pik
1. Dökme demir, font. Geminin kıç tarafındaki bayrak serenine açılan üçgen biçimindeki yelken. Maça.2. maça. pik.
Lağım temizlemede kullanılan alet, biçim olarak lağımın enine kesitine benzeyen, hareketli bir vanadan meydana gelir. (Bu vananın lağıma yerleştirilmesi, gelen suyun seviyesini hayli yükseltir. Su, vananın alt kısmındaki bir delikten geçerken, suyun içindeki çeşitli maddelerde ufalanarak, akıntıya karışır. Ayrıca, su seviyesinin değişmesi, aletin kendi kendine ilerlemesini sağlar.
Dökme demir çeşitleri
a) Küresel (nadirler: bilya) grafitli dökme demir. (Spero döküm). b) Lamel grafitli dökme demir. c) Siyah temper dökme demir. d) Beyaz temper dökme demir.Halk arasında vasıfsız dökme demire de pik denmektedir. Kır dökme demirin bünyesindeki karbon (kömür= grafit) oranı % 2'den fazladır. Karbonu lamel grafit halinde bulunan kırılmış kesiti gri-esmer renkte olan bir dökümdür. En çok kullanılan bir dökme demir çeşididir. Bunun sebepleri şunlardır:
1. Aşınma mukavemeti yüksektir.
2. Ucuzdur.
3. Mukavemet ve sertlik arzu edilen seviyede tutulabilir.
4. Basmaya karşı mukavemeti yüksektir.
5. Akma kabiliyeti çok iyi olduğu için çok kolay dökülür.
6. Titreşimlere karşı nispeten yüksek bir sönümleme özelliği gösterir.
Pik dökümün en kötü tarafı çekme mukavemeti (dayanımı) nın düşük ve kırılgan bir malzeme oluşudur.
Daha ziyade pikin yapısı perlit, ferrit ve grafitten meydana gelir. Fakat bazı hallerde, perlit, grafit ve ferrite ayrışabilir. Bu şekilde tamamen ferrit ve grafitten meydana gelen bir yapı elde edilir. Bu yapıda ince lameller halinde bulunan grafit, homojen bir şekilde dağıtılmıştır. Yapıya kurşuni bir renk kazandırır. Kır dökme demir adını buradan alır. Pikin kaynak edilme kabiliyeti çok düşüktür. Ancak özel metodlarla mesela malzeme önce ısıtılarak ve sonra çok yavaş soğutularak kaynak yapılabilir.
Ferritik kır dökme demir makina gövdeleri, yatak gövdeleri, krank, piyano plakaları, silindir blokları, dişliler, takım tezgahlarında konsollar için kullanılır. Vasıfsız dökme demir veya pik ise mühendislik mukavemeti özelliği istenmeyen bir yerde kullanılır. (Bkz. Demir)
PİKAN CEVİZİ (Carya İllinoensis);
Alm. Walmuss Pecan (f), Fr. Noyer de Pecan, İng. Pecan walnut. Familyası: Cevizgiller (Juglandaceae). Türkiyede yetiştiği yerler: Ilıman bölgelerde.
Yerli cevizin yetiştirilemediği daha ılıman iklim kuşaklarında, diğer kültür bitkilerine göre daha az emekle yetiştirilebilen Amerikan cevizidir.
Pikanın anavatanı KuzeyAmerika'dır. Türkiye'ye ise ilk olarak 1953 yılında gelmiştir. 1980 yılından beri, ılıman bölgelerimizde (Antalya, İzmir gibi) üretimi yapılmaktadır.
Pikanın besleyici özelliği yüksektir. İçerisinde vitamin A,B1, B2, B6, C ve E yanında K, Na, Fe, P gibi minerallerle yağ, protein ve karbonhidrat bulunur. 100 gr meyve içerisindeki değerleri takriben aynı miktar sığır etine denktir. Diğer sert kabuklu meyve türlerine göre daha çok kalori verdiği, vitamin bakımından daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bir kg pikan içi ile insan vücuduna 6870 kalori kazandırılmaktadır. Bu kalori de insanın yaklaşık 2 günlük enerji ihtiyacıdır.
Kullanıldığı yerler: Pikan meyvesi tane ve kuru yemiş olarak tüketildiği gibi değişik şekillerde de kullanılmaktadır. Pikanın yaprak, kabuk ve kökleriyle yağları da ayrıca değerlendirilir. Pikan yağı, hem teknolojide hem de resim dalında çok aranan yağdır. Kabuk ve kökleri tanen ve boya endüstrisinde, aynı zamanda sabun ve yapıştırıcı üretiminde kullanılır.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi