli fotoğraf kayıtlı sismograflar yapılmıştır. Bu tür sismograflarda büyütme oranı 2000 ile 1.000.000 arasında değişir. Vasat bir sismograf için büyütme oranı 50.000 ve daha az olur. Sismik dalgaların ölçülebilen en düşük peryodları 0,2 saniyedir.

sismograf

Türkçe sismograf kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. seismograph

sismograf

( seismos sallanma, graphein yazmak) depremyazar.

sismograf

Türkçe sismograf kelimesinin Fransızca karşılığı.
sismographe [le]

sismograf

Türkçe sismograf kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Seismograf, Seismograph

sismograf


1 .
Depremyazar.
2 .
mecaz En ince ayrıntıları bilen, her hareketi gözleyip değerlendiren (kimse):
"Halkın nabzını elinde tutan halk sanatçısı, halkın bir sismografı gibidir."- H. Taner.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Sismograf
3 yıl önce

Sismograf, yer hareketlerini sürekli olarak kaydederek yer sarsıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini ve saatini saptamaya yarayan aygıta denir...

Sismograf, Alet, Elektronik, Saat, Silindir, Taslak, Yay (mekanik)
Deprem Kültür Müzesi
6 yıl önce

depremde yıkılan binaların yapım tekniği ile ilgili inşaat malzemeleri ve sismograf görülebilir. Deprem Kültür Müzesi, dünyadaki dördüncü Deprem Kültür Müzesi'dir...

Deprem Kültür Müzesi, 17 Ağustos, 1967, 1999, 2004, Marmara Depremi, Sakarya
Kandilli Deprem Müzesi
6 yıl önce

müzedir. Müze, Kandilli Rasathanesi’nin en eski binası olan, 1934 yılında sismografi laboratuvarı olarak inşa edilmiş yapıda kurulmuştur. Müzede gökbilimleri...

Luigi Palmieri
6 yıl önce

başkanlığı, royal Napal School'da fizik profesörlüğü gibi birçok görev yaptı. Sismografı icat etti. Benevento'nun Faicchio kentinde doğan Palmieri, 89 yaşında...

Ranger programı
6 yıl önce

bir kapsül bulunuyordu. Kapsülde bir TV kamerası, radyasyon ölçer ve sismograf bulunuyordu. Ne yazık ki kapsüllerin hiçbiri Ay'a ulaşamadı. Blok 3 'teki...

Ranger programı, 17 Şubat, 18 Ekim, 18 Kasım, 1961, 1962, 1964, 1965, 21 Mart, 23 Ağustos, 23 Nisan
2004 Hint Okyanusu Depremi Ve Tsunamisi
3 yıl önce

Lanka, Hindistan ve Tayland izledi. 9.1 ila 9.3 olan büyüklüğüyle, bir sismografla kaydedilmiş olan bugüne kadarki en büyük üçüncü depremdi. Süresi 8.3...

Tunguska olayı
6 yıl önce

birlikte, güçlü sıcak rüzgarların oluştuğunu söylediler. Avrupa'daki sismograflar, patlamanın neden olduğu sismik dalgaları saptadılar. Patlamanın alevleri...

Tunguska olayı, 1908, 1927, 1930, 30 Haziran, Sibirya, Leonid Alekseyeviç Kulik
Deprem
3 yıl önce

meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin...

Türkiye'deki deprem bölgeleri, Yer sarsıntısı, 1509 Büyük İstanbul Depremi, 1766 Büyük İstanbul Depremi, 1896, ABD, Alaska, Bakü, California, Cava, Düzce Depremi, Endonezya, Fay hattı, Zelzele, Yer sarsıntısı, Yer kabuğu, Levha, Magma, Enerji, Fay hatları, Yer sarsıntısı