Sakallı Nurettin Paşa

Kısaca: Sakallı Nurettin Paşa (veya kısaca Nurettin Paşa) (1873, Bursa - 1932), Kurtuluş Savaşı`nın önemli komutanlarındandır. Kurtuluş Savaşı`nı gerçekleştiren kadro içinde sakallı tek kişi olduğundan bu lakapla anılagelmiştir. ...devamı ☟

Sakallı Nurettin Paşa
Sakallı Nurettin Paşa

Sakallı Nurettin Paşa (veya kısaca Nurettin Paşa) (1873, Bursa - 1932), Kurtuluş Savaşı`nın önemli komutanlarındandır. Kurtuluş Savaşı`nı gerçekleştiren kadro içinde sakallı tek kişi olduğundan bu lakapla anılagelmiştir.

Müşir (Mareşal) İbrahim Paşa`nın oğludur. 1893`de Harbiye`yi bitirmiştir. 1897 Türk-Yunan Savaşı`na gönüllü olarak katılmıştır. Daha sonra, Balkan Savaşı`nda 9. Piyade Alayı komutanlığı yapmıştır. 1. Dünya Savaşı`nda Irak Cephesi komutanı olmuştur.

29 Ocak 1915`de vekaleten atandığı İzmir ve Aydın valiliklerinin yanısıra 17. ve 25. Kolordu komutanlıklarını da yürütmüştür. Vali Vekilliği sırasında İzmir`in Sevr Antlaşması uyarınca Yunanlılara verilmesine karşı çıkan “İzmir Müdafai Hukuki Osmaniye” cemiyetini desteklemiş, işgal devletlerinin taleplerini sert bir şekilde reddetmiştir. Nurettin Paşa`nın işgali kabul etmeyeceği, direneceği, hatta mani olacağı anlaşıldığı için İstanbul`daki Mütareke dönemi hükümeti tarafından, 15 Mayıs 1919`da gerçekleşen Yunan çıkartmasından kısa bir süre önce (22 Mart 1919) buradaki valilik görevinden alınmıştır.

T.B.M.M.`nin kurulmasıyla, önceleri çabalarını Ankara ve İstanbul hükümetleri arasında uzlaşma sağlamak üzerinde yoğunlaştıran Sakallı Nurettin Paşa, 1920`de Kurtuluş Savaşı`na katılmak üzere Anadolu`ya geçmiş ve Yunan cephesinin güneyinde, Konya dolaylarına komutan olarak atanmıştır. 1920 yılının sonlarına doğru Pontus Rum çetelerine karşı Amasya`da kurulan Merkez Ordusu Komutanlığı`na tanmış,daha sonra bu görevden alınmıştır.1922`de Ali İhsan Sabis Paşa`nın görevden alınması sonrasında 1. Ordu komutanlığına atanmıştır. Bu görevinde Büyük Taarruz`a katılmış, İzmir`e Mustafa Kemal ile birlikte girmiştir. Zaferden sonra korgeneralliğe yükselen Nurettin Paşa Mudanya Mütarekesi`nin ardından 1. Ordu ile İzmit`te konuşlandırılmıştır. Lozan Anlaşması imzalandıktan sonra, 1. Ordu`nun lağvedilmesi üzerine 1924`de Yüksek Askeri Şura üyeliğine atandıysa da, T.B.M.M. 2. Dönem içindeki bir ara seçimde Bursa milletvekili seçilmesiyle üyelikten çekilmiştir. 1925`te askerlikten istifa etmiş, 1932`de vefat etmiştir.

Koçgiri İsyanı`nı bastırma şekline ve Kurtuluş Savaşı`nın son günlerinde İzmit`te yazılarıyla pek çok vatansever çevreyi iğrendirmiş gazeteci Ali Kemal`i linç ettirmesine ilişkin tartışmalar sürmektedir. Linç olayı İstanbul`daki işbirlikçi çevrelerin bir anda çözülmesi sonucunu vermiştir. Bazı kaynaklar, bu eski ekole mensup (Kurtuluş Savaşı`nı gerçekleştiren kadronun yaş ortalamasının yaklaşık on yaş üzerindedir), ancak dirayetli komutanı 1922 İzmir Yangını sorumluluğu ile de bağlantılandırmaktadır. Eylül 1922`de İzmir`deki karışık ortamda bütün olası sorumluluklar üzerinde durulmalıdır. Yunan ordusu Uşak`tan itibaren (sırasıyla, Alaşehir, özellikle Turgutlu ve Manisa) Türk şehirlerinin neredeyse tamamını yaka yaka kaçmıştır. İzmir`in geri alınmasından sonra ise, İzmir Körfezi`nde varlığını sürdüren yabancı donanmaların ayrılmaya ikna edilmesinin de büyük önem arzettiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, bazı kaynaklar yangında İzmir`in altıda beşinin yandığı gibi abartmalı ifadeler kullanmaktadır. Çok uzaklardan görülebilen ve şüphesiz görenleri etkilemiş olan yangının alanı bugünkü İzmir Enternasyonal Fuarı`nın biraz daha geniş çizilebilecek bir çerçevesini kapsamıştır. Kurtuluş Savaşı boyunca Mustafa Kemal`in en yakın çevresi içinde yer almış, ancak özellikle T.B.M.M. 2. Dönem seçimleri sırasında giriştiği politik oyunlar sebebiyle Mustafa Kemal Atatürk tarafından Nutuk`ta açıkça eleştirilmiş ve "Büyük Zafer`de" en az payı olan komutan olarak nitelendirilmiştir.

İzmir`in geri alınmasından sonra kurulan askeri mahkemede, Milli Mücadeleyi sabote eden, düşmanla müşterek hareket eden bazı yerli ve Rum asıllıları muhakeme ettirmekten çekinmemiştir. Bunlar arasında Islahat Gazetesi sahibi Süreyya ve Efes Metropoliti Hrisostomos da bulunmaktadır. İşgal döneminde gazetesinde işgal kuvvetlerini metheden ve Milli Mücadeleyi kötüleyen gazeteci Süreyya mahkemece idama mahkum edilmiş ve cezası infaz edilmiştir. Osmanlı tebasından olmakla, Yunan işgali sırasında Türklere karşı bariz bir nefret ve bir din adamına yakışmayacak tavırlar sergilemiş olan Hrisostomos ise, Nurettin Paşa`nın makamına çağırılmasını takiben gevşek bir koruma ile Türk mahallelerinin ortasından geçirilmiş ve halk tarafından linç edilmiştir.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Nureddin İbrahim Konyar
3 yıl önce

Nurettin Paşa (Nureddin İbrahim Konyar veya Sakallı Nurettin Paşa; 1873, Bursa - 18 Şubat 1932, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi. Müşir İbrahim Edhem...

Melek Annem ve Ben
5 yıl önce

bilgilerde kitabın sürükleyiciliğini artırmaktadır. Bunların arasında Neyzen Tevfik, Sakallı Nurettin Paşa, Kont Ostrorog, Mazhar Osman ilk göze çarpanlar....

Melek Annem ve Ben, 1900, 2001, 2007, Abud Efendi Yalısı, Emine Çaykara, ISBN, Kandilli, Sakallı Nurettin Paşa, Türkçe, İletişim Yayınları
9. Kolordu (Osmanlı)
3 yıl önce

Karargahı Erzurum'da idi. Sırasıyla Ahmet Fevzi Paşa, Remzi Paşa, Hüsamettin Paşa, Binbaşı Nurettin Bey (Sakallı) ve Binbaşı Mustafa Nimet Bey tarafından yönetilmiştir...

Hrisostomos Kalafatis
6 yıl önce

ifadeler kullandığı bilinmektedir Metropolit, 9 Eylül 1922 günü Sakallı Nurettin Paşa komutasındaki Türk ordusunun İzmir'de yönetimi eline almasının ertesi...

Devlet Mezarlığı
3 yıl önce

yılında Genelkurmay Başkanı'nın politik kriterlerine uyan (örnek: Sakallı Nurettin Paşa politik kriterlere uygun bulunmamıştır) 61 komutanın mezarlarının...

Devlet mezarlığı, 10 Kasım, 1919, 1931, 1981, 1982, 1988, 19 Mayıs, 30 Ağustos, Ali Fuat Cebesoy, Ankara
1. Ordu (Türkiye)
3 yıl önce

Ordu aşağıdaki gibi organize edildi: Birinci Ordu (Komutan: Mirliva Nurettin Paşa, Kurmay Başkanı: Miralay Mehmet Emin Bey) Ordu rezervi 3. Süvari Tümeni...

Aşiyan
3 yıl önce

sosyoloji profesörü. Ulvi Uraz 1974 sinema ve tiyatro sanatçısı. Münir Nurettin Selçuk 1981 besteci ve ses sanatçısı. Edip Cansever 1986 Şair Sadi Irmak...

Aşiyan, Aşiyan
Rum Kırımı
3 yıl önce

İsyanı" ve "Koçgiri İsyanı" olarak adlandırılan olaylar sırasında Sakallı Nurettin Paşa komutasındaki Merkez Ordusu tarafından öldürülen Rumların sayısının...