Peştemal

Kısaca: Hamamda belden aşağısını örtmek için kuşanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren sarılan dokuma bezdir. İpekli olanlarına Futa denir. ...devamı ☟

PEŞTEMAL veya PEŞTAMAL i. (fars. püşt-mal, sırt sileceği’nden). Hamamda ör­tünmek ve kurulanmak için kullanılan in­ce dokuma. Hamamda belden aşağısını örtmek için kuşanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren sarılan dokuma bezdir. İpekli olanlarına Futa denir.

Peştemal kuşanmak, bağlı esnaf kollarında çıraklıktan us­talığa geçen kimse için ustalık belirtisi ol­mak üzere özel törenle beline peştemal sar­mak.

Loncalarda bir za­naatı öğrenen kimse çıraklık ve kalfalık dö­nemlerini geçtikten sonra usta olacağı za­man peştemal kuşanma töreni düzenlenirdi. Ustanın ve o zanaatın tanınmış temsilcile­rinin bulunduğu törende çırak imtihan edilir; başarı kazanırsa beline peştemal kuşanırdı. Bu törenden soma lonca mensupları eğlen­celer yapardı.

Yapısı

Peştemal renkli çubuklu desenli olur. keten ya da pamuk ipliğinden dokunur. Boyu bir metreden uzun eni 75-80cm kadardır. Eskiden peştemallarıniki ucuna enlemesine işlemeler yapılırdı. Tümüyle sırma işlemeli peştemallar de vardır. Bazı peştemallar ise, üstlerine beyitler yazılarak süslenirdi. Farklı şekillerde kullanılır. Anadolu peştemalının birinci kullanılış biçimi hamam peştemalıdır. Kadın erkek olarak ayrılır. Erkekler belden aşağı, kadınlar koltuk altlarından itibaren kullanırlar. Enleri daha geniş, kenarları püsküllüdür. Diğer kullanılış şekli ise giysilik peştemallardır. Çeşitli yörelerde dolay peştemal olarak adlandırılan bu tür, genellikle çizgili, desenli, pamuklu dokumalardır. Tarlada, bahçede, evde, pazarda önlük olarak kullanılır. Renk ve ölçüleri yöreye göre değişir.

Tarihi

Dikdörtgen şeklinde dokuma bir bez olan peştemal en ilkel giysilerdendir. Örneğin Mısır Medeniyetlerinden günümüze kalan rölyeflerde giyim biçimi, kalçaların etrafına sarılan dört köşe peştemaldır. İnsanlığın başlıca giyim eşyası olarak doğan peştemal giderek hem şekil değiştirmiş hem de çeşitlenmiştir. Osmanlı döneminde esnaf localarında bir zanaatı öğrenenler çıraklık ve kalfalığa geçtikten sonra usta olacakları zaman bir peştemal kışanma töreni düzenlenirdi. Peştemal kuşandıktan sonra atrı dükkan açmak isteyen usta tutacağı yerin durumuna göre mal sahibine peştemallık denen bir para öderdi. düzenle|Şubat 2008

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Peştamal
3 yıl önce

Peştamal hamamda belden aşağısını örtmek için kuşanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren sarılan dokuma bezdir. Doğu Karadeniz...

Sarong
3 yıl önce

Filipince olan bu kelimenin dilimizdeki asıl karşılığı Malaya peştemâli'dir. Peştemal Pareo ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi...

Ali Rıza Gündoğdu
6 yıl önce

arasında en ünlüleri, Ordu'nun Dereleri, Maçka Yolları Taşlı, Zühtü, Peştemali Yamalı, Ara Ver Dağlar Ara Ver, Dumanlı Dumanlı Oy Bizim Eller, Merhaba...

Ali Rıza Gündoğdu, 1946, 1966, 1969, 1970, 1978, 1981, 1986, 21 Ağustos, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Ağrı
Ahmedî
7 yıl önce

geçen ve yanlış olarak Nasreddin Hoca'ya isnat olunan meşhur "Futa" yani "Peştemal" hikâyesinin Kütahya'daki Kemer Hamamı'nda cereyan ettiği Kütahya halkı...

Ahmedi, Amasya, Anadolu, Cemşid ü Hurşid, Divan, Divan(edebiyat), Divan edebiyatı, Fars, Farsça, Germiyan, Kütahya
Rize
3 yıl önce

yelek, kamis adı verilen keten içlik giyilip başta çeşan örtülmektedir. Peştemal özellikle yaşlı kadınlar tarafından tercih edilmektedir. Koknoç adı verilen...

RݝZE, RݝZE
Keşap
3 yıl önce

Atatürk Çok Programlı Lisesi Yolağzı İÖO Küçükgeriş Hüseyin Günaydın İÖO Peştemal, kara lastik, yaşmak, yelek, entari, acem şalı. Keşap Belediye Spor Kulübü...

Keşap, Keşap
Volkan Arslan (müzisyen)
6 yıl önce

TÜRKÜSÜ adlı eseri yayınlandı. Karlı Dağlara Dinle Dere Sesini Ayşem Peştemali Hayde Yoroz Vay Beni Bulutların Gözyaşı Alaf Bilettum Orağumi Sevdaluk...