Türkçe Bilgi: Pierre Loti

Pierre Loti Fransız yazarı. 1850'de Fransa'da Rochefort'ta doğdu ve 1923'te Hendaye'de öldü. Esas ismi Louis-Marie Julien Viaud'dur. Doğu seyahatleri esnasında Loti soy ismini aldı. Loti, Pasifik'te yetişen bir çiçek ismidir.

Protestan ve soylu bir ailedendir. Deniz subayı olarak savaş gemilerinde çalıştı. 1891 yılında Fransız Akademisi üyesi oldu. İstanbul'a birkaç kere geldi. Kendisine büyük bir şöhret sağlayan Aziyadé romanını Hasköy'de kiraladığı bir evde kalırken 1879 yılında İstanbul'da yazdı. Eserinde, hayalinde uydurduğu Aziyede adlı bir Çerkez kızını anlatmaktadır. Kendini sevenler tarafından İstanbul Divanyolu'nda kaldığı eve, evin bulunduğu sokağa ve Eyüp Kabristanı civarında bulunan tepedeki kahveye ismi verildi.

Pierre Loti, Doğu seyahatleri sırasında, Doğu Medeniyetini yakından tanımak fırsatını buldu. Türk dostu görünüp, bunu ömrünün sonuna kadar muhafaza etti. Balkan Harbi sırasında yazı ve makaleleriyle Avrupa kamuoyunda zulme uğrayan Türkleri savundu. Avrupa'da Türkler aleyhine mevcut olan havayı Türkler lehine çevirmek için çok gayret sarf etti. Bir yazısında şöyle demektedir:

“Türk, asiller asilidir. Sun'i olmayan bu pek gösterişli ve yüksek asalet; ona Allah'ın hediyesidir. Sadelik içinde ihtişamı, sükunet içinde belagati, durgunluk içinde duygulu bir hayatiyetle kibar hakikatleri aksettiren yegane millet Türklerdir. Şark, hülya ve efsaneler alemidir. Türk; o rengarenk alemin gözü, ışığı, dili ve yaşayan hakikatidir.

Türk'ü anlamamak için tarihe gözü kapamak gerekir. Haksız hücumlar ve pespaye iftiralar önünde Türk'ün vekarı, hiç şüphe yok ki“kör”lere acıdıklarındandır. Bu asil davranış, o zelil iftiralara ne beliğ bir cevap oluyor!..”

Pierre Loti bir yandan Türkleri methederken diğer yandan Türk kızlarının peşinde koşmuş, onlarla gayri meşru ilişkide bulunduğunu eserlerinde yazmıştır. Batı hayranları onun Hasköy'deki evini değil de Eyüp'te uğradığı yerlerdeki mübarek adları değiştirmişler, Loti'nin adını vermişlerdir.

Başlıca eserleri şunlardır:

Pierre Loti'nin eserleri romantik ve renkli tasvirlerle süslüdür. Yazılarında insan ve tabiattaki diğer canlıların ölümden ibret almayışından dolayı duyduğu kırgınlık ve yalnızlık halet-i ruhiyesi görülmektedir. İstanbul'da yazdığı Aziyadé romanına benzer Rarahu romanını da Tahiti'de yazmıştır. Japonya ile alakalı olarak yazdığıMadame Chrjsanthéme isimli eseri de tanınmıştır.

Au Maroc (Fas'ta, 1890), Fantôme d'Orient (Doğu Hayaleti, 1892), Les Derniers Jaurs de Pèkin (Pekin'in Son Günleri, 1901), L'indeSans Lesanglais (İngiltere'ninBulunmadığı Hindistan, 1904), Vers Irfahan” (Isfahan'a Doğru, 1904), La Turkuie Agonisant (Can ÇekişenTürkiye, 1913).

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Pierre Loti

İlgili konular

Pierre Loti Resimleri

Pierre Loti Tepesi

Vahit Kiler

Eyüpsultan

Barış Behramoğlu

Eyüp Mezarlığı

Hendaye

Bursa Kalesi

Claude Farrère