Sözlük manasıyla beşte bir demek olan "Pençik" savaşta ele geçirilen esirlerden, askerlikte kullanılmak üzere beşte birinin alınması demektir. İslâm hukukunun ganimetlerle ilgili vaz' etmiş olduğu prensiplerinden doğmuş olan "Pençik", Osmanlı Devleti'nin ilk kuruluş yıllarında uygulanmıyordu. Harpler sonunda ele geçen diğer ganimetler gibi esirler de gazilere taksim ediliyordu.
Pençik sistemi, Abbasiler, Gazneliler, Samanoğulları ve son olarak Osmanlı Devleti gibi Türk-İslam devletlerinde görülen "savaş esirlerinden asker yetiştirme ve ordu kurma işlemine denir. Osmanlı'daki sistem diğer devletlerdekinden farklılıklar arzetmektedir. Zira Osmanlı Pençik sisteminde esirler, Türk ailelerin yanında uzun zaman eğitime tabi tutuluyordu. Bu sistem bir süre yaşadıktan sonra yerini, daha teşkilatlı ve köklü bir ordu kurma imkanı veren "devşirme sistemi"ne bırakmıştır.