AIM-9 Sidewinder
Raytheon üretimi AIM-9 Sidewinder, Sparrow gibi yine birçok ülkenin uzun yıllardır envanternde bulunan bir Amerikan sistemidir. 50`li yılların başındaki Kore Savaşı sırasında askeri uzmanlar tarafından, uçaklardaki topların artık yetersiz kaldığı ve havadan havaya güdümlü füzelere ihtiyaç duyulduğu fark edildi. Bu ihtiyaca cevap vermek amacıyla ilk prototipi AIM-9A olarak üretilen füze, 1956 yılında AIM-9B modeliyle göreve girdi. İlk modellerde sensörlerin çok dar bir alanda tespit yapabilmesinin ötesinde, ısı güdümlü bu füzelerin güneşe yönelmesi gibi büyük problemler mevcuttu. Bu sorunların Pakistan ile Hindistan arasındaki savaşta net bir şekilde gözlemlenmesinin ardından, 1967 yılına gelindiğinde E modeliyle bu sorunlar giderilmeye çalışıldı. Daha sonraki yıllarda geliştirilen L ve M modelleriyle ise bu sorunlara karşı direnç en üst seviyeye çıkarıldı. Sidewinder, birçok savaş uçağının yanı sıra AH-1W Super Cobra helikopterlerinde de kullanılıyor. ABD, elektronik karıştırmaya karşı son derece dayanıklı olan serinin son füzesi AIM-9X, AIM-9M`in savaş başlığı ve roket motoru gibi özelliklerini aynen alsa da, başta güdüm sistemi ve gövde yapısı olmak üsere birçok yeni teknolojiyi bünyesinde barındırıyor.MSI Aylık Savunma Teknolojileri Dergisi Sayı: 2006-012Sidewinder`in yapısı
AIM-9M Sidewinder`ın temel olarak 12,7cm bir tüb şeklindeki borunun içine yerleştirilmiş yüksek teknoloji ürünü parçalardan oluşmaktadır, 287 cm uzunluğundaki AIM-9 tüpünün, ön kısmında BSU-32 kanatçıkları vardır. Bunların uzunluğu 38cm`dir. Arka tarafta bulunan kuyruk kısmının kanat uzunluğu ise 63cm`dir. Ağırlığı 88kg olan Sidewinder`in burun kısmında bu füzenin beyni sayılan, WGU-4A/b Güdüm Kontol Kısmı (GCS/Guidance Control Section)arayıcısı bulunmaktadır. Burada kızıl ötesi enerji yayan kaynakları algılayan bir algılayıcı vardır. Bir magnesium-fluorid transparan cam yüzeyin arkasında bulunan indium-antimonide (InSb)dedektörü ve Joule-Thompson cryosat soğutucunun bulunduğu bu baş kısmında, bir hedef bulunduğunda bilgileri sinyal işlemcisine gönderilir ve bu bilgi daha sonra füzenin yön kanatcıklarına iletilerek füzenin yön kumandaları verilir.Bu Sistemin en ölümcül yanı, iki değşik dalga boyunda da işlem yapabilmesidir.Yanı bu baş kısım hem kısa, hem de orta dalga boylarındaki kızıl otesi işınları tespit edebilmektedirRocket motorlarının hemen önünde WDU-17 harp başlığı bölümü bulunmaktadır.Burdaki 12 kg başlık proximity tapa taşmımaktadır. DSU-15/B Aktif optik Hedef Detektörü (Active Optical Target Detector), lazer detektör halkaları sayesinde bir hedef kaçırıldığı zaman kendi kendini imha ederek şarapnellerin aktif hale gelmesini sağlamaktadır.Türk Hava Kuvvetleri ve AIM-9
AIM-9 Sidewinder füzesi, Türk Hava Kuvvetleri envanterine ilk defa 1960`lı yıllarda girmiştir. Sidewinder`ın ilk modeli olan AIM-9B füzesi, o zamanların en gelişmiş uçakları olarak sayılan ve Türk Hava Kuvvetleri envanterine yeni giren F-5A ve F-104G uçaklarında kullanılmak üzere satın alınmışlardır. Daha sonra AIM-9P füzesi F-4 Phantom uçaklarının alınması sonucunda envantere girmiştir.AIM-9L/M Sidewinder füzesinin gelmesi ise F-16`ların seçilmesi ve filolarda görev başlamasıyla beraber gerçekleşmiştir. Bügün Türk Hava Kuvvetleri`nin esas vurucu gücü oluşturan F-16 ve F-4 uçaklarında AIM-9L/M füzesi kullanılmaktadır.Türk F-16`ları L/M/S varyantlarındaki AIM-9 füzelerini modellerini taşımaktadır. Türk Hava Kuvvetleri envanterinde B modelinden 210, M modelinden 500, L modelinden 640, S modelinden 310 ve P modelinden de 750+ adet AIM-9 Sidewinder füzesi olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye ayrıca F-16C ve D modellerinde kullanılmak üzere F-16 CCIP kapsamında 96 milyon dolar maliyetle 225 adet AIM-9X, 5 adet AIM-9X Dummy ve 20 adet AIM-9X Captive eğitim füzesi satın almaktadır.Teknik Veriler
- AIM-9X Sidewinder
- Üretici Firma: Raytheon
- Üretici Ülke: ABD
- Tipi: Kısa Menzilli Hava-Hava
- Güdüm Sistemi: IR
- Harp Başlığı: 11,3 kg parça tesirli HE
- Azami Etkili Menzili: 26 km
- Sürati: 2,6+ Mach
- İtki Tipi: Katı Yakıtlı Roket Motoru
- Uzunluk: 3 metre
- Çap: 127 mm
- Ağırlık: 85 kgMSI Aylık Savunma Teknolojileri Dergisi Sayı: 2006-012
