Piyade Tüfeği en eski askeri sinif olan piyadenin ana muharebe silahı`dır
Ok`dan Piyade Tüfeğine
Orta Asya`dan gelen atlı savaşçılar, Avrupa`da zafer üzerine zafer kazanırken hareket kabiliyetlerinin yanı sıra çok önemli bir avantaja daha sahiptiler. Kılıç ve mızraklarla donatılmış batılı ordular ancak yakın muharebe kabiliyetine sahipken, ok kullanan atlılar uzak mesafelerden hasımlarını saf dışı bırakabiliyordu. Okların muharebe sahasındaki krallığı tüfeğın icadına kadar devam etti. Piyadeler için uzak mesafelerden düşmanı fırsatlar sunan bu silahın nasıl etkili kullanılabileceğı is uzun yıllar belirlenemedi. Tüfekle donatılan askerler, kendi inisiyatiflerine göre sılahlarını kullanıyordu. Ancak bir süre sonra belirli bir doğrultuda mermi duvarı örmenin en iyi çözüm olduğu anlaşıldı. Böylelikle sıralar halinde konuşlandırılan askerlerin her birden atışa başlaması tüm ordularda kullanılan bir konseptin ortaya çıkışındaki en önemli etken ise, ağızdan dolma tüfeklerin dolum hızlarının düşük olmasıydı.
Fişek besleme mekanizmaların gelişmesiyle tüfeklerin dolum ve atış hızlarının yükselmesi, bu silaha yeniden özgürlük getirdi. Ancak bu kısmi bir özgürlüktü. Sıralı şekilde atış yapısı uzun yıllar kendini korudu.
1905 Japon -Rus Savaşı ile muharebe sahasına ağrılıklarını koymaya başlayan makineli tüfeklerin Birinci Dünya Savaşı`nda stratejik öneme sahip bir silah halini alması, tüfek tasarımcılarını yeni arayışlara itti. Piyadeler tarafından kullanılan tüfeklerin de seri atış yapabilir hale gelmesinin bir zorunluluk olduğu tüm askeri kuramcılar tarafından kabul gördü.
Ancak İkinci Dünya Savaşı`nda giden yolda her ne kadar bu konuda çalışmalar yapılmış olsa da teknoloji günümüzde kullanıldığı anlamda bir piyade tüfeğinin üretimine müsaade etmiyordu. Başlatılan projeler, İkinci Dünya Savaşı`nın da patlak vermesi nedeniyle donduruldu. Savaşın ilk yillarında traflar makineli tabancalarla sorunu çözme yoluna gitseler de kurma mekanizmalı tüfekler, geniş çaplı kullanıldı
Modern Piyade Tüfeği Doğuyor
Modern Piyade Tüfeği
``StG-44ün açtığı yolda piyade tüfeği anlayışı tamamen değişti. Ne kadar da bu silah üzerinden çalışmalara basladığı söylenen Sovyetler Birliği Ak-47,kendi tasarım anlayışı ve geniş katılımlı tasarımcıların sunduğu silahların arasındaki denemeler sonucu nam-ı dığer Kalaşnikov`u geliştirdi. Ne kadar da mekanizma dışında görünüş acısından ``StG-44`` oldukça silüeti benzeyen ``AK-47``, üretildiği günden bu yana cereyan eden hemen hemen tüm savaşlarda başarı ile görev alarak bir efsane haline geldi. Özellikle Soğuk Savaş yıllarında dünyanın birçok yerinde gerilla hareketleri ortaya çıması ile AK-47`nin değeri daha iyi anlaşıldı. Basit ama etkili olan tüfek, piyade çatışmalarına dayanan yeni savaş doktrinleri içersinde büyük etki gösterdi.Tarihi bir ironi olark bu yıllarda milyarlarca dolar harcanıp geliştirilen modern ve büyük sistemler nerdeyse hiç kullanılmazken, birkaç dolarlık bir maliyetle üretilebilen ``AK-47`` , savaşların kaderini etkiledi.
Yeni Arayışlar
Doğu cephesi Kalaşnikov`un keyfini sürerken, Batı yeni konseptlere yöneliyordu. Çeşitli muharebe raporlarını değerlendiren Batılı uzmanlar, büyük etkiye sahip 7,62 mm mühimmat ateşleyen tüfeklerin gerekenden fazla güçlü olduğu ve bazı dezavantajları da beraberinde getirdiğini fark etti. İlk olarak bu silahlar, taşımak için fazla ağırdı. Yüksek kalibreli bir mermi kullanılması ise geri tepmenin artmasına ve buna paralel olarak seri atışta silah kontrolün sağlanmasında güçlüklere yol açıyordu. Taşınabilir mühimmat sayısının az olması da diğer sorundu.Tüm bu nedenlerden dolayı NATO, 5,56 mm tüfekleri standartlaştırma kararı aldı. Yeni tüfekler, 200 fişeğin taşınması müsaade eden ``7,62 mm``
Bullpup Tasarımı Doğuyor
en başarılı Bullpup tüfekler`inden ] Ancak çözülmesi gereken bir konu daha kalmıştı; silahların uzunluğu. Çatışma alanının meskun mahale kaymaya başlaması ile kullanıcı tarafından döndürülmesi nispeten zaman alan uzun tüfeklerin kullanım etkinliği düşmeye başlamıştı. Bu sorunu çözmek için namluyu kısaltmak, tüfeğin etkinliğini düşüyordu. Namlu boyunu aynı tutarak silahı kısaltmak için Bullpup adı verilen yeni bir tasarım ortaya cıktı. Sarjörün tetiğin ön kısımında yer aldığı klasik Piyade tüfeklerinden farklı olarak ``Bullpup`` tasarıma sahip tüfeklerin şarjörü kabzanın arkasına yerleştiriliyordu. Böylece aynınamlu uzunluğuna sahip olmakla birlikte daha kısa tüfekler yapmak mümkün olmuştu. Ancak Bullpup da kusursuz değildi. Boş kovanın kullanıcının kafasına çok yakın bir noktadan dışarı atlıyor olması nedeniyle, sağ elle kullanıma yönelik yapılan tüfeklerin solaklar tarafından kullanılmasında ciddi sorunlar ortaya çıktı. Bu sorumu çözmek için ayrıca sol elle kullanıma uygun tüfeklerin üretilmesi ile sorunun çözümü denense de bu doğal olarak maliyetleri yükseltti. Ancak günümüzde farklı çözümler de kullanılmaya başlandı. Örneğin FN Herstal üretimi F2000 tüfeklerinde boş kovan namlu ağzının hemen gerisinde yer alan bir boşluktan dışarı atıylıyor. ``Bullpup`` tasarıma sahip tüfeklerle yapılan atışlarda sorunlarının sadece sağ veya sol elle kullanımdan kaynaklanmadığı fark edildi. Seri atışlar sırasında şarjörün boşalması ile tüfeğin dengesinde de bozulmalar yaşndığı görüldü. Bu sorun ise basit bir çözümle giderildi. Askerlerin bu duruma uyum sağlayarak tüfeğin etkinliğini devam ettirebilmeleri için eğtimleri arttırıldı. Ayrıca bu tip tüfelerin en iyi bilinen örnekleri olan Steyr Aug,F2000, FAMAS, SA-80, SAR-21 ve Tavor gibi tüfeklere atış hassasiyetini arttırmak için standart olarak optik nişangahlar ilave edildi. Sorunu çözmek için tüfeklere yerleştirilen optik nişangahların oldukça etkili olduğunun görülmesi üzerine günümüzde klasik tasarıma sahip piyade tüfekleri de bu sistemlerle donatılmaya başladı.Farklı Kullanımlar
Günümüzde ana muharip sınıfa dönüşen piyadenin en büyük kozu olan piyade tüfekleri farklı birçok görevde kullanmaya uygun bir yapıya kavuştu. Başlangıçta sadece yarı otomatik ve tam otomatik atış yapma kabiliyetine sahip piyade tüfekleri bugün üç farklı modda kullanılabiliyor.Baskı atış için hala tam otomatik mod kullanılırken, savunmada mermilerin tek tek gönderildiği yarı otomatik mod tercih ediliyor.
Taarruz sırasında ise tüfek, tetiğe her basılışta hedefe üç mermi gönderiyor. Bu sayede askerin hedefe ulaşana kadar şarjöründeki fişeğinin bitmemesini hedefliyor. Oldukça yüksek atış hızlarına sahip günümüz piyade tüfekleri, otomatik atışta birkaç saniye içerisinde şarjöründeki tüm fişeği bitiriyor.
Kaynak
- MSI Aylik Savunma Teknolojiler Dergisi sayı 2007-022