Ses bilimi, (fonoloji) belirli dil seslerini (fonemler) inceleyen bir bilim dalıdır. Ses bilimi dil içindeki seslerin işlevlerini inceler.
SESBİLİM ABECESİ
ünlüler
harf
IPA
özellikleri (çene, dudak biçimi, dilin devinimi)
örnek
a
[1]
geniş, düz, arkadil
anı [2]
[3]
geniş, düz, öndil
laf [4]
e
[5]
geniş, düz, öndil (kapalı)
elma [6]
[7]
geniş, düz, öndil (açık)
dere [8]
ı
[9]
dar, düz, arkadil
ısı [10]
i
[11]
dar, düz, öndil (açık)
iğde [12]
[13]
dar, düz, öndil (kapalı)
simit [14]
o
[15]
geniş, yuvarlak, arkadil (açık)
soru [16]
[17]
geniş, yuvarlak, arkadil (kapalı)
oğlak [18]
ö
[19]
geniş, yuvarlak, öndil (açık)
örtü [20]
[21]
geniş, yuvarlak, öndil (kapalı)
öğren [22]
u
[23]
dar, yuvarlak, arkadil (açık)
kulak [24]
[25]
dar, yuvarlak, arkadil (kapalı)
uğur [26]
ü
[27]
dar, yuvarlak, öndil (açık)
ümit [28]
[29]
dar, yuvarlak, öndil (kapalı)
düğme [30]
Ünsüzler
harf
IPA
özellikleri (titreşim, çıkış biçimi, yeri)
örnek
b
[31]
ötümlü, patlamalı, çiftdudak
balık [32]
c
[33]
ötümlü, sürtünücü, dil-öndamak
cam [34]
ç
[35]
ötümsüz, sürtünücü, dil-öndamak
seçim [36]
d
[37]
ötümlü, patlamalı, dilucu-dişardı
dede[38]
f
[39]
ötümsüz, sürtünücü, dudak-diş
firma[40]
g
[41]
ötümlü, patlamalı, dil-artdamak
karga [42]
[43]
ötümlü, patlamalı, dil-artdamak (ön)
genç [44]
h
[45]
ötümsüz, sürtünücü, gırtlak
hasta [46]
j
[47]
ötümlü, sürtünücü, dil-öndamak
müjde [48]
k
[49]
ötümsüz, patlamalı, dil-artdamak
akıl [50]
[51]
ötümsüz, patlamalı,dil-artdamak (ön)
kedi [52]
l
[53]
ötümlü, yandaralma, dilucu-öndamak
kul [54]
[55]
ötümlü, yandaralma, dilu.-öndamak (ön)
lale [56]
m
[57]
ötümlü, genizsi, çiftdudak
dam[58]
n
[59]
ötümlü, genizsi, dilucu-dişeti
anı [60]
[61]
ötümlü, genizsi, dil-artdamak
süngü [62]
p
[63]
ötümsüz, patlamalı, çiftdudak
ip [64]
r
[65]
ötümlü, çokçarpmalı, dilucu-dişeti
raf [66]
[67]
ötümlü, tekçarpmalı, dilucu-dişeti
ırmak [68]
[69]
ötümlü, sürtünücü, dilucu-dişeti
bir [70]
s
[71]
ötümsüz, sürtünücü, dilucu-dişeti
ses [72]
ş
[73]
ötümsüz, sürtünücü, dil-öndamak
aşı [74]
t
[75]
ötümsüz, patlamalı, dilucu-dişardı
ütü [76]
v
[77]
ötümlü, sürtünücü, dudak-diş
var [78]
[79]
ötümlü, sürtünücü ünlü
tavuk [80]
y
[81]
ötümlü, dil-öndamak ünlü
yat [82]
z
[83]
ötümlü, sürtünücü, dilucu-dişeti
azık [84]
[85]
ötümsüz, sürtünücü, dilucu-dişeti
yoz [86]