sebilhane
Osmanlıca sebilhane kelimesinin Türkçe karşılığı.f. Sebil olarak su dağıtılan yer.
Sebilhane
Kısaca: Sebilhane Selçuklular ve Osmanlılar zamanında işlek yollar üzerinde gelip geçenlerin, su ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için inşa edilen binalar. Sebiller de her zaman su bulunur ve içindeki görevli vasıtasıyla her isteyene Allah rızası için bedava su verilirdi. “Su medeniyeti” olarak da isimlendirebileceğimiz, Müslüman-Türk medeniyeti mimarisinde, sebiller vasıtasıyla dinimizce çok sevap olan su dağıtma işi yerine getirilirdi. Genellikle cami, türbe, mescit gibi umuma açık binaların ...devamı ☟
“Su medeniyeti” olarak da isimlendirebileceğimiz, Müslüman-Türk medeniyeti mimarisinde, sebiller vasıtasıyla dinimizce çok sevap olan su dağıtma işi yerine getirilirdi. Genellikle cami, türbe, mescit gibi umuma açık binaların bir parçası olarak padişah, harem mensupları, devlet büyükleri veya mali durumu elverişli olanlar tarafından inşa edilirdi. Sebillerde, bayram ve kandillerde buzlu şerbet dağıtılırdı.
Anadolu'da ilk sebil, Selçuklular zamanında inşa edilmiştir. İstanbul'un fethinden sonra, şehre 130 tane sebil yaptırılmıştır. İstanbul'da zamanımıza kadar ulaşabilen en eski sebil, Şeyhülislam Efdalzade Hamideddin Efendinin Fatih-Malta semtindeki sebilidir (1503). Bugün balık deposu olarak kullanılmaktadır.
Sebiller, inşa tarzlarına göre başlıca dört grupta toplanabilir: Köşe sebilleri, cephe sebilleri, abidevi sebiller, pencere tarzındaki sebiller.
1. Köşe sebilleri: En basit ve eski sebil şeklidir. İşlek caddelerde, kaldırıma taşkın bir tarzda köşe başlarına inşa edilirdi. Bu tarz ilk defa Süleymaniye külliyesinde Mimar Sinan Türbesine tatbik edilmiştir. Bu grup sebillere İstanbul'daki diğer örnekler şunlardır: Hüsrev Kethüda Sebili (Vefa), Gazanfer Ağa Sebili (Saraçhane), Dilsiztavşan Ağa Sebili (Yerebatan), Seyyid Hasan Paşa (Beyazıt).
2. Cephe sebilleri: Genellikle büyük binaların cephelerine inşa edilmişlerdir. Barok tarzında olan bu sebillere; Hacı Emin Ağa (Dolmabahçe), Koca Yusuf Paşa (Kabataş) ve Mihrişah Sultan (Eyüp) sebilleri en güzel örneklerdir.
3. abidevi sebiller: Büyük ölçülerde inşa edilen bu çeşit sebiller, aynı zamanda yaptıranın şanını yüceltmek gayesini güderler. Bu sebillere en iyi örnek, Saliha Valide Sultan sebilidir (Azapkapı).
4. Pencere tarzı sebiller: Çok basit yapılardır. Bir duvara açılan bir veya birkaç pencereden ibaret olurlar. Sultanahmed Camii, Ragıppaşa Kütüphanesi ve Kocamustafapaşa Camii sebilleri bu gruba girerler.
Sebillerin inşa tarzları zamanın zevkine göre değişse bile, temelde bulunan bazı unsurlar hiçbir zaman değişmemiştir. Genelde yerden bir metre yüksekliğe kadar mermer kaplı olur, bunun üzerinde mermer sütunlar arasında tunç veya demir döküm şebeke parmaklık bulunurdu. Parmaklıkların alt kısımlarında bir zincirle parmaklığa bağlı su tası bulunurdu. Daire veya yarım daire olan sebillerin üzeri saçaklı kubbeyle örtülürdü.
Başta İstanbul olmak üzere Bursa, Edirne, İzmit, Konya, Kayseri ve Anadolu'nun pekçok yerinde ve diğer İslam memleketlerinde insanların istifadeleri için yaptırılmış binlerce sebil vardır.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
f. Sebil olarak su dağıtılan yer.
sebilhane
Türkçe sebilhane kelimesinin İngilizce karşılığı.kiosk built for the dispensing of free drinking water. –– barda?y gibi dizilmek (for people) to be lined up like peas in a pod (said derogatorily).
sebilhane
sebil2.Bu konuda henüz görüş yok.