Selüloz

Kısaca: En çok bitkilerde bulunan bir polisakkarit. Bitki hücrelerinin zarları selülozdan ibarettir. Keten, kenevir, ... ...devamı ☟

selüloz
Selüloz

En çok bitkilerde bulunan bir polisakkarit. Bitki hücrelerinin zarları selülozdan ibarettir. Keten, kenevir, mürver özü, pamuk, eski çamaşırlar, oldukça saf selülozdur. Ağaçlarda selüloz linyit maddesiyle karışık bir halde bulunur, özellikle pamuk ve odundan, içindeki yabancı maddeler temizlenmek suretiyle elde edilir. Beyaz renkte, kokusuz, tatsız bir maddedir. Karbondioksit ve su buharı çıkarmak suretiyle yanar, geriye kömür bırakır.Selüloz, sanayide, kağıt yapımında, nitro selüloz ve ürünlerini hazırlamakta, yapma ipek yapımında kullanılır.

Kara bitkilerindeki hücre çeperlerinin esas maddesi. Pamuk ipliklerinin % 90’dan fazlası, odunun kabaca % 50’si, samanın % 30’u selülozdur. Bazı plastik ve kumaşların üretiminde de kullanılmakla beraber, selülozun en büyük kullanma sahası kağıt sanayiidir.

Yapısı: Selülozun yapılan analizinde % 44 karbon, % 6,2 hidrojen ve % 49 oksijen ihtiva ettiği görülür. Bu bileşim C6H10O5 bileşimine karşılık gelir. Saf selüloz hidroliz edildiğinde takribi % 95 verimle D-glikoza (C6H12O6) dönüşür. Bu ve benzeri çalışmalardan selülozun yapı biriminin bir anhidro-glikoza karşılık olduğu görülür. Yani selülozun yapı taşı, bir D-glikoz molekülünün bir su molekülü eksiğine karşılıktır. Bu anhidro-glikoz birimleri, defalarca tekrarlanarak bir zincir molekül meydana getirirler. Bu birimlerin tekrarlanma sayısı, odunda 600’den 1000’e, pamuk ipliklerinde ise 3500’e kadar değer alır. Her bir anhidro-glikoz biriminin üç tane hidroksil (OH) grubu vardır. Bu gruplar ticari değeri olan ürünlerin (selüloz nitrat, selüloz asetat ve etil selüloz gibi) türetilmesine imkan sağlar.

Fiziksel ve kimyasal özellikleri: Selüloz su ve benzen, alkol, aseton, kloroform gibi organik çözücülerde çözünmez. Odun selülozunun % 85’i, % 75,5’lik sodyum hidroksit çözeltisinde çözülmez. Buna keyfi olarak “alfa selüloz” ismi verilmiş olup, bu kısım rejenere selüloz ve çeşitli selüloz türevlerinin üretiminde geniş çapta kullanılır. Selülozun seyreltik sodyum hidroksitle muamelesinden merserize pamuk elde edilir.

Selüloz, schweitzer çözeltisi adı verilen, bakır-II-hidroksit ve derişik amonyum hidroksit karışımında çözünür. Çözelti, ince deliklerden bir asit banyosundan geçirildiğinde rejenere selüloz elde edilir. Rejenere selüloz piyasada viskoz rayonu ismini alır. (bkz. Selofan)

Selüloz türevleri:

Etil selüloz: Selülozun bir eter türevi olup, selüloz liflerinin sodyum hidroksit ve etil klorürle muamelesinden elde edilir. Etil selüloz plastikleri, geniş bir sıcaklık aralığına karşı dayanıklılık gösterir. Keza bu plastiklerin suya, kuvvetli bazlara, yağlara karşı dayanıklılığı fazla olup, yüzeyleri de parlaktır. Bazı otomobil aksamlarında ve ambalajlamada kullanılırlar.

Selüloz asetat: Selülozdan elde edilen termoplastik bir reçinedir. Selüloz asetat, 60-97°C arasında yumuşayan, 260°C’de eriyen kokusuz, beyaz renkli bir toz veya lapa şeklindedir. Odun veya pamuk selülozunun sülfürik asit mevcudiyetinde, asetik asit ve asetik anhidritle muamelesinden elde edilir. Meydana gelen ürün kısmen hidroliz edilir. Son halde selülozdaki her bir glikoz birimi ortalama 2-2,5 asetat grubu ihtiva eder. Selüloz asetat; reçineli verniklerin, sun’i deri, piyasada asetat ismi verilen şeffaf kağıtların ve bazı plastiklerin üretiminde ve muhafaza kaplamacılığında kullanılır. Selüloz asetat bir plastik olarak kullanılacağında, plastikleştiricilerle ve boyar maddelerle birleştirilir. Bu plastikler oldukça sağlam olup, kolay alev almazlar. Oyuncaklarda, çatal, bıçak, alet saplarında, radyo vb. aletlerde kullanılır.

Selüloz asetat lifleri ipeğe benzeyen, sağlam, kolay boyanan ve giyimi iyi olan ürünlerin imalatında kullanılır. Bu lifler, selüloz asetatın asetondaki çözeltisini ince yarıklardan, bir sıcak hava akımında geçirilmesiyle elde edilir. Böylece aseton buharlaşarak lifleri terkeder. Selüloz asetat filmi elde edileceği zaman, çözelti bir tabaka halinde yaydırılır. Çözücü uçtuğunda geriye selüloz asetat filmi kalır. Selüloz asetat filmleri de, fotoğraf filmlerinde, ses kayıtları için manyetik teyplerde, paketlemede vs. kullanılır.

Selüloz Nitrat: Selülozun nitrat asidiyle reaksiyonundan meydana gelen yanabilen bir madde. Nitro selüloz olarak da bilinir. Patlayıcı maddelerde ve koruyucu filmlerde kullanılır.

Selüloz nitrat, imalatında, pamuk iplikleri veya yumuşak odun selülozu, nitrat asidi, sulfat asidi ve sudan ibaret bir karışıma katılır. Birkaç dakika sonra artık asit santrifüjle alınır, selüloz nitrat kaynar suda 24 saat kadar bekletilerek kalan asidin de giderilmesi sağlanır. En sonunda alkolle hafifçe yıkanır.

selüloz

Türkçe selüloz kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. cellulose

selüloz

bitkilerde göze yapısının büyük bir bölümünü oluşturan, kâğıt, yapay ipek ve patlayıcı maddelerin yapımında kullanılan bir karbonhidrat (c6h10o5)n.

selüloz

Türkçe selüloz kelimesinin Fransızca karşılığı.
cellulose [la]

selüloz

Türkçe selüloz kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Zellulose

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

selüloz Resimleri

Selüloz
3 yıl önce

patlayıcı maddelerin yapımında kullanılır. Selüloz bitkinin sert ve kuvvetli olmasını sağlar. Otobur hayvanlar selülozu, bağırsaklarında yaşayan simbiyoz bakterileri...

Selüloz, Bitkiler, Biyokimya, Glikoz, Hücre, Karbonhidrat, Taslak, İpek
Nitroselüloz
3 yıl önce

Nitroselüloz (selüloz nitrat, flaş kağıt, flaş pamuk, pamuk barutu, piroksilin ve flaş ip olarak da bilinmektedir) selülozun nitrik asite veya nitrik asit...

Hücre duvarı
3 yıl önce

hücrelerde görülen bir yapıdır. Hücre zarının dış tarafında bulunur ve genelde selüloz yapılıdır. Mantar hücrelerindeki hücre duvarı kitin, bakterilerde bulunan...

Hücre duvarı, Fotosentez, Hücre biyolojisi, Mantar, Bitki hücresi, Semipermeabl, Turgor basıncı
Seka
3 yıl önce

SEKA (tam adı: Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş), Türkiye'de kâğıt sanayiinde yatırım ve planlamalar yapan kamu kuruluşudur. 1998 yılında özelleştirme...

SEKA, Kâğıt, Mehmet Ali Kâğıtçı, Taslak, Türkiye, í–zelleştirme, Şirket
Polisakkarit
3 yıl önce

Ayrıca tatsız olup çoğu suda erimez. En önemlileri; nişasta, glikojen, selüloz ve kitindir. Çok sayıda glikoz molekülünün birleşmesinden türemişlerdir...

Şekerler, Deoksiriboz, Etçil, Fotosentez, Fruktoz, Galaktoz, Glikojen, Glikoz, Karaciğer, Kas, Kolloid
Selülaz
3 yıl önce

Selülaz, selülozu sindirmeye yarayan, mantarlar, bakteriler ve bazı protozoa türleri tarafından salgılanan bir tür enzim. Selülaz ve hemiselülazlar birlikte...

Selülaz, Bakteriler, Enzim, Mantar, Protozoa, Selüloz, Taslak
Tahta
3 yıl önce

Kimyasal formülü C6H10O5 tir. Lignin: Selüloz yapısının miselleri arasına yerleşmiş olan lignin maddesi selülozun aksine esneklik kabiliyeti olmayan gevrek...

Tahta, Ağaç, Biyoloji, Taslak
Selofan
3 yıl önce

Selofan, rejenere selülozdan yapılmış ince, şeffaf bir tabakadır. Havaya, yağlara, greslere, bakterilere ve suya geçirgenliği düşük olması onu gıda paketleme...