Türkçe Bilgi: pencere

Pencere, yapılarda, ulaşım araçlarında mekanı aydınlatma ya da havalandırma amacı güdülerek duvarlara ya da benzer bir sert yüzey üzerine bırakılan açıklıktır. Pencereler genelde bir çerçeve yardımıyla sabit duruma getirilen cam ya da benzeri saydam/yarı saydam materyallerle örtülür. İçeri ya da dışarı doğru açılabilen her bir bölmesine kanat adı verilir. Pencerelerden, kapalı tutuluğu takdirde hava akışını ve sesi önlemesi amacıyla yararlanılır. Pek çok kültürde mimarinin önemli ögelerinden biridir. Özelikle dini yapıların inşasında sıkça başvurulan pencereler, cam kullanarak üzerlerinde uygulanan sanatsal çalışmalarla dikkat çekerler. Gotik mimaride sıkça kullanılan vitray en önemli pencere süsleme sanatlarındandır.

Binaları aydınlatmağa ve gerektiğinde havalandırmağa yarayan, duvarda bırakılan bir açıta yerleştirilmiş cam ve çerçeveden meydana gelen bütün. Pencere Çeşitleri. Pencere dişi, duvardaki girinti ve çıkıntıları sabit çerçeve (telöre) üzerine taşımasını önlemek için pencerenin üst kirişine ve söve dikmelerine verilen çıkıntı. || Pencere eteği, pencere ile döşemenin arasında kalan kısım. || Pencere kanadı, sabit veya menteşe yardımıyle açılıp kapanan pencere elemanı. || Bileşik pencere, sövelerle ayrılan, yan yana veya üst üste yerleştirilmiş (benzer veya değişik yapıda) birçok sabit ya da hareketli çerçeveden meydana gelen pencere. || Çiçek penceresi, çiçek yetiştirmek ve bahçe zevkini salona getirmek için özel olarak yapılmış pencere. || Çift pencere, pencere boşluğuna arka arkaya yerleştirilmiş iki pencere. |l Düşey eksenli döner pencere, herhangi bir düşey eksen etrafında dönerek açılan bir veya yan yana konmuş birçok çerçevesi bulunan pencere. || Düşey sürme pencere, düşey öteleme hareketiyle açılan bir veya üst üste konmuş birçok çerçeveden meydana gelen pencere. || Katlanır (akordiyon) pencere, düşey dönme ve yatay öteleme hareketiyle bir akordiyon körüğü gibi açılan çok kanatlı pencere. || Madeni pencere, malzemesi alüminyum ve profile demir olan pencere. || Yatay eksenli döner pencere, herhangi bir yatay eksen etrafında dönerek açılan, bir veya üst üste konmuş birçok çerçevesi bulunan pencere. (Bu dönme ekseni, genellikle, çerçevenin ağırlık merkezinden geçen yatay eksenle çakışır.) || Yatay sürme pencere, yatay öteleme hareketiyle açılan bir veya yan yana yerleştirilmiş birçok çerçeveden meydana gelen pencere.

Deyim

Bakılacak yüze pencere bırakmak. Halk dili. İleride yeniden konuşmak gerekeceği düşüncesiyle bir kimse ile yapılan kavga veya tartışmada, ağır sözler söylememeğe ve elden geldiğince az kırıcı olmağa çalışmak. ||.’[1] ya açılan pencere, [2] hakkında aydınlatıcı bilgi veren, [3] [4] dan aktarılan yeni bir görüş açısı ihtiva eden fikir, eser v.b. yi belirtmek için kullanılır.

Anatomi

Kulakzarı boşluğunun iç çeperinde bulunan iki açıklığa verilen ad.

Kıyafet

Bir giyeceğin üstünde geniş yırtmaç veya delik biçimindeki açıklık.

Mimari

Pencere tertibi, bir binanın cephesinde pencerelerin dağılış biçimi. || Sağır pencere, duvarda herhangi bir delik açmaksızın yalnız oyma ve kabartmalar yaparak meydana getirilen ve karşıdan bakıldığında pencere izlenimi veren mimari süs. (Eski mimari yapılarda görülür.)

Anatomi

Kulakzarı pencereleri,kulakzarı boşluğunu içkulakla birleştiren ve ince birer zarla örtülü iki deliktir; oval pencere sesleri, kemikçilerden iç dalıza iletir, yuvarlak pencere hava titreşimlerini, kulakzarı boşluğundan salyangoz borusuna geçilir.

inşaat ve Mimari

Bir pencere’yi meydana getiren başlıca kısımlaı şunlardır: telöre denen ve pencere kanatlarını duvara bağlayan sabit kasa; dayanak veya açıtın alt kısmı; etek veya dayanağm altındaki ince duvar; aynanın arkasında kasanın söve yuvası olan lamba; ve bazı durumlarda şev, yani lambayı duvarın iç yüzüne kadar uzatan kısım. (Bk. ÇERÇEVE.) Pencerenin büyüklüğü ve çerçeve bölmeleri, binanın mimarisine uygun olarak yapılır, imar yönetmeliği, pencerelerin toplam alanının, o-danın döşeme alanının onda birinden az olmamasını gerekli kılar. Bugün yapılan binalarda büyük ve bol pencere yapılmasına dikkat edilmektedir.

Pencere yapımında dikkat edilecek ilk nokta, odanın döşemesiyle pencere arasındaki yüksekliktir. Bu, binanın veya odanın kullanılacağı işe göre değişir. Mesela, oturma odalarında 78-90 sm, mutfakta 125 sm, bürolarda 100 sm v.b. s

Kanatlan duvara bağlayan telöre, çam, meşe, dişbudak gibi ağaçlardan yapılır. Belli ölçülerde lamba açılarak hazır duruma getirilen telöre, duvar boşluğunda bulunan tuğla dişine oturtulur. Boş kalan kenarlar katranlı kağıtla doldurularak üzeri sıvanır. Bütün telörelerin alt başlıkları su geçirmez şekilde yapılır; sızıntıyı önlemek için telöre önündeki kasaya denizlik denen bir oluk açılır, buraya biriken su, kurşun veya çinko boru geçirilmiş küçük çapta deliklerden dışarı akar. Ahşap duvarlarda telöre yerine, kapılarda olduğu gibi, kasa yapılarak alt başlığı ve üst kısmı çinko ile kapatılır. Yağmur sularının içeri sızmasını önlemek için uç kısmın altına yarım yuvarlak kiniş açılır.

Açıta yerleştirilmiş iki pencereden meydana gelen çift pencereler”e soğuk bölgelerde ihtiyaç duyulur; kasaya bağlanışına göre, açılıp kapanma durumları değişiktir. Sürme pencereler ise daha çok büro penceresi olarak kullanılır. Bunlar, makara veya kızak düzeniyle serbest bir kanal içinde hareket ederek yatay veya düşey doğrultuda açılıp kapanırlar. Yatay doğrultuda hareket eden sürme pencereler iki veya üç kanatlı olabilir. Düşey doğrultuda açılıp kapanan sürme pencerelerin bazı tipleri makara ve karşı ağırlık yardımıyle hareket eder ve dengeli olarak her yükseklikte durabilir. Döner pencereler, ekseninin yatay veya düşey oluşuna göre iki gruba ayrılır. Düşey eksenli döner pencereler tek veya iki kanatlı, yatay eksenli döner pencereler tek kanatlı yapılır; kanatlar bir kayıtla ortasından bölünür. Her iki pencerede de kanatlar açılınca, yarısı içeride yarısı dışarıda kalır. Dönme hareketi yanlara takılan millerle sağlanır. Telöresi ve kanatları demir veya alüminyumdan yapılan madeni pencereler büyük iş hanı, otel v.b. gibi binalar için uygundur. Kullanılan lama, köşebent ve demir doğramaların paslanmasını önlemek için yüzeylerine yağlı boya sürülür. Bugün daha çok, hafif olan alüminyum malzeme kullanılır. Madeni pencerelerin de çift, sürme, döner v.b. tipleri yapılabilir.

Türklerde pencere

. Türk mimarisinde pencereler biri düz atkılı, öteki kemerli olmak üzere iki türlü yapılır. Kemerli pencereler daire yaylı veya sivri kemerli olur. Daire yaylı kemer pencereler ancak kubbe kasnaklarında ve bazı küçük pencerelerde kullanılır. Bunlar planın iç düzenine göre gerekli görülen yerlere açılır. Cephelerde simetri meydana getirmemek için gereksiz pencereler açılmaz. Pencerelerin simetrik olmadan ışık ihtiyacına göre açılmaları bazen o cephelere pitoresk bir görünüş verir. Fakat içi, ev gibi odalara bölünmeyen, büyük bir mekan meydana getiren camilerin pencereleri, kemer düzenine uymak gereğinden dolayı genellikle simetrik olarak yapılır. Büyük kagir yapılarda duvarların taşıyıcı gücünü azaltmamak için pencereler destek kemerli kısımlar içine alınır, bunların üzerlerine büyük bir ağırlık bindirilmez; binanın ağırlığı pencere kemeri üzerindeki destek kemerine yüklenir. Osmanlı devrinde içeriye fazla ışık girmesini sağlamak amacıyle binaların bahçe ve avlu taraflarına çok sayıda pencere açıldı. Ancak cami gibi ibadetle ilgili binalarda kışın sıcaklığı, yazın serinliği koruyabilmek için çok pencere açılmasından kaçınıldı. Bu pencerelerin zemine yakın olanları camiyi havalandırmak için açılır kapanır durumda olduğundan kemerli yapılmaz. Daha yük-sektekiler açılmadığından kemerli olur, nakışlı camlarla süslenirdi. Dörtgen biçimli alt pencerelerin geçme ve oymalı alt ke-penklerinin dış taraflarında parmaklıklar vardır. Duvarların kalın oluşu yüzünden nakışlı camların dış tarafında bir boşluk meydana gelir. Bu boşluğun meydana getirdiği gölge, güneşin durumuna göre cephenin mimarisini değiştireceği için cephenin yüzeyi ile bir seviyede olmak üzere pencereye camlı ikinci bir alçı çerçeve geçirilirdi. Reyzen denilen bu alçı pencerelerin sade camlı olan dıştakilerine dıştık ve nakışlı camlarla süslü olan içtekilerine içlik adı verilir. Pencerelere takılan renkli camlar bina içinde mimari bir süsleme meydana getirir. — Tar. Prag’daki pencereden atma olayları. 30 Temmuz 1419′da Hus’çu savaşın başlangıcında Wenceslas’ın yedi katolik danışmanı, halk tarafından belediye sarayının penceresinden dışarı atıldı. Daha çok tanınan ikinci pencereden atma olayı, Otuz-yıl savaşının işareti olan olaydır; 23 mayıs 1618 günü Thurn kontunun yönetimindeki bohemyalı protestan asiller, Hradçin’de (kral sarayı) dört vali yardımcısının toplantı halinde bulundukları salona girdiler. Slawata ve Martinic adlı iki vali yardımcısı ile Fabricius adlı katibi şatonun hendeğine attılar. Bunlardan biri ağır yaralandı, ötekiler bir gübre yığını üzerine düştüklerinden yaralanarak kaçtılar. Bu olay Almanya’da Karşı Reformcular tarafından rejim unsuru olarak kullanıldı.

Pencere

Deyim

Anatomi

Kıyafet

Mimari

Anatomi

inşaat ve Mimari

Türklerde pencere

pencere

pencere

pencere

pencere

İlgili konular

pencere Resimleri

Pencere

Karşı Pencere (kitap)

Arka Pencere

Pencere (anlam ayrımı)

Gizli Pencere

Karşı Pencere (film)

Pencere (film)

Türk kapı ve pencere sektörü

Pencere

Pencere Hakkında Detaylı Bilgi

Deyim

Anatomi

Kıyafet

Mimari

Anatomi

inşaat ve Mimari

Türklerde pencere

Pencere Sözlük Anlamları

pencere

pencere

pencere

pencere

İlgili konular

Görüşler ve Yorumlar

pencere Resimleri

Okuma Önerileri

Pencere

Karşı Pencere (kitap)

Arka Pencere

Pencere (anlam ayrımı)

Gizli Pencere

Karşı Pencere (film)

Pencere (film)

Türk kapı ve pencere sektörü