Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Radyo Seyrüseferi

Kısaca: Radyo seyrüseferiRSY Eğitim Notları. sf 1. veya radyo navigasyonu, Dünya üzerindeki bir noktadan başka bir noktaya giderken, seyrüsefer yardımcısı olarak radyo frekansları ile çalışan araçların kullanımı. Radyo seyrüsefer yardımcıları genellikle; vericinin (emitter - E) gönderdigi radyo elektromanyetik dalgalarının alıcı (receiver – R) tarafından alınması ve ses, görüntü veya yazıya dönüştürülmesi prensibiyle çalışırlar. ...devamı ☟

Radyo seyrüseferi veya radyo navigasyonu, Dünya üzerindeki bir noktadan başka bir noktaya giderken, seyrüsefer yardımcısı olarak radyo frekansları ile çalışan araçların kullanımı.

Radyo seyrüsefer yardımcıları

genellikle; vericinin (emitter - E) gönderdigi radyo elektromanyetik dalgalarının alıcı (receiver – R) tarafından alınması ve ses, görüntü veya yazıya dönüştürülmesi prensibiyle çalışırlar.

Radyo seyrüsefer yardımcıları

nın başlıca amacı hava taşıtlarının uzaydaki konumunu tespit etmektir. Bu sayede planlanan rotaya riayet edilmesine, taşıtlar arasındaki ve taşıt ile arazi engebeleri arasındaki emniyet ayrımının muhafaza edilmesine, görüşün düşük olduğu IMC koşullarında seyrüseferin emniyetli şekilde gerçekleşmesine yardımcı olurlar. Hassas yaklaşma cihazları, görüşün oldukça düşük olduğu durumlarda dahi emniyetli iniş yapılabilmesini sağlarlar. Havacılıkta seyrüsefer yardımcıları ile ilgili verilerin (frekans, konum, çalışma saatleri vs.) bulunabileceği ana kaynak, ulusal AIP'lerin ENR bölümüdür. Radyo seyrüsefer yardımcıları

Radar ve transponder

Yoğun hava trafiğinin olduğu bölgelerde hava trafik kontrolörleri (ATC), hava taşıtlarının konumlarını gösteren radar haritasında sürekli olarak sistematik gözetleme (sürveyans) yaparlar. Bu gözetlemenin uçaklar arası ve uçaklarla yer arası emniyetli ayrımı sağlama, hava trafik konuşmalarını azaltma, kaybolan uçaklara konum bilgisi ve yön verme, iniş yapan uçakları alet yaklaşma veya görerek yaklaşma paternlerine sokma gibi pek çok avantajı vardır. Günümüzdeki uçakların pek çoğunda transponder (transmitter/responder) denen bir cihaz bulunur. Transponderlar, takılı bulunduğu uçaklara has bir sinyal yayınlayarak, yerdeki radar kontrolörünün ekranında belirli bir uçağın tespit edilmesini kolaylaştırırlar.

DME

DME

 (distance-measuring equipment), mesafe ölçen ve UHF bandında (962-1213 MHz) çalışan bir seyrüsefer yardımcısıdır. Yerdeki bir

DME

istasyonundan ve uçaktaki bir

DME

sorgulayıcısından (interrogator) meydana gelir. Uçaktaki sorgulayıcı cihaz yer istasyonuna gönderdiği sinyallerin karşılığı olarak yer istasyonundan gönderilen sinyallerin seyahat süresini ölçer ve kokpitteki ekranında deniz mili (NM) cinsinden gösterir. Mesafe bilgisi, uçak ile yer istasyonu arasındaki eğimli hattın uzunluğudur. Bu nedenle uçağın yerdeki iz düşümü ile yer istasyonu arasındaki yatay (ufki) mesafe,

DME

ekranında görülen mesafeden azdır; ancak istasyondan uzaklaştıkça bu fark azalır ve pratik amaçlarla ihmal edilir. Yer istasyonunun tam üzerindeki bir uçağın irtifası ile

DME

'si -birimleri farklı olmakla birlikte- aynıdır. Örneğin istasyon üzerinde yaklaşık AGL 6000 feet yükseklikte olan bir uçağın

DME

'si (eğer sinyal alınabiliyorsa) 1 NM olacaktır. NDB sistemin yer istasyonu, ADF ise uçaktaki alıcı cihaz ve göstergeden oluşan sistemdir. ADF'in istikamet iğnesi, tıpkı kuzeyi gösteren bir el pusulası iğnesi gibi, sürekli olarak NDB istasyonunu 2° hassasiyetinde gösterir. İğnenin gösterdiği istikamete doğru uçan bir uçak, NDB istasyonunun üzerinden geçecektir. Uçak istasyondan aynı doğrultuda uzaklaşmaya başladığında, ADF iğnesi saat 6 istikametini (geriyi) gösterecektir. Tek başına ADF sistemi derece cinsinden yön bilgisi vermez. Bu nedenle uçucuların ADF ile istikamet cayrosunu (DI) karşılaştırarak uçulmak istenen başı hesaplaması gerekir. Döner kartlı ADF'lerde pilotun her baş değişikliğinde ADF kartını DI ile eşleştirmesi gerekir. Bununla birlikte, ADF ve istikamet cayrosunun birleşiminden oluşan RMI (radio magnetic indicator) göstergesinde yer istasyonunun (NDB) istikametinin yanı sıra manyetik baş bilgisi de verilir.

VOR

VOR

 (VHF omni-directional radio range); konum belirleme, istasyona doğru/istasyondan radyal takip etme (tracking), bekleme paterni muhafaza etme ve alet inişi gibi amaçlarla alet uçuşunda yaygın olarak kullanılan bir seyrüsefer yardımcısıdır.

VOR

yer istasyonu 108.00-117.95 MHz frekansları arasında yayın yapar.

VOR

sistemini kullanabilmek için uçaklarda sözlü iletişim amacıyla kullanılan VHF-COM sisteminin haricinde bir de VHF-NAV cihazına gereksinim duyulur. Pek çok uçakta VHF-COM ve VHF-NAV cihazları, NAV-COM denen sette bir arada bulunur.

VOR

cihazları çoğunlukla

DME

ile birlikte (

VOR

/

DME

) kullanılır ve

VOR

için seçilen frekans aynı zamanda

DME

istasyonuna da bağlanır. Böylece hem radyal takibi, hem de mesafe bilgisi sağlanmış olur. Askeri amaçlarla kullanılan TACAN sistemi

VOR

/

DME

'ye çok benzer ancak daha hassastır.

VOR

kokpit göstergesi genellikle OBI (omni bearing indicator), radyal seçmeye yarayan düğme OBS (omni bearing selector) olarak adlandırılır. Eğer uçak OBS ile seçilen radyal üzerindeyse OBI üzerindeki çubuk şeklindeki course deviatian indicator (CDI) tam ortada bulunur. Eğer uçak seçilen radyalın solundaysa CDI sağda, sağındaysa CDI solda görünür. Eğer uçak istasyona göre radyalın bulunduğu taraftaysa OBI'da FROM, radyal istasyonun öbür tarafında kalıyorsa TO görünür.

VOR

bilgileri istikametten bağımsızdır ve uçağın başı ne olursa olsun CDI'nın konumu ile TO/FROM bilgileri değişmez.

VDF

VDF

 veya VHF D/F (VHF direction finding), VHF-COM sinyallerini (normal konuşma sinyalleri) kullanan bir seyrüsefer yardımcısıdır. Bazı meydanlarda uçaklardan gelen iletişim sinyallerini yakalayan sistemler bulunur. Trafik veya yaklaşma kontrolörü uçağın meydana göre istikametini ekranında görür. Pilot Q kodlarını kullanarak kontrolörden istikamet vermesini talep edebilir: *QDM, uçaktan meydana doğru olan manyetik istikamet. *QDR, meydandan uçağa doğru olan radyal (QDM'nin 180 derece zıddı). Pilot ya da seyrüseferci kendi belirlediği ara noktaları (waypoint) cihaza girer ve bu farazi noktalar üzerinden geçerek uçuşu gerçekleştirir. Bazı RNAV sistemleri ise gerçek

VOR

/

DME

'lerden aldıkları bilgileri kullanarak hayalet

VOR

/

DME

'ler (Pseudo-

VOR

/

DME

) yaratırlar ve bunları ara nokta olarak kullanırlar. pseudo-

VOR

/

DME

'ler gerçek (ana)

VOR

/

DME

'lerin menzilinde oluşturulmalıdır. Aksi takdirde uçuş esnasında CDI OFF bayrağı görülebilir. Tipik bir RNAV sistemi uçuculara şu bilgileri verir: * Rotadan mesafe olarak sapma miktarı ve TO/FROM bilgisi, * Ara noktaya (waypoint) kalan mesafe, * Yer sürati (GS), * Ara noktaya ulaşmak için gerekli (kalan) zaman. GPS (global positioning system), çok hassas olarak saha seyrüseferi (RNAV) yapılmasına imkan veren bir seyrüsefer yardımcısıdır. 1994 yılında FAA, GPS'nin operasyonel seviyede uçuş seyrüsefer yardımcısı olarak kullanılmasını onaylamıştır. Bazı ülkelerde GPS hassas olmayan alet yaklaşmalarında da kullanılmaktadır. VFR uçuşta GPS görsel seyrüsefere yardımcı olarak kullanılabilir ancak ana seyrüsefer yöntemi olarak kullanılmamalıdır. * Uydu kontrol yer ağı: Bu istasyonlar uyduların yörüngesel hassasiyetinden sorumludur. * Uçaklardaki alıcı ve bilgisayarlar: Herhangi bir konum ve zamanda uydulardan gelen sinyalleri tanımlayıp işlerler. GPS alıcılarının 2 boyutlu konum belirlemek için en az 3 uydudan, 3 boyutlu konum belirlemek için en az 4 uydudan veri alması gerekir. * Radyo Seyrüsefer Yardımcıları: Eğitim Notları. Seyrüsefer Daire Başkanlığı. Hava Trafik Müdürlüğü. * Pooley, Dorothy, ve David Robson. The Air Pilot's Manual 3: Air Navigation. 6. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2010.

Dipnotlar

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

NDB ve ADF
6 yıl önce

hava ve deniz seyrüseferinde yön bulma amacıyla kullanılan basit bir radyo seyrüseferi sistemi. NDB ve ADF sistemi yer bazlı bir seyrüsefer yardımcısıdır...
Havayolu (seyrüsefer)
3 yıl önce

yolu, seyrüsefer yardımcıları arasında oluşturulmuş, koridor şeklinde kontrollü hava sahası. Hava yolları VOR, NDB gibi çeşitli radyo seyrüsefer istasyonları...
DME
3 yıl önce

(Distance-measuring equipment), havacılıkta yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısı. Taşıtın yer istasyonundan olan uzaklığını -genellikle deniz...

DME, Anten, Aviyonik, Radyo, Sinyal
Seyir
3 yıl önce

Walkers, Hikers and Ramblers", go4awalk.com, 22.05.2006 [1]15 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Rota Nirengi Radyo seyrüseferi...

Seyir, Akarsu, Altimetre, Boylam, Dağ, Enlem, Fener, GPS, Göl, Güneş, Harita
Minimum Sector Altitude
6 yıl önce

Minimum Sector Altitude (Asgarî Sektör İrtifası), belirli bir radyo seyrüsefer istasyonu merkezli, 25 deniz mili (46 km) yarıçaplı bir dairedeki tüm nesnelerden...
Aletli iniş sistemi
6 yıl önce

de mevcuttur. VOR: VHF (Very High Frequency) ile çalışan çok yönlü radyo seyrüsefer istikamet cihazı. TACAN: Askeri meydanlarda kullanılan VOR benzeri...

Aletli iniş sistemi, Havaalanı, Uçak, Uçuş denetimleri, Otomatik pilot, Aletli uçuş, Görerek uçuş
VOR
3 yıl önce

ICAO tarafından standart kısa mesafe radyo seyrüseferi cihazı olarak kabul edildi. VOR'dan önce başlıca seyrüsefer cihazı olarak ADF/NDB ikilisi kullanılıyordu...

Vor, Taslak, Telekomünikasyon, Telsiz, Faz
Husûsî pilot lisansı
6 yıl önce

performansı ve limitleri Uçak genel bilgisi ve uçuş prensipleri Seyrüsefer ve radyo seyrüseferi Haberleşme (çoktan seçmeli) Haberleşme (sözlü) PPL sahibi pilotlar...