Seçim Paradoksu

Kısaca: Seçim paradoksu veya diğer seçenek paradoksu (ayrıca bilinen adıyla Condorcet'nin paradoksu), Condorcet markisi tarafından 18. yüzyılın sonlarında tespit edilmiş bir durumdur. Bireysel tercihlerin döngüsel (geçişli olmayan) olmasa bile birikimli tercihlerin olabileceğini ifade eder. ...devamı ☟

Seçim paradoksu (ayrıca bilinen adıyla Condorcet`nin paradoksu), Condorcet markisi tarafından 18. yüzyılın sonlarında tespit edilmiş bir durumdur. Bireysel tercihlerin döngüsel (geçişli olmayan) olmasa bile birikimli tercihlerin olabileceğini ifade eder. Bu bir paradokstur, zira farklı grupların ve bireylerin oluşturdukları "farklı çoğunlukların" isteklerinin birbiriyle çelişkili olabileceğini söylemektedir. Örneğin bir seçimde A, B ve C şeklinde üç aday olsun ve üç seçmen oylarında aşağıdaki tercih sıralamalarında bulunsun (sıralama en az tercih edilene doğrudur):

1. Seçmen: A B C
2. Seçmen: B C A
3. Seçmen: C A B


Eğer kazanan olarak C seçilirse B`nin kazanması gerektiği öne sürülebilir, zira iki seçmen (1. ve 2.) B`yi C`den öne sıralamıştır; C`yi B`den öne koyan sadece bir seçmen vardır. Ancak benzer şekilde A`nın B`ye tercih edildiği, ve C`nin de A`ya tercih edildiği söylenebilir, bunların hepsinde 2`ye 1 çoğunluk oranı vardır. Dolayısıyla çoğunluk kuralı gereği kazanan bir adaydan söz edilemez.

Ayrıca, tek seçenekli oy düzeneğinde yukarıdaki üç seçmen aynı zamanda adayların kendileri olsa, dolayısıyla kendilerine oy verseler yine çoğunluk sağlanamayacağı için kazanan belli olmaz. Ancak Condorcet`in paradoksu, alternatifleri eleyen seçmenin seçimin sonucu belirleyebildiğini gösterir; yukarıdaki durumda C adayı kendisi yerine A veya B`ye oy verirse seçimi belirleyen aday olur.

Condorcet yöntemi uygulandığı bir seçimde oylar arasında bir paradoks yaşanıyorsa bu durum seçimde bir Condorcet kazananı olmadığı anlamına gelebilir. Condorcet yönteminin farklı sürümleri bu belirsizlikler oluştuğunda onlardan nasıl çıkılacağı konusunda farklı yaklaşımlar getirmişlerdir. Yukarıdaki mütevazı örnekteki belirsizlikten adil ve deterministik bir çıkış yolu olmadığının da altını çizelim.

Ayrıca Bakınız



Linkler



Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Seçim Paradoksu
3 yıl önce

Seçim paradoksu veya diğer seçenek paradoksu (ayrıca bilinen adıyla Condorcet'nin paradoksu), Marquis de Condorcet tarafından 18. yüzyılın sonlarında...

Seçim Paradoksu, 18. yüzyıl, Arrow`un İmkansızlık Kuramı, Kenneth Arrow, İlgisiz Alternatiflerin Bağımsızlığı, Gibbard-Satterthwaite Kuramı, Smith Kümesi, Toplumsal Tercih ve Bireysel Değerler, Oylama Sistemleri, Geçişlilik (matematik), Birikimlilik (Matematik)
Allais paradoksu
3 yıl önce

Allais paradoksu, Maurice Allais isimli iktisatçı tarafından ortaya konan, beklenen fayda kuramının gerçek insan davranışları ile nasıl tezat halinde...

Allais paradoksu, Maurice Allais, İktisatçı, Beklene fayda kuramı
Fermi Paradoksu
6 yıl önce

Fermi paradoksu, dünya dışı uygarlıkların var olma olasılığının gayet yüksek olduğuna dair tahminlerin varlığı ile bunu doğrulayacak herhangi bir kanıtın...

Arrow'un imkânsızlık teoremi
6 yıl önce

Arrow’un İmkansızlık Teoremi veya Arrow’un Paradoksu, oylama sistemlerinde, dereceli tercihlere dayanan ve üç ya da daha fazla seçenek sunan hiçbir oylama...

Monty Hall problemi
3 yıl önce

yarışmanın sunucusu Monty Hall'dan alır. İçinde bir paradoksu da barındırması nedeniyle Monty Hall paradoksu olarak da anılan problemin sonucu saçma görünmekle...

Eksiklik Teoremi
6 yıl önce

kuramında) Seçim Beliti, (geometride) Pararlellik Beliti, (mantıkta) Eubulides Paradoksu, vs... En çarpıcı ve yalın olanı Eublides Paradoksu'dur. "Bu önerme...

Eksiklik Teoremi, Douglas R. Hofstadter, Elementler, Gauss, Gödel'in Eksiklik Teoremi, Kendine-göndergeli önerme, Kurt Gödel, Matematik, Taslak, Yinelgen, Sayı Kuramı
Boltzmann beyni
6 yıl önce

Boltzmann'ın beyinleri çoğu zaman bağlama bağlı olarak "Boltzmann beyin paradoksu" ya da "Boltzmann beyin problemi" olarak da adlandırılır. Buna bazen "Boltzmann'ın...

Schrödinger'in Kedisi
3 yıl önce

tarafından 1935'te ortaya atılan bu düşünce deneyi bir kuantum süperpozisyon paradoksudur. Schrödinger, bu deneyle Kopenhag yorumundaki kuantum mekaniğinin problemlerini...