Türkçe Bilgi: Resuliler

Yemen’de 1231-1454 yılları arasında hüküm sürmüş olan hanedan. Resulilerin ataları, Eyyubilerin Yemen şubesinin kurucusu ve Selahaddin-i Eyyubi’nin kardeşi Turanşah ile birlikte, 1174 senesine doğru Yemen’e gelmişlerdir. Resulilerin ataları Muhammed bin Harun isminde bir Türkmendi. Aşiretiyle beraber Bağdat’a gidip, Abbasi halifesinin hizmetine girmişti. Abbasi halifeleri, bu zata elçilik vazifesi verdiler. Mısır ve Şam taraflarına elçi olarak gidip gelmesi dolayısıyla, zamanla kendisine elçi manasında, Resul denildi. Sonraları Bağdat’ta çıkan bir isyan üzerine, Resul, ailesini alıp Mısır’a gitti. O zaman Mısır’a hakim olan Selahaddin-i Eyyubi bu meşhur şahsa iyilikte bulunup himaye etti. 1174 senesinde Resul’ün oğlu Ali’yi üç oğlu ile birlikte Yemen’e gönderdi. Kardeşi Turanşah’a bunlara alaka ve himaye göstermesini tenbih etti. Böylece kendilerine babalarının lakabı sebebiyle Resuliler denilen bu aile, Yemen’e yerleşti ve Eyyubilerin hizmetinde çalıştılar.

Ali bin Resul, Eyyubiler tarafından 1228 senesinde Mekke’ye vali tayin edildi. Daha sonra da Eyyubi hükümdarı Melik Mes’ud’un vekili olarak Yemen’i idare etti. Ali bin Resul’ün oğlu Melikü’l-Mensur Nureddin Ömer, 1229 senesinde hakimiyeti tamamen ele geçirip bağımsızlığını ilan etti. Zebid’i başşehir yaptı. Taiz ve San’a’yı Zeydilerden aldı. Yemen’i, Abbasi halifesinin vekili olarak idare ettiğini iddia etti. Hicaz’dan Hadramut’a kadar hakim oldu. 1250 senesinde öldürüldü. Yerine oğlu Melik Muzaffer geçti. Melik Muzaffer, uzun müddet hüküm sürdükten sonra 1295 senesinde Taiz’de vefat etti. Taiz’de Muzafferiye Camiini yaptıran Melik Muzaffer, Mısır Memluk Sultanı Kalavun’la iyi münasebetler kurdu.

Melik Muzaffer’in vefatından sonra yerine oğlu Eşref Ömer geçti. Fakat kısa bir müddet sonra öldü (1297). Yerini kardeşi Melik Davud aldı. Bunun devrinde Yemen ve Mısır arasında işbirliği daha da kuvvetlendi. Melik Davud, Şafii mezhebine tabi olup, ilimle meşgul oldu. Kütüphane kurmaya önem verdi. Kütüphanesinde 100.000 kitabın bulunduğu söylenirdi. İlme önem verip, alimleri himaye eden Melik Davud, 1321 senesinde ölünce, yerine oğlu Mücahid geçti. Fakat bir müddet sonra öldürüldü ve yerine Efdal Abbas seçilerek 1377 yılına kadar iktidarda kaldı. Yerine oğlu Eşref İsmail geçtiyse de, memlekette karışıklıklar oldu. Zeydi imamları devamlı isyanlar çıkardılar. Bu karışıklıklar 1454 senesinde Resuliler Devletinin yıkılmasına kadar devam etti.

Resuliler devrinde en önemli gelir kaynağı ticaretti. Ticaret ehlinin devlet içinde önemli bir yeri vardı. Ayrıca ticaret için Yemen’e gelenlere çok yardım ve alaka gösterilirdi. Hindistan’dan Yemen’e deniz yoluyla ticaret eşyası gönderiliyordu. Çin’den de Yemen’e bir elçi gelmişti. Diğer taraftan Yemen’e çalışmaya gelen Mısırlı ve Suriyeli sanatkarlara yüksek maaş verilir ve yakın alaka gösterilirdi.

Resulilerde, devletin en yüksek derecedeki vazifelisi naib, vezir, hacib, özel kalem katibi, ordu katibi ve beytülmal emiriydi. Yemen hükümdarları, saray teşrifatında ve kıyafette Memluk sultanlarını taklit ediyorlardı. Bu o derecedeydi ki, mektupların üzerine attıkları imzalarda bile benzerlik görülürdü. Bu imzada verdiği nimetlerden dolayı Allahü tealaya şükreden (kul) manasına gelen, “Eşşakirü lillah ale’n-ni’me” ibaresi yer alırdı.

Resuli MelikleriSaltanatı

Mensur I. Nureddin Ömer1229-1249

Muzaffer I. Şemseddin Yusuf1249-1295

Eşref I. Ömer1295-1297

Müeyyed Hızbüriddin Davud1297-1321

Mücahid Seyfeddin Ali1321-1363

Efdal Dergamüddin Abbas1363-1376

Eşref II. Mümhedüddin İsmail1376-1400

Nasır Selahaddin Ahmed1400-1424

Mensur II. Abdullah1424-1427

Eşref III. İsmail1427-1428

Zahir Yahya1428-1438

Eşref IV. İsmail1438-1442

Muzaffer II. Yusuf1442-1443

El-Mes’ud1443-1454

Resuliler

Resuliler Hakkında Detaylı Bilgi

Görüşler ve Yorumlar