Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Perjelisol

Kısaca: Perjelisol, toprağın devamlı olarak donmuş olan bölümü. Amerikalı K. Bryan’ın ortaya attığı bu terim, yanlış olarak aynı anlamda kullanılan tjalle veya merzlota’dan daha tutarlıdır. ...devamı ☟

Perjelisol, toprağın devamlı olarak donmuş olan bölümü. (Amerikalı K. Bryan’ın ortaya attığı bu terim, yanlış olarak aynı anlamda kullanılan tjalle veya merzlota’dan daha tutarlıdır. Devamlı donmuş halde bulunan topraklar, yıllık sıcaklık ortalaması 0°C’ın altında olan bölgelerde oluşur; çünkü, kışın donma dalgası yazın çözülme dalgasından daha derinlere iner. Perjelisol, derine doğru iç sıcaklık akımına ulaşıncaya kadar ilerler (Sibirya’nın bazı bölgelerinde perjelisol un 400 m derinliğe kadar indiği görülür.) Bu bölgelerdeki perjelisoller, Dördüncü zamanın son döneminden kalmıştır ve yavaş yavaş çözülmektedir. Perjelisol, üzerine gelen suları dondurduğu için geçirgen değildir. Perjelisol, yaz mevsiminde buzu çözülen toprak yüzeyinden gelen suyu dondurur ve bunun sonucunda don parçalanmasına ve toprak akmasına yol açar. Perjelisol, buzul çevresi morfojenezini büyük ölçüde etkiler. Perjelisol gerilediği zaman, buzu çözülen bölümlerde yerel su dolaşımına rastlanır. Hidrolakolitlerin oluşum nedeni işte bu sulardır. Çözülme sırasında perjelisolün kapsadığı buz mercekleri ergir; bu durum, yüzeysel yığışmalara ve bir termokarst meydana getiren çöküntülere sebep olur. Toprağı, kışın meydana gelen soğuk su akımının etkisinden kurtaran yapıların oluşması perjelisoldeki buz merceklerinin ergimesini kolaylaştırır; öte yandan, buz mercekleri ise yapıların oransız çökmesine yol açar. önce sovyet, sonra da amerikalı bilim adamları yapıların korunması için birçok teknik geliştirmiştir.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.